Σαν σήμερα το 1986 δολοφονήθηκε ο πρωθυπουργός της Σουηδίας, Ούλοφ Πάλμε, στη Στοκχόλμη. «Ο Στιγκ Ένγκστρεμ, γραφίστας, ήταν ο άνθρωπος που δολοφόνησε τον πρωθυπουργό της Σουηδίας Ούλοφ Πάλμε το 1986», ανακοίνωσε ο εισαγγελέας Κρίστερ Πέτερσον, τον Ιούνιο του 2020, κλείνοντας την υπόθεση που στοίχειωσε την Σουηδία επί δεκαετίες. «Εξαιτίας του γεγονότος ότι ο άνθρωπος έχει πεθάνει, δεν μπορώ να απαγγείλλω κατηγορίες εναντίον του και αποφάσισα να κλείσω την έρευνα», είπε και συμπλήρωσε: «Είμαι της άποψης ότι προχωρήσαμε τόσο μακριά, όσο μας ζητήθηκε από την έρευνα» είπε ο Πέτερσον στη συνέντευξη Τύπου και σφράγισε με μια αίσθηση αποτυχίας την δολοφονία που συντάραξε την Ευρώπη. Ο Ούλοφ Πάλμε, ο σπουδαίος αυτός σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Σουηδίας, που αγάπησε και αγαπήθηκε και από τους Ελληνες είχε στενές επαφές με τον Μίκη Θεοδωράκη. Ήταν 28 Φεβρουαρίου 1986 λίγο πριν τα μεσάνυχτα. Ο Ούλοφ Πάλμε με τη σύζυγο του, μόλις είχαν βγει από τον κινηματογράφο και κατευθύνονταν προς τη στάση του Μετρό. Ήταν οι δυο τους μόνοι, χωρίς προσωπική φρουρά, κάτι διόλου ασυνήθιστο για τους Σουηδούς πολιτικούς. Ξαφνικά, κάποιος τους πλησιάζει και πυροβολεί τον Πάλμε πισώπλατα. Με πρωτοβουλία της συζύγου του Ούλοφ Πάλμε, στην κηδεία του τραγουδήθηκε το «Είναι μεγάλος ο καημός» του Μίκη Θεοδωράκη με σουηδικό κείμενο. Και όποιος ακούει αυτό το τραγούδι αντιλαμβάνεται το μεγαλείο της μουσικής του Μίκη. Tα χρόνια που ακολούθησαν το συγκεκριμένο τραγούδι ήταν απίστευτα δημοφιλές σχεδόν ως ύμνος για την Ελευθερία. Hδη βέβαια από την δεκαετία του 70, την περίοδο της χούντας, το συγκεκριμένο τραγούδι ήταν μεγάλη επιτυχία μιας και η μουσική Θεοδωράκη ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην Σουηδία). Ο “Καημός” μεταφράστηκε ως “ένα τραγούδι για την Ελευθερία¨και ακόμα και σήμερα τραγουδιέται και είναι ταυτισμένο με εκδηλώσεις για την δημοκρατία και την ελευθερία. (in.gr) Ο Ούλοφ Πάλμε υπήρξε ένα από τα πιο προβεβλημένα πρόσωπα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και ο γνωστότερος διεθνώς σουηδός πολιτικός. Διετέλεσε πρωθυπουργός της Σουηδίας από το 1969 έως το 1976 και από το 1982 έως την δολοφονία του, το 1986. Αυτή η περιγραφή του Ησιόδου φαίνεται να ταιριάζει με τα μυστηριώδη ερείπια του λαβυρίνθου στο Chavin de Huantar στις Περουβιανές Άνδεις, σύμφωνα με τον Δρ Enrico Mattievich, έναν συνταξιούχο καθηγητή φυσικής από το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο (UFRJ) στη Βραζιλία. Ο Δρ Mattievich έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Ταξίδι στη Μυθολογική Κόλαση», το 2011, στο οποίο περιγράφει το επικό ταξίδι του Οδυσσέως στον Κάτω Κόσμο που κατά τον καθηγητή βρίσκεται στη Νότια Αμερική. Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδος theepochtimes.com, μέρος αυτού του βιβλίου εξετάζει τις ομοιότητες μεταξύ του Chavin de Huantar με τις περιγραφές του Ησιόδου. Δεν είναι μόνο οι γεωγραφικές ενδείξεις που ταιριάζουν με τον χώρο, αλλά και οι τοπικοί θρύλοι επίσης με τον Ελληνικό μύθο, όπως και αντικείμενα του ναού, αναφέρει η ιστοσελίδα. Γεωγραφικές Ομοιότητες Ο Ησίοδος γράφει στη «Θεογονία» του για τον τόπο κατοικίας των Γοργόνων: «… Σκοτεινός και υγρός που μισούταν ακόμη και από τους θεούς-αυτό το χάσμα είναι τόσο μεγάλο όπου χανόταν ένα σκοτεινό ποτάμι και που κανείς δεν φθάνει μέχρι τον πυθμένα του ακόμη και αν κάνει πορεία ενός ολόκληρου έτους… » Ο Mattievich αναρωτιέται αν αυτό περιγράφει τις εκβολές του ποταμού Αμαζονίου. Ή μήπως περιγράφει το κατά μήκος επικίνδυνο ταξίδι πέρα από τον ωκεανό στη Νότια Αμερική, ακολουθούμενο από το ταξίδι μέχρι τον Αμαζόνιο για να φτάσει τελικώς στις πύλες της Pongo de Manseriche-ένα βαθύ και στενό φαράγγι που στραγγίζει τον ποταμό Marañón; Επικίνδυνες δίνες συχνά σχηματίζονται στο άνω ρου του Marañón. Ο Ησίοδος γράφει επίσης: «Εκεί ξεχωρίζει το Σπίτι της ζοφερής νύχτας, με μαύρα σύννεφα και σάβανο το σκοτάδι. Πριν από [το Σπίτι της νύχτας] … ο [Atlas] στέκει όρθιος.» Το Chavin de Huantar είναι ένα παλάτι μπροστά στις παν υψηλές Άνδεις. Είναι το «σπίτι της Νυκτός» η κατοικία της Γοργόνας; Είναι ο «Άτλας», ένα από τα βουνά των Άνδεων; Η «Γοργόνα» απεικονίζεται στη μέση του υπογείου λαβυρίνθου, πάνω σε ένα πυλώνα περίπου 4,5 μέτρα ψηλό. Γύρω από το ανάκτορο υπάρχουν σκόρπια πέτρινα κεφάλια που ίσως απεικονίζουν τους απολιθωμένους μάρτυρες της δύναμης της Γοργόνας. Η «Γοργόνα» γλυπτό στον Chavin de Huantar, όπως απεικονίζεται στη σελίδα 67 του βιβλίου του Δρ Enrico Mattievich, το «Ταξίδι στην Μυθολογική Κόλαση, Ανακάλυψη της Αμερικής από τους αρχαίους Έλληνες.» Πάνω από την «Γοργόνα» είναι ένα μικρό δωμάτιο θυσιών από την οποία το αίμα των θυμάτων χύνεται μέσα στο στόμα της θεότητας. Ο Mattievich έγραψε για την εμπειρία του όταν επισκέφθηκε την περιοχή: «Αντιμετώπισα το επιβλητικό πέτρινο πυλώνα … Προσπάθησα να φανταστώ πόσο φρικτό θα πρέπει να ήταν καλυμμένος με αίμα. Αν η αγωνία και ο τρόμος μπορούσαν να αφήσουν τα σημάδια τους πάνω στην ύλη, τότε ο πυλώνας θα περιέχει σίγουρα όλα τα μοιρολόγια της κόλασης.» Ένα γλυπτό τρομακτικής θεότητας στα ερείπια του λαβυρίνθου του Chavin de Huantar είναι η Γοργώ των Ελλήνων, σύμφωνα με τον Mattievich. Το γλυπτό μοιάζει με απεικονίσεις της Γοργόνας που βρέθηκαν στην Ευρώπη, λέει ο καθηγητής Mattievich επικαλούμενος και άλλους ερευνητές που έχουν μιλήσει γι αυτές τις ομοιότητες. Για παράδειγμα, το 1926, ο ανθρωπολόγος José Imbelloni συνέκρινε την γλυπτική του Chavin de Huantar με το κεφάλι της Γοργούς του 6ου αιώνος ιερό των Συρακουσών στη Σικελία. Ο Imbelloni είχε πει τότε ότι το περουβιανό γλυπτό ήταν ελληνικής καταγωγής και ότι ο λαός του Περού δεν θα μπορούσαν να έχουν δημιουργήσει ένα τέτοιο παρόμοιο άγαλμα κατά τύχη. Γοργόνεια από την Αμερική και τη Μεσόγειο (1. Αθήνα, 2. Κολομβία, 3. Σικελία (Ιταλία) και 4. Περού), όπως απεικονίζεται στη σελίδα 69 του βιβλίου του Δρ Enrico Mattievich, το «Ταξίδι στην Μυθολογική Κόλαση, Ανακάλυψη της Αμερικής από αρχαίους Έλληνες.» Η ηλικία του Chavin de Huantar δεν είναι επακριβώς γνωστή. Ο Mattievich εξήγησε ότι θα μπορούσε να εντοπίσει τα αρχαιότερα ευρήματα πίσω στο 1300 π.Χ. Η ίδια η θρησκεία Chavin χρονολογείται από το 1600 π.