Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1922, ακριβώς πριν από 96 χρόνια σαν σήμερα, γράφτηκε μία από τις πιο μαύρες σελίδες της ελληνικής ιστορίας: Η καταστροφή της Σμύρνης. Ήταν ένα γεγονός – ορόσημο για τη νεοελληνική ιστορία που διαμόρφωσε τις γενιές που ακολούθησαν μετά το 1922. Η Μεγάλη Φωτιά κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πόλης, αναγκάζοντας την πλειοψηφία των Ελλήνων στη Μικρά Ασία να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να αναζητήσουν καταφύγιο κυρίως στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες.
Η Σμύρνη ήταν αναμφισβήτητα μία από τις πλουσιότερες πόλεις όχι μόνο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Φιλοξενούσε έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς Ελλήνων και Αρμενίων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία που αποτελούσαν την χριστιανική κοινότητα της πόλης και ζούσαν ειρηνικά δίπλα-δίπλα στην μουσουλμανική και την εβραϊκή κοινότητα για αιώνες. Ωστόσο η πολιτική, ο αυξανόμενος εθνικισμός και η έκρηξη του πολέμου, ήταν οι παράγοντες που καθόρισαν τη μοίρα της Σμύρνης και των πολιτών της στις αρχές του 20ου αιώνα. Κατά τη διάρκεια του ελληνοτουρκικού πολέμου από το 1919 έως το 1922, οι Έλληνικες ένοπλες δυνάμεις πήγαν στη Σμύρνη στις 15 Μαΐου 1919. Μετά από σημαντικά στρατιωτικά και πολιτικά λάθη της ελληνικής κυβέρνησης, ο τουρκικός στρατός ανέκτησε τον έλεγχο της πόλης στις 9 Σεπτεμβρίου 1922. Οι αναφορές των μαρτύρων δηλώνουν ότι η φωτιά ξεκίνησε στις 13 Σεπτεμβρίου 1922 και διήρκεσε περίπου εννέα ημέρες μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου. Τα αποτελέσματα της φωτιάς ήταν καταστροφικά – δεν έμεινε τίποτα από την ελληνική και την αρμενική συνοικία της πόλης. Εκκλησίες, βίλες και σπίτια μεγάλης αρχιτεκτονικής σημασίας, καθώς και σχολεία, αλλά και ολόκληρες αγορές ανήκαν πλέον στο παρελθόν. Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των θυμάτων. Οι αναλυτές θεωρούν ότι ο αριθμός των θυμάτων κυμαίνεται κάπου μεταξύ 10.000 και 100.000, ενώ οι πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη ήταν μεταξύ 25.000 και 100.000. Η Σμύρνη υπέστη τεράστια ζημιά στην υποδομή της - το κέντρο έπρεπε κυριολεκτικά να ξαναχτιστεί από τις στάχτες. Σήμερα, τα 40 εκτάρια της πρώην περιοχής που μπήκε η πυρκαγιά είναι ένα τεράστιο πάρκο (γνωστό ως Kültürpark στα τουρκικά) που χρησιμεύει ως το μεγαλύτερο εκθεσιακό κέντρο της Τουρκίας. Έχοντας επιβιώσει - και αναπτυχθεί - για 3.000 χρόνια, η ελληνική παρουσία στη Μικρά Ασία καταστράφηκε μέσα σε λίγες ημέρες το 1922. Ο στρατός του Μουσταφά Κεμάλ εισήλθε στη Σμύρνη στις 9 Σεπτεμβρίου. Μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου, η Σμύρνη δεν αναγνωρίζονταν πλέον. Η πυρκαγιά των τουρκικών δυνάμεων σάρωσε την πόλη και έκαψε τα εδάφη όπου βρίσκονταν Έλληνες και Αρμένιοι, σβήνοντας οτιδήποτε θα υπενθύμιζε στις μελλοντικές γενιές την παρουσία τους. Ο Γουίνστον Τσώρτσιλ, στα απομνημονεύματά του, έγραψε για την καταστροφή της Σμύρνης: « ... Ο στρατός του Μουσταφά Κεμάλ ... γιόρτασε το θρίαμβό του πάνω στις στάχτες της Σμύρνης και από στην τεράστια σφαγή του χριστιανικού πληθυσμού της ...» Comments are closed.
|
APXEIO
April 2024
Click to set custom HTML
|