ΤΗΣ ΜΑΙΡΗΣ ΠΙΕΡΙΔΟΥ Η παιδεία σήμερα, δυστυχώς, βρίσκεται σε δεινή κατάσταση! Μας προβληματίζει όλους! Καθηγητές προβληματικοί, μαθητές που επιτίθενται στους καθηγητές τους! Καθηγητές που ειρωνεύονται μαθητές και μαθητές που δε σέβονται τους δασκάλους τους! Είναι άξιο απορίας αυτές οι καταστάσεις. Από πού ξεκίνησαν και πώς θα τελειώσουν; Πολύ λυπηρό να υπάρχει αυτό το σκηνικό που «ταρακουνά» και προβληματίζει! Το επίμαχο και επίκαιρο θέμα έγινε η παιδεία της σημερινής κοινωνίας. Ας γυρίσουμε πίσω και ας αναλογιστούμε το σεβασμό και την εκτίμηση που είχαν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές μας, αλλά και πιο πίσω ακόμη, τότε που οι καθηγητές μας νοιαζόντουσαν για την επίδοση των μαθητών και την καλυτέρευση των χαρακτήρων τους! Καλούσαν στο σπίτι τους - τους μαθητές τα βράδια ή τα απογεύματα να τους βοηθήσουν σε μαθήματα που ήσαν αδύνατοι. Πάντα τους ενδιέφερε η επίδοση των μαθητών. Έτσι, παίρνω την ευκαιρία να φέρω στην επιφάνεια άξιους μαθητές, που όχι μόνο σέβονταν τους δασκάλους, αλλά και τους τίμησαν ανάλογα! Πρόσφατα, ο ξεχωριστός και αξιόλογος φιλόλογος, Δρ. Νίκος Παναγιώτου, έγραψε ένα ολόκληρο βιβλίο για το δάσκαλό του, τον Θεόκλητο Α. Σοφοκλέους, χαρακτηρίζοντας τον, λαμπρό και προβάλλοντας τις αρετές του. Πόση συγκίνηση προκαλεί αυτή η χειρονομία και αυτή η μελέτη για ένα άξιο και ενάρετο καθηγητή, τον Θεόκλητο Α. Σοφοκλέους, που μετέδιδε στους μαθητές του το «φως της γνώσης» και κατάφεραν να γίνουν και αυτοί ξεχωριστές προσωπικότητες της κοινωνίας και να τιμούνται για την προσφορά τους. Στην εκδήλωση – παρουσίαση του βιβλίου του Νίκου Παναγιώτου «Θεόκλητος Α. Σοφοκλέους ο Δάσκαλος», έγινε μια «μυσταγωγία». Ο χώρος του Παγκυπρίου Γυμνασίου, αυτός ο ιερός χώρος – το φυτώριο – πολλών αξιόλογων καθηγητών, που τίμησαν το σχολείο τους, γέμισε ασφυκτικά από ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης, οι οποίοι μίλησαν για το δάσκαλό τους. Ο καθένας, είχε να πει τα καλύτερα. Πολλοί οι μαθητές του Θεόκλητου α. Σοφοκλέους, όπως ο Παναγιώτης Περσιάνης, ο Ανδρέας Κουκκίδης, ο Νεόφυτος Νεοφύτου, ο Ανδρέας Λαδόμματος, ο Χρίστος Αρτεμίδης και άλλοι. Ο Παναγιώτης Περσιάνης παρουσίασε εκτενέστερα το βιβλίου του Νίκου Παναγιώτου και εξήρε τις αρετές του Θεόκλητου Α. Σοφοκλέους. Όμως, η ομιλία του κ. Χρίστου Αρτεμίδη, πρώην προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου, εντυπωσίασε! Ο κ. Αρτεμίδης κατέθεσε μερικές σκέψεις, αφορμώμενος από το κείμενο του δασκάλου του. Ο κ. Αρτεμίδης ήταν συμμαθητής του Νίκου Παναγιώτου και μαθητής του Θεόκλητου Α. Σοφοκλέους. Αξίζει να την αναφέρω αυτή την ομιλία και σας την παραθέτω: «Η αποψινή δική μου συμβολή συνίσταται στην κατάθεση μερικών ταπεινών σκέψεων εξ αφορμής της ανάγνωσης της μελέτης του αείμνηστου Θεόκλητου Σοφοκλέους, με τίτλο «Το σχολείο μας και η παράδοσή του», που περιέχεται στο βιβλίο-θησαυρός του φίλου συμμαθητή Νίκου