Χ. Τοπικοί μύθοι και Ελληνικοί μύθοι Ένας μεταγενέστερος μύθος του Chavin είναι για τον θεό Huari ο οποίος είναι μια εκδοχή του ελληνικού μύθου του Περσέως, λέει ο Mattievich. Οι ντόπιοι μύθοι αναφέρουν ότι ο Huari είχε προσκληθεί σε μια γιορτή σχεδιάζοντας να τον παγιδεύσουν και να τον σκοτώσουν εκεί. Ο Huari κατάλαβε όμως το τέχνασμα και μετάτρεψε τους ενόχους σε πέτρα. Η γιορτή και η επακόλουθη απολίθωσης λέγεται ότι συνέβησαν στο Chavin de Huantar. Στον αντίστοιχο ελληνικό μύθο, ο Πολυδέκτης οργάνωσε ένα συμπόσιο στο οποίο όλοι οι φιλοξενούμενοι έπρεπε να δώσουν ως δώρα άλογα. Ο Περσέας επειδή δεν είχε άλογο, ζήτησε από τον Πολυδέκτη να του φέρει ό, τι άλλο επιθυμεί. Ο Πολυδέκτης θέλοντας να θέσει τον Περσέα σε μεγάλο κίνδυνο του ζήτησε το κεφάλι της Γοργόνας Μέδουσας. Μέσα από μια μακρά πορεία των γεγονότων, ο Περσέας κατάφερε να αποκεφαλίσει την Μέδουσα, να πάρει το κεφάλι και έτσι να έχει τη δύναμη να μετατρέψει τους εχθρούς του σε πέτρα. Ηλίας Σιατούνης, medicalland.gr Η χαμένη ήπειρος-γέφυρα για το μαζικό πέρασμα ζώων από την Ασία στην Ευρώπη Μία διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακοίνωσε ότι βρήκε ίχνη μίας χαμένης ηπείρου, της Βαλκανατολίας, που εκτεινόταν μεταξύ της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής, η οποία επέτρεψε στα ασιατικά θηλαστικά να περάσουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο και να την αποικίσουν πριν περίπου 34 εκατομμύρια χρόνια, αρκετά νωρίτερα σε σχέση με τις προηγούμενες επιστημονικές εκτιμήσεις. Η Βαλκανατολία, που περιελάμβανε τη σημερινή Ελλάδα, τα υπόλοιπα Βαλκάνια και την Τουρκία, υπήρχε ήδη πριν 50 εκατομμύρια χρόνια. Οι παλαιοντολόγοι και γεωλόγοι από τη Γαλλία (Εθνικό Κέντρο Ερευνών-CNRS, πανεπιστήμια Μασσαλίας και Ρεν), τις ΗΠΑ (πανεπιστήμια Ουάσινγκτον, Κονέκτικατ, Κάνσας και Σικάγο) και την Τουρκία (πανεπιστήμια Κιουτάχειας και Εσκισεχίρ), οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Γεωεπιστημών «Earth Science Reviews», ανέφεραν ότι η ξεχασμένη Βαλκανατολία έπαιξε σημαντικό «γεφυροποιητικό» ρόλο στην εξέλιξη των θηλαστικών στην Ευρασία. Επί εκατομμύρια χρόνια κατά την Ηώκαινο Εποχή (πριν 55 έως 34 εκατομμύρια χρόνια) η Δυτική Ευρώπη και η Ανατολική Ασία αποτελούσαν δύο ξεχωριστές μάζες ξηράς με πολύ διαφορετικές πανίδες θηλαστικών ζώων. Πριν περίπου 34 εκατομμύρια χρόνια αυτή η κατάσταση διαχωρισμού άλλαξε, όταν η Ευρώπη αποικήθηκε μαζικά από ασιατικά είδη ζώων, κάτι που οδήγησε σε σημαντικό εμπλουτισμό της πανίδας της ηπείρου μας, αλλά και στην εξαφάνιση των προηγούμενων ευρωπαϊκών ενδημικών ειδών. Απολιθώματα που έχουν βρεθεί στη Βαλκανική δείχνουν ότι στην περιοχή της Νότιας Ευρώπης (της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης) υπήρχαν ζώα ασιατικής προέλευσης πολύ πριν αυτά εμφανιστούν στη Δυτική Ευρώπη, κάτι που δείχνει ότι τα Βαλκάνια είχαν δεχτεί νωρίτερα πληθυσμούς θηλαστικών από την Ανατολή. Οι επιστήμονες έχουν τώρα μία εξήγηση γι’ αυτό το παράδοξο και αυτή είναι η ύπαρξη της Βαλκανατολίας, μίας ηπείρου-γέφυρας μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Η ανάλυση και η επαναξιολόγηση όλων των διαθέσιμων παλαιοντολογικών δεδομένων και ανακαλύψεων από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι για ένα μεγάλο διάστημα της Ηωκαίνου Εποχής η περιοχή της σημερινής Βαλκανικής και της Ανατολίας φιλοξενούσε μία ομοιογενή πανίδα, διακριτή από εκείνες της Ευρώπης και της Ανατολικής Ασίας. Αυτή η εξωτική πανίδα περιλάμβανε μαρσιποφόρα ζώα και μεγάλα φυτοφάγα θηλαστικά που έμοιαζαν με ιπποπόταμους. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η ξεχωριστή ήπειρος Βαλκανατολία αποικήθηκε από ζώα της Ασίας πριν περίπου 40 εκατομμύρια χρόνια. Είναι πιθανό ότι στη συνέχεια μία σημαντική περίοδος παγετώνων πριν 34 εκατομμύρια χρόνια, όταν σχηματίστηκαν και οι πάγοι της Ανταρκτικής, οδήγησε σε μεγάλη πτώση της στάθμης των θαλασσών, με αποτέλεσμα η Βαλκανατολία να συνδεθεί διά ξηράς με τη Δυτική Ευρώπη και έτσι να καταστεί δυνατή η μαζική μετανάστευση θηλαστικών ζώων προς δυσμάς από την πρώτη στη δεύτερη. Η Βαλκανατολία πιθανώς αποτελεί απομεινάρι της Ευρύτερης Αδρίας, μίας άλλης ξεχασμένης ηπείρου της περιοχής της Μεσογείου, η οποία είχε σχηματιστεί πριν τουλάχιστον 200 εκατομμύρια χρόνια. Πηγή: ΑΠΕ Ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ αποτελεί πάντα φωτεινή πυξίδα για τους Έλληνες της Κύπρου και στον αγώνα για Δικαίωση. Το ροζ δεν συνηθίζεται να χρησιμοποιείται ως το κατάλληλο χρώμα για στρατιωτικά οχήματα μάχης, αλλά υπήρξε μια εποχή που ο βρετανικός στρατός είχε έναν στόλο από ροζ Land Rover που έγιναν γνωστά ως «Pink Panthers». Το χακί και το μπεζ είναι τα δύο πιο κοινά χρώματα που χρησιμοποιούνται στα στρατιωτικά οχήματα, αλλά όσον αφορά το καμουφλάζ της ερήμου, υπήρχε μια εποχή που το ροζ ήταν η καλύτερη επιλογή. Το «ροζ της ερήμου», όπως αναφέρονταν κάποτε, χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην εκστρατεία στην Αφρική του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά Βρετανοί ερευνητές αργότερα επιβεβαίωσαν ότι ήταν το πιο κατάλληλο χρώμα καμουφλάζ για την έρημο, έτσι ένας στόλος από ροζ τζιπ της σειράς 2A Land Rover ήταν επίσης μέρος της βρετανικής SAS από το 1968 έως το 1984. Ήταν γνωστοί ως Pink Panthers ή Pinkies! Ο θρύλος λέει ότι η ιδέα για τα οχήματα Pink Panther ήρθε μετά από την ανακάλυψη ενός διαλυμένου αεροπλάνου στην έρημο της Βόρειας Αφρικής, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το μέταλλο είχε γίνει... ροζ μετά από χρόνια έκθεσης στην έρημο, και τα στρατεύματα της SAS παρατήρησαν ότι αυτό το χρώμα έκανε εξαιρετική δουλειά στο να καμουφλάρει το αεροπλάνο! Εκτός κι αν βρισκόσασταν πολύ κοντά στο αεροπλάνο που καταρρίφθηκε, το ροζ καθιστούσε σχεδόν αδύνατο να το παρατηρήσετε από απόσταση. Οι Pink Panthers σχεδιάστηκαν κυρίως για τις ερήμους του Ομάν, καθώς αναμειγνύονταν τέλεια με το περιβάλλον. Δυστυχώς, από τα 72 Land Rover Σειρά 2Α που αγόρασε η SAS στις αρχές της δεκαετίας του 1960, μόνο 20 υπολογίζεται ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σήμερα. Ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ γενικός γραμματέας της ΕΣΣΔ και ο Έριχ Χόνεκερ αρχιγραμματέας της Ανατολικής Γερμανίας, ανταλλάσουν ένα θερμό φιλί. Το γκράφιτι βασίζεται σε πραγματικό περιστατικό, ενώ ο Μπρέζνιεφ συναντήθηκε με τον Χόνεκερ, στις 7 Οκτωβρίου το 1979, στο ανατολικό Βερολίνο Η Κριμαία είναι αυτόνομη περιοχή της νοτιοανατολικής Ουκρανίας, με υπερδισχιλιετή ιστορία και πληθώρα εποικισμών. Κύπριος νομικός και πολιτικός του χώρου της Δεξιάς, με μακρά πρωταγωνιστική δραστηριότητα στα πολιτικά πράγματα της Κύπρου και μακρά θητεία ως πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων και ως πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας για μία δεκαετία, από τον Φεβρουάριο του 1993 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2003. Η οικογένειά του κατάγεται από τον Αγρό αλλά ο ίδιος γεννήθηκε στη Λευκωσία στις 24 Απριλίου 1919. Είναι γιος του πολιτευτή Ιωάννη Κληρίδη. Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο μέχρι την Ε' τάξη και στη συνεχεία, το 1936, πήγε στην Αγγλία για ανώτερες σπουδές. Ο δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος τον βρήκε στην Αγγλία. Το 1939 κατατάχθηκε στη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία (RAF) και, μεταξύ άλλων, μετείχε βρετανικών αεροπορικών αποστολών στο έδαφος της Γερμανίας. Το αεροπλάνο του καταρρίφθηκε στις 24 Ιουλίου 1942 πάνω από το Αμβούργο, στην αρχή δηλώθηκε ως νεκρός, ο ίδιος όμως διεσώθη αλλά συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Γερμανούς. Κρατήθηκε στην αιχμαλωσία από το 1942 μέχρι το 1945 και κατά το διάστημα αυτό έκαμε τρεις συνολικά απόπειρες να δραπετεύσει. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στη Βρετανική Αεροπορία παρασημοφορήθηκε για διακεκριμένες υπηρεσίες κατά του εχθρού. Μετά το τέλος του πολέμου, ο Γλαύκος Κληρίδης συνέχισε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή του Γκρέυς Ίνν, απ' όπου πήρε δίπλωμα νομικών. Ακολούθως συνέχισε νομικές σπουδές στο Βασιλικό Κολέγιο του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, απ’ όπου πήρε το 1948 τον τίτλο LLB. ΕΟΚΑ Στην Κύπρο επέστρεψε το 1951 κι άρχισε ν’ ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου στη Λευκωσία, μέχρι και το 1959. Κατά τη διάρκεια του τετραετούς ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα του 1955 - 59 μετείχε ενεργά στην ΕΟΚΑ και, μεταξύ άλλων, ανελάμβανε την υπεράσπιση αγωνιστών στα δικαστήρια. Μια από τις πιο δραματικές δίκες στις οποίες μετείχε σαν ένας των δικηγόρων υπερασπίσεως, ήταν εκείνη του ήρωα Μιχαήλ Καραολή, στην οποία χρέη δημοσίου κατηγόρου ασκούσε ο Ραούφ Ντενκτάς. Με την παρουσίαση αρκετών ψευδομαρτύρων, κυρίως Τουρκοκυπρίων, ο Καραολής καταδικάστηκε σε θάνατο κι εκτελέστηκε. Επίσης, κατά τη διάρκεια του αγώνα, ο αρχηγός της ΕΟΚΑ Γεώργιος Γρίβας - Διγενής τον διόρισε ως υπεύθυνο για την οργάνωση της πολιτικής άμυνας στη Λευκωσία. Το ψευδώνυμό του στην οργάνωση ήταν «Υπερείδης». Ανεξαρτησία Αμέσως μετά τη συμφωνία μεταξύ των πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Τουρκίας στη Ζυρίχη (Κ. Καραμανλής και Α. Μεντερές) για ανεξαρτησία της Κύπρου, συγκλήθηκε νωρίς το 1959 ευρύτερη διάσκεψη στο Λονδίνο προς επικύρωσή της. Ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος κάλεσε τότε στο Λονδίνο ευρεία αντιπροσωπεία παραγόντων από την Κύπρο, με ρόλο συμβουλευτικό. Μεταξύ αυτών που κλήθηκαν και μετείχαν των εργασιών της διάσκεψης, που οδήγησε τελικά σε συμφωνία και ανεξαρτησία της Κύπρου, ήταν και ο Γλαύκος Κληρίδης που τάχθηκε υπέρ της συμφωνίας. Ο αγώνας τερματίστηκε κι άρχισε η μεταβατική περίοδος που διάρκεσε μέχρι τον Αύγουστο του 1960, οπότε εγκαθιδρύθηκε επίσημα η Κυπριακή Δημοκρατία. Κατά τη διάρκεια της μεταβατικής αυτής περιόδου, ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος σχημάτισε την πρώτη του κυβέρνηση στην οποία ο Γλαύκος Κληρίδης μετείχε με την ανάληψη του υπουργείου Δικαιοσύνης τον Απρίλιο του 1959. Κατά την ίδια περίοδο εργάστηκε και ως αρχηγός της ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη Μεικτή Συνταγματική Επιτροπή η οποία είχε επωμισθεί το δύσκολο έργο της σύνταξης και τελικής διατύπωσης του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Λίγο πριν από την επίσημη εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στις 31 Ιουλίου του 1960, διεξήχθησαν οι πρώτες βουλευτικές εκλογές μετά την απελευθέρωση. Ο Γλαύκος Κληρίδης παραιτήθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης και κατήλθε στις βουλευτικές εκλογές επικεφαλής του δεξιού συνασπισμού του «Πατριωτικού Μετώπου» στο οποίο μετείχαν κυρίως αγωνιστές. Εκλέχθηκε βουλευτής Λευκωσίας, κι αμέσως μετά εκλέχθηκε πρώτος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπωνστις 15 Αυγούστου 1960. Οι πρώτες προεδρικές εκλογές είχαν διεξαχθεί πιο πριν, στις 13 Δεκεμβρίου του 1959˙ σ’ αυτές κατήλθαν ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ως ανθυποψήφιός του ο πατέρας του Γλαύκου Κληρίδη, Ιωάννης Κληρίδης. Ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν ένας από τους ηγέτες της προεκλογικής εκστρατείας για εκλογή του αρχιεπισκόπου Μακαρίου, πράγμα για το οποίο κατηγορήθηκε σφοδρά από τους υποστηρικτές της υποψηφιότητας του πατέρα του. Σ' αυτούς, όταν του θύμιζαν την εντολή «τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου», απαντούσε με την αρχαία ρήση ότι «πατρός τε και μητρός τε... αξιώτερόν...εστιν η Πατρίς...». Τις εκλογές κέρδισε ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος, που έγινε πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στη συνέχεια, και για τα επόμενα δύσκολα και προβληματικά 12 περίπου χρόνια, ο πρόεδρος Μακάριος κι ο πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης είχαν συνεχή και στενότατη συνεργασία σε πολλούς τομείς τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής πολιτικής. Εξάλλου, με βάση το Σύνταγμα, ο δεύτερος αντικαθιστούσε τον πρώτο, ως προεδρεύων, κάθε φορά που απουσίαζε στο εξωτερικό, πράγμα που συνέβαινε αρκετά συχνά. Διακοινοτικές ταραχές Από το Δεκέμβριο του 1963, οπότε εκδηλώθηκε η ένοπλη ανταρσία των Τουρκοκυπρίων και δημιουργήθηκαν νέα σοβαρά προβλήματα, οπότε το ίδιο το Κυπριακό ζήτημα εισήλθε σε νέα δραματική φάση, ο Γλαύκος Κληρίδης επιφορτίστηκε με επιπρόσθετα καθήκοντα. Μεταξύ άλλων, τον Ιανουάριο του 1964 ηγήθηκε της ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη διάσκεψη του Λονδίνου (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος -Αρχείο ΡΙΚ) που είχε συγκληθεί για εξέταση κι επίλυση του Κυπριακού προβλήματος. Τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου μετείχε των εργασιών του Συμβουλίου Ασφαλείας, στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, σαν σύμβουλος του υπουργού Εξωτερικών της Κύπρου στις συζητήσεις για το Κυπριακό. Αργότερα, είτε ως σύμβουλος είτε ως αρχηγός κόμματος, μετείχε και σε αρκετές άλλες κυπριακές αποστολές στην έδρα του ΟΗΕ. Επίσης το 1964, ηγήθηκε διαφωτιστικής αποστολής σε διάφορες χώρες, όπου εξήγησε το Κυπριακό ζήτημα. Ως πρόεδρος της Βουλής, επανειλημμένα ηγήθηκε κοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών στο Συμβούλιο της Ευρώπης και αλλού. Διακοινοτικές Συνομιλίες Ύστερα από εισήγηση του τότε γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Ου Θάντ, άρχισαν το 1968 διακοινοτικές συνομιλίες προς επίλυση του παρατεινόμενου Κυπριακού προβλήματος. Ο Γλαύκος Κληρίδης ορίσθηκε και ανέλαβε ως εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς στις συνομιλίες, ενώ ως εκπρόσωπος της τουρκοκυπριακής πλευράς ανέλαβε ο Ραούφ Ντενκτάς. Οι διακοινοτικές συνομιλίες, που αργότερα διευρύνθηκαν με τη συμμετοχή και ειδικών συμβούλων από την Ελλάδα και την Τουρκία, πέρασαν από διάφορα πολύπλοκα στάδια και, μέχρι το 1973, είχαν σχεδόν καταλήξει σε συμφωνία σε πολλά θέματα. Στο μεταξύ όμως το εσωτερικό μέτωπο δέχθηκε καίρια πλήγματα από διάφορα γεγονότα που δίχασαν τους Έλληνες της Κύπρου, κυρίως ως αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων της ελληνικής στρατιωτικής χούντας, από το 1967 μέχρι το 1974. Ιδίως το 1969 σημαδεύτηκε από τη δραστηριότητα και δράση της παράνομης οργάνωσης «Εθνικόν Μέτωπον», του οποίου ένας από τους κύριους στόχους ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης. Επίσης, τον Οκτώβριο - Νοέμβριο του 1968 είχε ξεσπάσει η «κρίση Γεωρκάτζη» που ξεκίνησε με την πρωταγωνιστική ανάμειξη του Πολύκαρπου Γεωρκάτζη, υπουργού Εσωτερικών και Αμύνης της Κύπρου και πολιτικού φίλου του Γλαύκου Κληρίδη, στην υπόθεση απόπειρας δολοφονίας του δικτάτορα της Ελλάδας Γεωργίου Παπαδοπούλου με εκτελεστικό όργανο τον Αλέκο Παναγούλη ο οποίος είχε εκπαιδευθεί στην Κύπρο. Η υπόθεση αυτή έφερε σε ρήξη την κυβέρνηση της Κύπρου με το δικτατορικό καθεστώς των Αθηνών. Ο Γλαύκος Κληρίδης ανέλαβε αποστολή αποσιωπήσεως της κρίσεως χάριν του εθνικού συμφέροντος και πήγε προς τούτο στην Αθήνα, όπου όμως το δικτατορικό καθεστώς ήταν ανένδοτο, μέχρι που πέτυχε την απομάκρυνση του Γιωρκάτζη από την κυβέρνηση. Πολιτικά κόμματα Νωρίς το 1969 ιδρύθηκαν στην Κύπρο νέα πολιτικά κόμματα, εν όψει βουλευτικών εκλογών, και τον Φεβρουάριο του χρόνου αυτού ο Γλαύκος Κληρίδης ίδρυσε, μαζί με τον Πολύκαρπο Γεωρκάτζη, το Ενιαίον Κόμμα, του οποίου την ίδρυση χαιρέτισε και ο πρόεδρος Μακάριος. Πριν όμως από τις βουλευτικές εκλογές, νέα δραματικά γεγονότα συνέβησαν: Στις 8 Μαρτίου 1970 έγινε στη Λευκωσία απόπειρα δολοφονίας του προέδρου Μακαρίου, στην οποία είχε αναμειχθεί και ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης. Ο τελευταίος δολοφονήθηκε σε ερημική τοποθεσία κοντά στη Λευκωσία μια εβδομάδα αργότερα (15 Μαρτίου 1970). Το Ενιαίον Κόμμα διεκδίκησε τις βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 5 Ιουλίου 1970 και υπό την ηγεσία του Γλαύκου Κληρίδη αναδείχθηκε το μεγαλύτερο κόμμα, εξασφαλίζοντας τις 15 από τις 35 έδρες της Βουλής. Ο Κληρίδης επανεξελέγη πρόεδρος του Σώματος. Το Ενιαίον Κόμμα υποστήριξε τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο και την πολιτική του. Εξάλλου ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν και πάλι ένας από τους επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας για επανεκλογή του αρχιεπισκόπου Μακαρίου στο προεδρικό αξίωμα, πράγμα που έγινε πανηγυρικά στις προεδρικές εκλογές της 25 Φεβρουαρίου 1968. ΕΟΚΑ Β Από το 1971 η κατάσταση στο εσωτερικό μέτωπο άρχισε πάλι να επιδεινώνεται και έφθασε στη συνέχεια σε τραγικό σημείο με τη δράση της ΕΟΚΑ Β' την οποία ίδρυσε ο στρατηγός Γρίβας που επανήλθε μυστικά στην Κύπρο από την Αθήνα. Το στρατιωτικό καθεστώς των Αθηνών ήταν όμως εκείνο που τελικά διενήργησε το πραξικόπημα κατά του προέδρου Μακαρίου, στις 15 Ιουλίου 1974. Ακολούθησε, στις 20 Ιουλίου 1974, η τουρκική στρατιωτική εισβολή στην Κύπρο. Στις 23 Ιουλίου 1974 η ελληνική χούντα κατέρρευσε, ταυτόχρονα δε στην Κύπρο αναγκάστηκε να παραιτηθεί ο πραξικοπηματικός «πρόεδρος» Νίκος Σαμψών. Ο Γλαύκος Κληρίδης ανέλαβε τότε την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας η οποία αντιμετώπιζε ήδη το ενδεχόμενο ολοκληρωτικής καταστροφής. Η δραστηριότητά του εκείνων των τραγικών ημερών, απετέλεσε αργότερα αντικείμενο σφοδρής κριτικής από τους πολιτικούς του αντιπάλους που, μεταξύ άλλων, κατηγόρησαν τον Γλαύκο Κληρίδη ότι: ανέλαβε παράνομα την προεδρία δίνοντας όρκο στον καθαιρεμένο μητροπολίτη Γεννάδιο που είχε προβληθεί από τους πραξικοπηματίες ως «τοποτηρητής» του αρχιεπισκοπικού θρόνου, ενώ ο Μακάριος βρισκόταν εν ζωή, εξόριστος εκτός Κύπρου, ότι πρόβαλε τον εαυτό του ως πρόεδρο αντί προεδρεύοντα, κι ανήγγειλε ότι θα διενεργούσε προεδρικές εκλογές, ενώ νόμιμος πρόεδρος εξακολουθούσε να είναι ο Μακάριος και ότι προσπάθησε να παρεμποδίσει την επιστροφή του Μακαρίου στην Κύπρο. Στις κατηγορίες αυτές ο Γλαύκος Κληρίδης απάντησε ότι δεν μπορούσε να πράξει διαφορετικά υπό τις τραγικές περιστάσεις. Γενεύη -Συνομιλίες Μετά την πρώτη εκεχειρία, μετείχε στις συνομιλίες της Γενεύης που απέτυχαν εξαιτίας των τελεσιγραφικών αξιώσεων της Τουρκίας. Αμέσως μετά το ναυάγιο των συνομιλιών, εκδηλώθηκε η δεύτερη τουρκική επίθεση κατά της Κύπρου (14 Αυγούστου 1974) που είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη του 37% περίπου του κυπριακού εδάφους με όλα τα καταστροφικά συνεπακόλουθα. (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ) Μαζί με την τραγωδία ήλθαν και τα τρομακτικά προβλήματα που επέφερε η εισβολή, και που χρειάζονταν άμεση αντιμετώπιση, παράλληλα προς τους πολιτικούς και στρατιωτικούς χειρισμούς του ζητήματος. Ο Γλαύκος Κληρίδης άσκησε εξουσίες προέδρου της Κύπρου σ’ αυτή την περίοδο, μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου 1974 οπότε επέστρεψε στο νησί από την εξορία του ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος κι ανέλαβε ξανά την προεδρία. Τότε ο Γλαύκος Κληρίδης επέστρεψε (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ) στα καθήκοντά του ως προέδρου της Βουλής και ως εκπροσώπου της ελληνικής κυπριακής πλευράς στις διακοινοτικές συνομιλίες. Τώρα όμως οι συνομιλίες, που έγιναν κατά καιρούς, είχαν εντελώς διαφοροποιηθεί και διεξάγονταν με βάση τα νέα δεδομένα προς όφελος των Τούρκων, τα οποία δημιούργησε η εισβολή τους στην Κύπρο και η κατοχή μεγάλου τμήματος του κυπριακού εδάφους. Μεταξύ άλλων, αφορούσαν και καυτά ανθρωπιστικά θέματα, όπως εκείνα των αιχμαλώτων, των εγκλωβισμένων, των αγνοουμένων, και των Τουρκοκυπρίων των ελευθέρων περιοχών που η ηγεσία τους αξίωνε τελεσιγραφικά τη μεταφορά τους στις κατεχόμενες περιοχές. Παραίτηση Ιδιαίτερα κατηγορήθηκε ο Γλαύκος Κληρίδης μετά τον 5ο γύρο των συνομιλιών της Βιέννης (Φεβρουάριος του 1976), ότι είχε υπερβεί κατ’ αυτές τις εντολές και οδηγίες που του είχαν δοθεί. Μετά τις κατηγορίες κατά του προσώπου του και των πολιτικών του χειρισμών, ο Κληρίδης παραιτήθηκε από τη θέση του