Παναγιώτου. Η προσφορά του Παγκυπρίου Γυμνασίου στην ελληνοπρεπή παιδεία με τη μετάδοση ταυτόχρονα των απαραίτητων γενικών γνώσεων έτσι που να ολοκληρώνεται μάθηση υψηλού επιπέδου, είναι αδιαμφισβήτητη. Θα ήθελα όμως να επισημάνω μια άλλη πτυχή, άρρηκτα συνδεδεμένη με την άρτια λειτουργία του σχολείου, που μου γέννησε μια σκέψη, η οποία γυρνούσε για καιρό στο μυαλό μου, τώρα όμως εμπεδώνεται μέσα μου και αισθάνομαι την ανάγκη να την αρθρώσω. Η λειτουργία του Παγκυπρίου Γυμνασίου ήταν υπόδειγμα εφαρμογής των αρχών της ισότητας, ισονομίας, ορθοκρισίας και επιείκειας. Δεν εντοπίζω σήμερα διοικητικό θεσμό ή αρχή που ασκεί διοίκηση, που να εφαρμόζει τις πιο πάνω αρχές, όπως αυτές με καλόπιστο πνεύμα εφαρμόζονταν σ’ αυτό το σχολείο. Στο ιστορικό εκπαιδευτήριο φοιτούσαν μαθητές όλων των κοινωνικών τάξεων και οικονομικής, κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Σ’ αυτούς περιλαμβάνονταν μαθητές που έπαιρναν το μεσημεριανό γεύμα στο συσσίτιο, άλλοι χρησιμοποιούσαν τα λουτρά του σχολείου για τη σωματική καθαριότητα. Πολλοί μαθητές τύχαινε να ήσαν παιδιά γνωστών οικογενειών, με υψηλό για την εποχή οικονομικό εκτόπισμα. Η συμπεριφορά των καθηγητών και της διεύθυνσης του σχολείου ήταν προς όλους η ίδια, δηλαδή άψογη. Καμιά διάκριση, καμιά ένδειξη ιδιαίτερης συμπάθειας ή αντιπάθειας προς οποιοδήποτε μαθητή ή γονέα. Πνεύμα ισονομίας και δικαιοσύνης επικρατούσε σε όλο το φάσμα λειτουργίας του σχολείου. Η υψηλή ιδέα της κλασικής παιδείας που στοχεύει στη δημιουργία πολιτών με ήθος και αρετή ήταν ο στόχος του εκπαιδευτηρίου. Γι’ αυτό και τα αριστεία με δίκαιο τρόπο απονέμονταν, με ορθοκρισία στους άξιους για βράβευση, όποια κι αν ήταν η οικογενειακή ή κοινωνική τους προέλευση. Και ο ετήσιος καθορισμός των διδάκτρων, «εισιτήριο» λεγόταν τότε, γινόταν δίκαια στη βάση των πραγματικών οικονομικών δεδομένων των γονιών του μαθητή. Γι’ αυτό νομίζω πως η εισφορά αυτή για τη μόρφωση του συνόλου των μαθητών γινόταν ως μικρό κι αναγκαίο τίμημα έναντι του μεγάλου ανταλλάγματος της παρεχόμενης μόρφωσης. Οι πιο πάνω αρχές στεριώθηκαν ως θεσμοί λειτουργίας του σχολείου. Θα ήταν ευχής έργο αν κατά τον ίδιο τρόπο εφαρμόζονταν σήμερα σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής μας. Πώς όμως αναδυόταν αυτή η έννοια της δικαιοσύνης στο σχολείο; Η δική μου σκέψη, όπως την προτείνω με ταπεινότητα, είναι απλή. Οφείλεται ακριβώς στην απόλυτη αφοσίωση των καθηγητών και της διεύθυνσης του σχολείου στο χρέος του λειτουργήματός τους. Να μεταδώσουν, δηλαδή, ήθος και αρετή στους μαθητές, διδάσκοντας τις διαχρονικές αξίες που δημιουργούν τον καλό ενάρετο άνθρωπο. Αυτές οι αξίες ήσαν εμπεδωμένες στις ψυχές των καθηγητών, που οι ίδιοι τις καλλιέργησαν με κόπο, και στη συνέχεια ενσυνείδητα μεταβλήθηκαν ως μόνιμο ψυχικό εμφύτευμα. Σημειώνω πως, ό, τι αναφέρω εδώ, ίσχυε κατά την περίοδο πριν από την ανακήρυξη και τη δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας, όταν το Παγκύπριο Γυμνάσιο λειτουργούσε ως αυτόνομο εκπαιδευτικό ίδρυμα με την ανοχή της αποικιακής διακυβέρνησης. Όταν η αποικιακή κυβέρνηση διέταξε το κλείσιμο του σχολείου για μια περίοδο κατά τη διάρκεια του αγώνα, η παράδοση μαθημάτων σους μαθητές του συνεχίστηκε βάσει σχεδίου που εκπονήθηκε από τη διεύθυνση του σχολείου. Οι μαθητές οργανωμένοι σε μικρές ομάδες πήγαιναν σε καθορισμένους χώρους, στις πλείστες περιπτώσεις στα ίδια τα σπίτια των καθηγητών, όπου συνεχίστηκε η παράδοση των μαθημάτων. Προσφορά των καθηγητών και της διεύθυνσης του σχολείου μοναδική, υποδειγματική και ανεπανάληπτη. Μα ακόμη και στην άσκηση, όταν χρειαζόταν, εκ μέρους της διεύθυνσης κάποιας πειθαρχικής διαδικασίας, εφαρμόζονταν οι αρχές της επιείκειας, έτσι όπως τις διατυπώνει ο Αριστοτέλης στο έργο του «Ηθικά Νικομάχεια». Αρχές, σχεδόν αναλλοίωτες, που έχουν υιοθετηθεί σε όλα τα δημοκρατικά συστήματα δικαίου.» Ένας δικαστής μας έδωσε τόσα πολλά με την ομιλία αυτή που πρέπει οι σημερινοί καθηγητές και δάσκαλοι να παραδειγματιστούν και να συνετιστούν, γιατί όταν η παιδεία δεν «πάει καλά», όλα θα πάνε άσχημα! Κάτι άλλο επίσης που μου έκανε εντύπωση εκεί στην παρουσίαση, ήταν και το πολύ ωραίο «προφητικό» θα ‘λεγα ποίημα που διάβασε με ύφος ο αξιόλογος και σπουδαίος ζωγράφος μας Ανδρέας Λαδόμματος, για το δάσκαλό του, Θεόκλητο Α. Σοφοκλέους. Ο Ανδρέας Λαδόμματος, ήδη από τα μαθητικά του χρόνια έδωσε δείγματα των ικανοτήτων του στη ζωγραφική. Τώρα μαθαίνουμε και για τις ποιητικές ικανότητές του. Ο ίδιος ο ζωγράφος διαβάζει το ποίημά του «Στο δάσκαλο Θ. Σοφοκλέους», που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Πνευματική Κύπρος» το 1965, λίγο καιρό μετά τον θάνατο του δασκάλου του. ΣΤΟ ΔΑΣΚΑΛΟ Θ. ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ Εμείς τα μαθητούδια σε βλέπαμε να περιφέρεσαι με σχήμα ανθρώπινο και δίπλα σου να σε ακολουθεί ένας δεύτερος, βήμα με βήμα. Πότε να μπεις στην τάξη σαν πνεύμα αρχαίου Τύραννου για να εξουσιάσεις σαράντα ψυχές, θρανία, τέσσερις τοίχους και τέσσερα παράθυρα που σε περίμεναν. Κι έπλαθες τα έμψυχα και τα’ άψυχα: -Να· έτσι στεκόταν ο Οιδίποδας· και μόλις φανερώθηκε το σύμπλεγμα μπροστά του, κτυπιόταν: «αλλοίμονό μου του δύστυχου… Ο χρησμός…» Και τα θρανία και τα παράθυρα κι εμείς κι οι τοίχοι ανάμεσα δεν το χωρούσε, τρίζανε. Ξέρουμε πως πεθύμησες «λίγη ελευθερία φυλακής». Αλλοίμονό μας ο θάνατός σου στη γη. Χαρά μας η ανάστασή σου μέσα μας. Αυτά λοιπόν όλα, είναι ένα παράδειγμα για όλους τους καθηγητές και σημερινούς μαθητές, αν θέλουν να γίνουν άνθρωποι σωστοί μέσα στο κοινωνικό σύνολο και να διαπρέψουν, όπως εκείνοι οι πρώτοι καλοί μαθητές που στάθηκαν στο ύψος τους και ακολούθησαν το καλό παράδειγμα των σοφών και λαμπρών καθηγητών τους!
0 Comments
Leave a Reply. |
APXEIO
April 2024
Click to set custom HTML
Click to set custom HTML
|