εκπροσώπου της ελληνοκυπριακής πλευράς στις διακοινοτικές συνομιλίες (στις 7 Απριλίου 1976) και από το αξίωμα του προέδρου της Βουλής (στις 16 Ιουλίου 1976). Στο μεταξύ είχαν προκηρυχθεί νέες βουλευτικές εκλογές για τον Σεπτέμβριο του 1976. Εν όψει των εκλογών, κι επειδή το Ενιαίον Κόμμα αντιμετώπιζε, εξαιτίας πάλι των κατηγοριών, πολλά προβλήματα, ο Γλαύκος Κληρίδης προχώρησε σε διάλυσή του και ίδρυση νέου κόμματος, του Δημοκρατικού Συναγερμού, στις 11 Ιουλίου 1976. Ο ΔΗΣΥ Ο Δημοκρατικός Συναγερμός, κόμμα κεντροδεξιάς απόκλισης, κατήλθε για πρώτη φορά στον πολιτικό στίβο κατά τις εκλογές της 5 Σεπτεμβρίου 1976 με πλήρεις συνδυασμούς σ’ όλες τις εκλογικές περιφέρειες. Εξασφάλισε ποσοστό 27,6% των ψήφων, αλλά δεν ανέδειξε ούτε ένα βουλευτή εξαιτίας του ατελούς πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος που είχε ακολουθηθεί. Στις επόμενες βουλευτικές εκλογές (24 Μαϊου 1981), που έγιναν με το αναλογικό σύστημα, ο Δημοκρατικός Συναγερμός εξασφάλισε ποσοστό 31,8% των ψήφων κι ανέδειξε 12 βουλευτές. Ο Γλαύκος Κληρίδης επανήλθε στη Βουλή, της οποίας όμως την προεδρία δεν μπόρεσε να κερδίσει. Ο ίδιος, στις προεδρικές εκλογές που έγιναν τον Φεβρουάριο του 1983 και τις οποίες διεκδίκησε, συγκέντρωσε ποσοστό περίπου 34% και ηττήθηκε από το Σπύρο Κυπριανού ο οποίος συνεργαζόταν με το ΑΚΕΛ - Αριστερά. Η ανοδική πορεία του Δημοκρατικού Συναγερμού, υπό την ηγεσία του Γλαύκου Κληρίδη, συνεχίστηκε. Το κόμμα κατά τις βουλευτικές εκλογές του 1985, συγκέντρωσε ποσοστό περίπου 34% των ψήφων κι αναδείχθηκε το πρώτο σε δύναμη πολιτικό κόμμα της Κύπρου. Στον τομέα της κοινωνικής προσφοράς, ο Γλαύκος Κληρίδης υπηρέτησε ως πρόεδρος του κυπριακού Ερυθρού Σταυρού μεταξύ 1961 και 1963, και του απονεμήθηκε Μετάλλιο Τιμής για τις υπηρεσίες του, καθώς κι ο τίτλος του ισοβίου μέλους. Μεταξύ άλλων τιμητικών διακρίσεων, του απονεμήθηκε και το χρυσούν μετάλλιο του Τάγματος του Αγίου Τάφου ύστερα από έγκριση του πάπα Ιωάννη XXII. Προεδρικές Κατά τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 1988 ο Γλαύκος Κληρίδης έθεσε υποψηφιότητα για την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας. (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος - Αρχείο ΡΙΚ). Την υποψηφιότητά του υποστήριξε το κόμμα του οποίου ηγείται, ο Δημοκρατικός Συναγερμός (το μεγαλύτερο σε πολιτική δύναμη κόμμα της Κύπρου τότε). Κατά τον πρώτο γύρο των εκλογών ο Γλαύκος Κληρίδης συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων (33, 32% παγκύπρια) μεταξύ όλων των υποψηφίων που ήσαν τέσσερις. Ο πρώτος γύρος διεξήχθη στις 14 Φεβρουαρίου 1988. Κατά τον δεύτερο γύρο των εκλογών (21 Φεβρουαρίου 1988), ο Γλαύκος Κληρίδης εξασφάλισε ποσοστό ψήφων 48,37% παγκύπρια, και ηττήθηκε από τον ανθυποψήφιό του Γεώργιο Βασιλείου (ποσοστό ψήφων 51,63%). (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ) . Πρέπει επίσης να προστεθεί ότι μεταξύ του 1988 και του 1990 ο Γλαύκος Κληρίδης εξέδωσε σε τρεις τόμους το έργο Η Κατάθεσή μου. Με το αξιόλογο αυτό έργο ο Γλαύκος Κληρίδης δίνει την προσωπική του μαρτυρία για την πορεία του Κυπριακού και γενικότερα για την ιστορία της Κύπρου και τα συγκλονιστικά γεγονότα των τελευταίων 40 περίπου χρόνων. Επίσης ο Γλαύκος Κληρίδης εξέδωσε το 2007 το βιβλίο «Ντοκουμέντα μιας εποχής, 1993 – 2003», που αναφέρεται στα γεγονότα της δικής του 10ετούς θητείας ως προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σχετικό ως προς την όλη πολιτική του σταδιοδρομία, δράση και θέση, είναι και το βιβλίο «Γλαύκος Κληρίδης, η πορεία μιας χώρας», που εξεδόθη το 2006 και αποτελεί μακρά συνομιλία του Γλαύκου Κληρίδη με τον Τουρκοκύπριο καθηγητή Νιαζί Κιζιλγιουρέκ. Στην προεδρία Τον Φεβρουάριο του 1993 ο Γλαύκος Κληρίδης εξελέγη πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, διαδεχθείς τον Γιώργο Βασιλείου. Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 1993, που έγινε στις 7 Φεβρουαρίου, ο Γλ. Κληρίδης, με την υποστήριξη του κόμματος του οποίου ηγείτο, του Δημοκρατικού Συναγερμού, και του κόμματος των Φιλελευθέρων, πήρε τη δεύτερη θέση με ποσοστό 36,74%) έναντι 44,15% του πρώτου Γ. Βασιλείου. Στη δεύτερη αναμέτρηση των δύο, στις 14 Φεβρουαρίου, ο Γλ. Κληρίδης, έχοντας τώρα και την υποστήριξη του Δημοκρατικού Κόμματος, αναδείχθηκε πρόεδρος της Δημοκρατίας με ποσοστό 50,31% έναντι 49,69% του Γ. Βασιλείου. Η πολιτική του Στην κυβέρνηση που σχημάτισε ο Γλ. Κληρίδης περιέλαβε υπουργούς προερχόμενους τόσο από τον Δημοκρατικό Συναγερμό όσο και από το Δημοκρατικό Κόμμα. Μετά την εκλογή του, παραιτήθηκε από την αρχηγία του κόμματός του, του οποίου παραμένει επίτιμος πρόεδρος. Βασικοί άξονες της πολιτικής του προέδρου Κληρίδη ήταν η προώθηση της ένταξης της Κύπρου στηνΕυρωπαϊκή Ένωση και η υλοποίηση του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου μεταξύ Κύπρου- Ελλάδας. Για τις ενέργειες της κυβέρνησης Κληρίδη όσον αφορά την ενταξιακή πορεία της Κύπρου, δες λεπτομέρειες στο λήμμα Ευρωπαϊκή Ένωση και Κύπρος. Για το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, δες στο λήμμα Εθνική Φρουρά. Ο Γλ. Κληρίδης, στο πλαίσιο της πολιτικής του για συνέχιση της διαδικασίας των συνομιλιών για διευθέτηση του Κυπριακού, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, είχε επανειλημμένες συναντήσεις με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς, το 1993 και το 1994, οι οποίες όμως απέβησαν άκαρπες λόγω της μόνιμα αρνητικής στάσης της τουρκικής πλευράς. Για λεπτομέρειες των συνομιλιών αυτών, αλλά και όλων των εξελίξεων γύρω από το Κυπριακό με την εμπλοκή του Γλαύκου Κληρίδη, δες στο λήμμα Ηνωμένα Έθνη και Κύπρος. Δεύτερη θητεία Κατά τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου 1998 ο Γλαύκος Κληρίδης έθεσε υποψηφιότητα για δεύτερη 5ετή θητεία και επανεξελέγη, νικώντας στον δεύτερο γύρο (15 Φεβρουαρίου 1998) με ποσοστό ψήφων 50,82% έναντι 49,18% του Γιώργου Ιακώβου. Στη νέα κυβέρνηση που σχημάτισε ο Γλαύκος Κληρίδης μετείχαν και υπουργοί προερχόμενοι τόσο από τον ΔΗΣΥ όσο και από την ΕΔΕΚ που τον είχε υποστηρίξει στον δεύτερο γύρο. Η συνεργασία, ωστόσο, με την ΕΔΕΚ διεκόπη σε λίγους μήνες, λόγω ιδίως του ζητήματος της ακύρωσης μεταφοράς και εγκατάστασης στην Κύπρο των ρωσικών πυραύλων S – 300. Τελικά οι πύραυλοι σε συνεννόηση με την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη μεταφέρθηκαν στην Κρήτη. Η κυβέρνηση Γλαύκου Κληρίδη, ιδίως κατά τη δεύτερη 5ετή του θητεία, συνέχισε τις προσπάθειες εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό πρόβλημα, που οδήγησαν σε υποβολή σχεδίου λύσης από τον τότε γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν. Το σχέδιο ΑΝΑΝ, με αλλεπάλληλες «εκδόσεις», παρουσιάστηκε κοντά στην τελική του μορφή, γι’ αυτό και κατά τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 2003 ο Γλαύκος Κληρίδης κατήλθε και πάλι ως υποψήφιος, ζητώντας ανανέωση της θητείας του έστω και για σύντομη περίοδο 16 μηνών, ενόψει των αναμενόμενων εξελίξεων. Ηττήθηκε όμως από τον Τάσσο Παπαδόπουλο ο οποίος και εξελέγη από τον πρώτο γύρο με ποσοστό 51,51%. Κατά τη μακρά πολιτική (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ) του σταδιοδρομία ο Γλαύκος Κληρίδης τιμήθηκε με διάφορες διακρίσεις, μεταξύ δε αυτών και το Χρυσό Μετάλλιο της Τάξης του Αγίου Τάφου του Βατικανού, με απόφαση του πάπα Ιωάννη ΙΓ΄ και τα Διάσημα του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Σωτήρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το όνομα του δόθηκε στο Διεθνές Αεροδρόμιο Λάρνακας. Πέθανε στις 15 Νοεμβρίου 2013. (polignosi)
Με αγωνία παρακολουθεί η διεθνής κοινότητα τις εξελίξεις γύρω από τον διπλωματικό πόλεμο που έχει ξεσπάσει μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, με τον φόβο ότι μπορεί η κατάσταση να οδηγήσει σε πολεμική σύρραξη. Η γεωπολιτική αυτή κρίση έχει φέρει σε δυσμενή θέση την ελληνική κοινότητα της Ουκρανίας, η οποία βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μακριά από το μέτωπο. Η Μαριούπολη είναι πόλη της Ουκρανίας με πληθυσμό 500.000 κατοίκους και λιμάνι στην Αζοφική Θάλασσα, δίπλα στην Μαύρη Θάλασσα. Εκεί ζουν σήμερα 90.000 Έλληνες, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή. Στην περιφέρεια της Μαριούπολης υπάρχουν 29 χωριά Ελλήνων, οι οποίοι αυτοαποκαλούνται Ρουμαίοι και μιλούν την «ρουμέϊκου γλώσσα», η οποία είναι ελληνική. Δεν συμπίπτει, όμως, με καμιά άλλη ελληνική διάλεκτο και διαφέρει από χωριό σε χωριό. Εφτασαν εκεί για να αποφύγουν τους Τούρκους της Κριμαίας Οι Ρουμαίοι αυτοί είναι απόγονοι Ελλήνων μεταναστών από την Κριμαία, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εκεί από το 1778 όταν η Ρωσία επέτρεψε την οργανωμένη μετανάστευση των καταπιεζομένων Ελλήνων από τους Τούρκους, που κατείχαν τότε την Κριμαία. Το 1778 ύστερα από διάταγμα της Αικατερίνης Β΄ της Ρωσίας, όπου μεταξύ των άλλων αναφέρεται και η αιτία της μετανάστευσης των Ελλήνων από την Κριμαία, «για να αποφευχθεί η απειλή της υποδούλωσης και της συμφοράς όλων σας», 18 χιλιάδες Έλληνες εγκατέλειψαν τις περιουσίες τους και έφυγαν από το Κριμαϊκό Σουλτανάτο για να εγκατασταθούν στα όρια μιας ακατοίκητης μέχρι τότε περιοχής που ανήκε στην Ρωσική αυτοκρατορία. Την εγκατάστασή τους εκεί είχε αναλάβει ο νεαρός τότε αξιωματικός Αλεξάντερ Βασίλιεβιτς Σουβόροφ. Οι Ελληνες της Αζοφικής και της Μαριούπολης, οι οποίοι δεν ανήκουν ούτε σε δεύτερη, ούτε σε τρίτη, ούτε καν σε δέκατη γενιά Ελλήνων, κατάφεραν να διατηρήσουν την γλώσσα, τα έθιμα και τις παραδόσεις της ιστορικής τους πατρίδας. Επίσης, πολύ παράξενο είναι και το γεγονός, ότι οι άνθρωποι που επί αιώνες δεν διατηρούσαν στις οικογένειές τους ούτε τις παραδόσεις των Ελλήνων, ούτε τα έθιμά τους, ούτε καν ήξεραν τη γλώσσα τους, αυτοαποκαλούνταν όμως ως Έλληνες. Ως τότε, η πόλη ήταν τόπος διαμονής των Κοζάκων. Η πόλη γεννήθηκε ουσιαστικά όταν έφτασαν εκεί οι Ελληνες που έφυγαν από την Κριμαία. Ας σημειωθεί ότι οι Ελληνες είχαν εγκατασταθεί στη χερσόνησο της Κριμαίας από τον 6ο αιώνα π.Χ. Μετά τη διάλυση της σοβιετικής ένωσης πολλοί Ελληνες της Μαριούπολης επέστρεψαν στην Ελλάδα. Ελληνική παιδεία Η πρόνοια για τη βασική εκπαίδευση των παιδιών των αποίκων είχε αφεθεί στα χέρια της εκάστοτε Κοινότητας. Έτσι, από το 1687 λειτουργούσε στο Νέζιν ελληνικό σχολείο στο ναό των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Επίσης, η ελληνική διδασκόταν σε άλλα 10 σχολεία της περιοχής. Στην ίδια πόλη λειτούργησε μετά το 1804 η Σχολή Αλεξάνδρου υπό την εποπτεία του ελληνικού δημοτικού συμβουλίου, με διευθυντή που προερχόταν από τις τάξεις της Αδελφότητας. Τέλος, έδρα ελληνικών υπήρχε στο ανώτερο ίδρυμα «Γυμνάσιο Ανωτάτων Επιστημών» του δούκα Bezborontcko. Από το 1824 λειτούργησε ελληνικό σχολείο και στη Μαριούπολη, ενώ παρόμοιο σχολείο λειτουργούσε την ίδια εποχή και στο χωριό Μισχάνα του άλλοτε ταταρικού Alavedi. Ανώτερη στρατιωτική σχολή λειτούργησε από το 1775 στη Χερσώνα με διαταγή της Αικατερίνης Β’. Πρόκειται για το «Ελληνικό Γυμνάσιο» ή «Γυμνάσιο των Αλλοδαπών Ομοθρήσκων». Από το 1792 συγκροτήθηκε σε Σώμα Αλλοδαπών Ομοθρήσκων», με έδρα την Πετρούπολη, για να παύσει τη λειτουργία του το 1796. Στην Οδησσό σχολείο βασικής εκπαίδευσης, στο οποίο τα μαθήματα διεξάγονταν στα ελληνικά, λειτούργησε από το 1814. Σημαντική όμως υπήρξε η ίδρυση της Ελληνοεμπορικής Σχολής, του δεύτερου σπουδαιότερου ιδρύματος της πόλης μετά το Λύκειο Richelieu. Η σχολή συντηρούνταν με χρηματοδότηση των ελλήνων εμπόρων. Ο εορτασμός των 200 χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης «Μέγα Γιορτή». Δύο λέξεις που κατάφεραν για μία ημέρα να συγκεντρώσουν πλήθος κόσμου στη Μαριούπολη. Η πόλη της Ουκρανίας στην οποία ανθεί η ελληνική κοινότητα έγινε τον Σεπτέμβρη του 2021 σημείο συνάντησης για τους κατοίκους ολόκληρης της Αζοφικής, καθώς επέστρεψε σε αυτή το Πανουκρανικό Φεστιβάλ Ελληνικού Πολιτισμού. «Η Ελλάδα και η Ουκρανία συνδέονται με ισχυρούς δεσμούς φιλίας που εδράζονται στην κοινή ορθόδοξη πίστη, σε κοινές πνευματικές και πολιτιστικές αξίες και σε ένα πλούσιο ιστορικό παρελθόν, ξεκινώντας από την εποχή της αρχαίας ελληνικής εγκατάστασης στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας», ανέφερε στο μήνυμά του ο γενικός γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας Γιάννης Χρυσουλάκης. Στο πλαίσιο του φεστιβάλ στο Πάρκο της Μαριούπολης λειτούργησε έκθεση με είδη λαϊκής τέχνης και με βιβλία Ελλήνων συγγραφέων, ενώ στήθηκαν και πάγκοι με παραδοσιακά φαγητά. Πριν από την επίσημη τελετή έναρξης έγινε παρέλαση με τη συμμετοχή ελληνικών συλλόγων από διάφορες περιοχές της Ουκρανίας – πρώτοι παρουσιάστηκαν ως Εύζωνες δόκιμοι του Κρατικού Πανεπιστημίου Εσωτερικών Υποθέσεων του Ντονέτσκ, ενώ έλαβαν μέρος και εκπρόσωποι διαφόρων εθνοτικών ομάδων. Ο ερευνητής δήλωσε ότι βρήκε στοιχεία της ύπαρξή της σε έγγραφα της οικογένειας Πόλο μεταξύ αυτών η διαθήκη της, η οποία γράφτηκε στις 7 Ιουλίου 1319 Ο Μαρτσέλο Μπολογνάρι (Marcello Bolognari), διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Ca’ Foscari της Βενετίας βρήκε έγγραφα που αποκαλύπτουν ότι ο Μάρκο Πόλο είχε μια κόρη εκτός γάμου, την Ανιέζε (Agnese) Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Guardian, πιστεύεται ότι γεννήθηκε μεταξύ του 1295, τη χρονιά που ο έμπορος και εξερευνητής επέστρεψε στη Βενετία μετά από δύο δεκαετίες στην Ασία, και του 1298, όπου συνελήφθη αιχμάλωτος και φυλακίστηκε μετά την Ναυμαχία του Κόρτσουλα. Έμεινε στη φυλακή για ένα χρόνο καταγράφοντας τα ταξίδια και τις εμπειρίες του σ ένα βιβλίο με τίτλο «Τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο» το οποίο έγινε ένα από τα πρώτα μπεστ σέλερ παγκοσμίως. Όταν αφέθηκε ελεύθερος, επέστρεψε στη Βενετία, και παντρεύτηκε τη Ντονάτα Μπαντόερ, με την οποία απέκτησε τρεις κόρες, τη Φαντίνα, την Μπελέλα και τη Μορέτα. Ο ερευνητής δήλωσε ότι βρήκε στοιχεία της ύπαρξή της σε έγγραφα της οικογένειας Πόλο μεταξύ αυτών η διαθήκη της, η οποία γράφτηκε στις 7 Ιουλίου 1319. Μάλιστα η Ανιέζε, είχε αναθέσει στον Πόλο, να την παραδώσει στον ιερέα Πιέτρο Παγκάνο (Pietro Pagano), στην εκκλησία του San Felice της Βενετίας. «Δεν ξέρουμε αν ήταν παντρεμένος πριν ή αν το παιδί γεννήθηκε από κάποια σχέση. Το γεγονός ότι η Ανιέζε είχε εμπιστευτεί στον Πόλο τη διαθήκη της αποδεικνύει ότι γνώριζε την ύπαρξή της και ότι είχαν μια «δυνατή σχέση εμπιστοσύνης»», πρόσθεσε ο Μπολονιάρι. Η κοπέλα δεν κατονόμαζε τη μητέρα της στη διαθήκη της, κάτι που, σύμφωνα με τον Μπολονιάρι, ίσως να δηλώνει πως είχε πεθάνει. Περιέγραφε «μια στοργική οικογενειακή ζωή». Ήταν παντρεμένη και είχε δύο μικρά παιδιά. Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ Τα Δωδεκάνησα (για την ακρίβεια είναι 14) ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων δεμένα με τις τύχες του Ελληνισμού. Εν τούτοις, μόλις το 1947 ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος. Στη χιλιόχρονη ιστορία του Βυζαντίου δεν υπήρχαν φυλακές, μόνο μπουντρούμια για προσωρινή κράτηση, όπου έμενε ο ένοχος μέχρι να δικαστεί. Μετά από δεκαετίες διαφωνιών σχετικά με την αυθεντικότητα των λειψάνων που πιστεύεται ότι είναι αυτά της πρώην αυτοκρατορικής οικογένειας της Ρωσίας, που δολοφονήθηκαν από μπολσεβίκους επαναστάτες το 1918, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ολοκληρώσει μια νέα εξαετή έρευνα για το θέμα και θα εκδώσει επίσημη απόφαση αργότερα φέτος. Την Πέμπτη, η Εκκλησία δημοσίευσε μια έκθεση από μια επιτροπή που συστάθηκε το 2015, εξηγώντας ότι είχε ανανεώσει τις έρευνές της για τις ταυτότητες των σορών λόγω νέων επιστημονικών προόδων και ότι η ανάλυση είχε αποκαλύψει μια αντιστοιχία μεταξύ ενός σκελετού, που πιστεύεται ότι είναι του δολοφονημένου Τσάρου Νικόλαου Β' και λήφθηκαν δείγματα DNA από τον πατέρα του, Αλέξανδρο Γ'. «Η επιστήμη δεν στέκεται στη θέση της», αναφέρει η έκθεση. «Κατά τη διάρκεια των τριών δεκαετιών από την πρώτη ανάλυση εμπειρογνωμόνων, υπήρξαν νέες δυνατότητες και μέθοδοι επιστημονικής μελέτης. Για παράδειγμα, υπήρξε ένα ποιοτικό άλμα προς τα εμπρός στη γενετική, το οποίο επέτρεψε στους επιστήμονες να μιλήσουν με σιγουριά για πράγματα που προηγουμένως ήταν μόνο υποθέσεις». Μεταξύ των ευρημάτων που συνοψίζει η έκθεση, η επιτροπή συνέκρινε δείγματα από τα οστά που λέγεται ότι ανήκουν στον Νικόλαο Β' με DNA που ελήφθηκαν από τα λείψανα του πατέρα του, Αλέξανδρου Γ', και διαπίστωσε ότι η πιθανότητα πατρότητας ήταν 99,9999988%. Τα λείψανα του μεγαλύτερου μέρους της οικογένειας ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά το 1979, αλλά η Σοβιετική Ένωση δεν αναγνώρισε επίσημα την ύπαρξή τους μέχρι το 1989. Την επόμενη δεκαετία, οι επιστήμονες προσδιόρισαν ότι τα πτώματα ανήκαν στην αυτοκρατορική οικογένεια, αλλά αν και ενταφιάστηκαν το 1998 , η Ορθόδοξη Εκκλησία αρνήθηκε να τα αναγνωρίσει επίσημα και επέκρινε τα αποτελέσματα ως ανεπαρκή. Η Εκκλησία απέκλεισε επίσης την κηδεία δύο ακόμη πτωμάτων που βρέθηκαν το 2007, τα οποία οι επιστήμονες είπαν ότι ανήκαν σε δύο παιδιά Ρομανόφ που είχαν εξαφανιστεί από τον μεγαλύτερο χώρο ταφής. Στην έκθεσή της αυτή την εβδομάδα, η επιτροπή είπε ότι η νέα της μελέτη είχε διεξαχθεί με μεγαλύτερη διαφάνεια από τις προηγούμενες αναλύσεις, γράφοντας ότι «η ανοιχτή έρευνα των τελευταίων ετών επιτρέπει στην Εκκλησία και στο κοινό να εμπιστεύονται τα αποτελέσματά της». (sigmalive) Στις 7 Φεβρουαρίου 1956, γύρω στις 9 π.μ. ο αριστούχος μαθητής και σημαιοφόρος του Γυμνασίου Αμμοχώστου άφηνε την τελευταία του πνοή. Μάχες, συμφωνίες, διπλωματικό παρασκήνιο, αλληλουχία γεγονότων και καταστάσεων, στο μυαλό πολλών ανθρώπων φαντάζουν ως ένα άναρχο παζλ Μια σειρά tweets ενός ιστορικού επαναφέρουν ερωτήματα για την ιστορία του Εμφυλίου πολέμου και το ζήτημα της σοβιετικής βοήθειας στον Δημοκρατικό Στρατό Το twitter δεν είναι ακριβώς το πεδίο όπου κανείς περιμένει να βρει ιστορικά στοιχεία ή να διεξάγονται ιστορικές συζητήσεις. Όμως, ολοένα και περισσότεροι ερευνητές, από ένα ευρύτερο φάσμα επιστημονικών κλάδων, το χρησιμοποιούν για να παρουσιάζουν πλευρές της έρευνάς τους ή απλώς κάτι που τους έκανε εντύπωση. Αυτό έκανε και ο καθηγητής στο Johns Hopkins School of Advanced International Studies Σεργκέι Ραντσένκο. Ο καταγόμενος από τη νήσο Σαχαλίνη ιστορικός του Ψυχρού Πολέμου, με ειδίκευση στις σινοσοβιετικές σχέσεις, παρουσίασε μερικά πρόσφατα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα από την αλληλογραφία του ΚΚΕ με την ηγεσία του ΚΚΣΕ στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Τα ντοκουμέντα αυτά αφορούν μια επιστολή του Μολότοφ προς τον Στάλιν που αναφέρεται στη βοήθεια που δόθηκε στον ΔΣΕ και περιλαμβάνει κάποια χρηματικά ποσά και κάποιον εξοπλισμό, αν και λιγότερο από αυτόν που είχε ζητήσει η ηγεσία του ΚΚΕ. Αυτό φαίνεται και σε έναν δεύτερο κατάλογο ο οποίος αφορά οπλισμό και αναφέρει ότι δόθηκαν κυρίως γερμανικά όπλα. Και για τα όπλα και για τον εξοπλισμό υπάρχουν αναφορές στην προσπάθεια αυτά να μην είναι ρωσικής προέλευσης. Το τρίτο είναι μια παλαιότερη αναφορά ενός σοβιετικού αντισυνταγματάρχη που αναφερόταν στην υποδοχή που είχαν τα στελέχη της σοβιετικής αποστολής σε περιοχές της Βορείου Ελλάδας το Νοέμβριο του 1944. Και το τέταρτο είναι μια επιστολή του Μάρκου Βαφειάδη (τότε επικεφαλής του ΔΣΕ) και του Νίκου Ζαχαριάδη όπου εκφράζονταν παράπονα για τη στάση των Αλβανών κομμουνιστών και διατυπώνονται εκτιμήσεις για την πορεία του πολέμου. Έγγραφα που δεν προσφέρουν κάτι νέοΓια οποιονδήποτε έχει ασχοληθεί με την ιστορία του Εμφυλίου Πολέμου, τα έγγραφα αυτά επί της ουσίας δεν προσθέτουν κάτι στη γνώση μας για τα γεγονότα. Ο Ραντσένκο τα παρουσιάζει ως σημαντικά, όμως το πεδίο της δικής του ειδίκευσης δεν είναι ο ελληνικός Εμφύλιος, αλλά η σινοσοβιετικές σχέσεις. Στην πραγματικότητα, ο βαθμός και η κλίμακα της σοβιετικής βοήθειας στον ΔΣΕ είναι ένα θέμα που έχει συζητηθεί εδώ και χρόνια. Γράφει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Γιώργος Μαργαρίτης στο βιβλίο του για την ιστορία του Εμφυλίου που κυκλοφόρησε το 2000: «Η Γιουγκοσλαβία κυρίως, η Σοβιετική Ένωση διαμέσου της Γιουγκοσλαβίας δευτερευόντως, με μικρή συμμετοχή της Βουλγαρίας και της Αλβανίας έθεσαν στη διάθεση του ΔΣΕ σημαντικό αριθμό όπλων προερχόμενων σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα είτε από τα λάφυρα που έπεσαν στα χέρια των χωρών αυτών στη διάρκεια του πολέμου, γερμανικά και ιταλικά όπλα, είτε από τη βοήθεια που αυτές πήραν, πάλι κατά τη διάρκεια του πολέμου, από τους Δυτικούς συμμάχους. Μόνο στον τελευταίο χρόνο του Εμφυλίου έπεσαν στα χέρια των κυβερνητικών δυνάμεων όπλα του ΔΣΕ με μεταπολεμικής ημερομηνίες κατασκευής». Τα όπλα αυτά, όπως και ο εξοπλισμός και ο ρουχισμός ήταν σημαντικά αλλά σε κανέναν βαθμό δεν μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες του Δημοκρατικού Στρατού. Αυτό είχε να κάνει και την ίδια τη δυσκολία του Εμφυλίου: για να μπορούσαν να μεταφερθούν βαρύτερα όπλα έπρεπε και ο ΔΣΕ να κατέχει πολύ μεγαλύτερη έκταση ώστε να έχει και δυνατότητα μεταφοράς τους. Αυτό εξηγεί γιατί δόθηκαν αρκετά τυφέκια ή νάρκες όμως όχι βαριά πυροβόλα. Επιπλέον, σε γενικές γραμμές η ιστορία του ΔΣΕ είναι η ιστορία ενός στρατού που δεν έχει όσα του χρειάζονται, που δεν μπορεί να αναπτύξει γραμμές εφοδιασμού και που υποφέρει από μεγάλες ελλείψεις τροφίμων, με τους μαχητές του να κινούνται συχνά σε συνθήκη πείνας. Η επιλογή να δίνονται κυρίως γερμανικά ή ιταλικά όπλα είχε να κάνει και με την ανάγκη της Γιουγκοσλαβίας και της ΕΣΣΔ να μην έχουν άμεση ανάπτυξη στον Εμφύλιο και γιατί αυτό επέτρεπε τη συμβατότητα με τα όπλα που είχε ήδη το ελληνικό αντάρτικο. Η υπεροπλία των κυβερνητικών δυνάμεων και η σημασία της δυτικής βοήθειας Την ίδια στιγμή οι κυβερνητικές δυνάμεις είχαν σε όλη τη διάρκεια του Εμφυλίου μια σαφή υπεροπλία. Αυτό είχε να κάνει με το πώς μπορούσαν να έχουν ένα πολύ μεγαλύτερο στρατό, αλλά και με τη σημασία της βρετανικής και της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τα στοιχεία που παραθέτει ο καθηγητής Μαργαρίτης, ο κυβερνητικός στρατός παρέλαβε 66 άρματα μάχης Sherman από τις ΗΠΑ, 52 άρματα μάχης Centaur από τη μεγάλη Βρετανία, εκατοντάδες τεθωρακισμένα οχήματα και πολύ περισσότερα πυροβόλα. Είχαν επίσης εκτοξευτές αντιαρματικών ρουκετών (μπαζούκα) και πυροβόλα άνευ οπισθοδρομήσεως (τους προδρόμους των μετέπειτα ΠΑΟ) και βέβαια την καθοριστική σημασία της αεροπορίας. Τα Σπίτφαιρ, τα Χάρβαντ, οι Ντακότες και στις τελευταίες εβδομάδες τα Χελντάιβερς έπαιξαν καθοριστικό ρόλο. Το ίδιο και οι μεγάλης εκρηκτικής ισχύος βόμβες των 500 και 1000 λιβρών και οι βόμβες Ναπάλμ. Όλα αυτά διαμόρφωναν έναν εξαιρετικά δύσκολο συσχετισμό. Τα επίδικα του Εμφυλίου Ο Εμφύλιος Πόλεμος – αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε – ήταν κατά βάση μια εμφύλια κοινωνική και πολιτική σύγκρουση, που τις απαρχές της μπορεί κανείς να δει ήδη στο 1943 και τις εσωτερικές συγκρούσεις στην Κατοχή. Οι αντίπαλοι εκπροσωπούσαν διαφορετικές κοινωνικές συμμαχίες και στρατηγικά σχέδια. Χωρίς αυτή την εσωτερική δυναμική, δεν θα είχαμε έναν τόσο αιματηρό Εμφύλιο. Την ίδια στιγμή προφανώς και υπήρξαν και αρκετές ταλαντεύσεις μέχρι να φτάσουμε στο πλήρες ξεδίπλωμα του Εμφυλίου. Θα μπορούσε κανείς εύλογα να υποστηρίξει ότι η ηγεσία του ΚΚΕ κυρίως αντιμετώπισε σε διάφορες φάσεις (ακόμη και τον Δεκέμβριο του 1944) την ένοπλη δράση περισσότερο ως ένοπλη πίεση παρά ως «ένοπλη επανάσταση». Παράγοντες όπως η ένταση των διώξεων και της τρομοκρατίας μετά τα Δεκεμβριανά, ή το γεγονός ότι ένα σημαντικό μέρος των «εθνικών δυνάμεων» θεωρούσαν ότι χρειαζόταν μιας σκληρή ήττα του ΚΚΕ, διαμόρφωναν ένα σκηνικό που έσπρωχνε προς την επιστροφή της ένοπλης σύγκρουσης. Ακόμη και τότε είναι σαφές ότι η επιδίωξη της ηγεσίας του ΚΚΕ ήταν κυρίως να εξασφαλίσει μια ισχυρή στρατιωτική παρουσία και μια «εδαφική βάση» τέτοια, μια νέα εκδοχή «Ελεύθερης Ελλάδας» που να επέτρεπε τη διαπραγμάτευση για μια δημοκρατική λύση. Αυτό δεν ήταν εύκολο, ιδίως από τη στιγμή που στην πράξη ένα μεγάλο μέρος της ΕΑΜικής κοινωνικής βάσης παρέμενε στις πόλεις και σε περιοχές υπό κυβερνητικό έλεγχο. Αυτό εξηγεί την προσπάθεια για κρίσιμες στρατιωτικές επιτυχίες που να εξασφαλίζουν ότι υπάρχει ένα μέρος της χώρας υπό τον έλεγχο της «Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης», αλλά και τη δυσκολία αυτής της προσπάθειας. Αυτό εξηγεί επίσης και τις δημόσιες τοποθετήσεις για ειρηνική λύση, που όμως απορρίπτονταν καθώς η αντίπαλη πλευρά θεωρούσε ότι η σύγκρουση έπρεπε να ολοκληρωθεί με σαφή κατίσχυσή της. Η διαφορετική στάση ΗΠΑ και ΕΣΣΔ Όμως, όλα αυτά διαπλέκονταν και τον νέο διεθνή συσχετισμό και τη διαίρεση του κόσμου σε δύο στρατόπεδα. Επομένως υπάρχει και μία διεθνής διάσταση. Πάνω σε αυτά έχουν γραφτεί πάρα πολλά και η ιστορική αντιπαράθεση συνεχίζεται. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι η ΕΣΣΔ, που είχε καταφέρει ύστερα από την περίοδο της προπολεμικής απομόνωσης και της «υγειονομικής ζώνης» να εκπροσωπεί ένα «σοσιαλιστικό στρατόπεδο» σε εκείνη τη φάση γνώριζε τα όρια που μπορούσε να έχει η επιρροή της. Και μπορεί να αντιμετώπιζε με αλληλεγγύη τα κομμουνιστικά κινήματα, όμως αυτό δεν σήμαινε ότι πίστευε ότι όλα θα μπορούσαν να κερδίσουν ή ότι θα προσπαθούσε γενικά να παρέμβει παντού ή να στείλει παντού τον Κόκκινο Στρατό. Ο κόσμος δεν μοιράστηκε σε ένα κομμάτι χαρτί μεταξύ Τσώρτσιλ και Στάλιν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε μια γενική αίσθηση των ορίων. Σε κάποιες περιπτώσεις η σοβιετική ηγεσία έπεσε έξω, όπως για παράδειγμα στην Κίνα όπου δεν πίστευαν ότι οι αμερικανοί θα άφηναν τον Τσανγκ Κάι Σεκ να χάσει, όμως τελικά φάνηκε ότι ο Μάο ήταν πιο διορατικός. Στην ελληνική περίπτωση η ΕΣΣΔ προφανώς και θα ήθελε και στην Ελλάδα να υπήρχε ένα καθεστώς που να μην είναι φιλικό προς τη Δύση. Όμως, είναι σαφές ότι δεν θα μπορούσε να κάνει κάτι παραπάνω από την όποια βοήθεια μπόρεσε να στείλει. Και μάλλον φαίνεται ότι η σοβιετική ηγεσία εκτιμούσε ότι το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα δεν μπορούσε να κερδίσει. Δεν είναι τυχαίο ότι αρχικά η σοβιετική ηγεσία προτείνει στο ΚΚΕ να μην ακολουθήσει το δρόμο της ένοπλης εξέγερσης. Αυτό σημαίνει πραγματικά όρια στο πόσο επηρέασε η ΕΣΣΔ τα πράγματα. Αντιθέτως, για τις ΗΠΑ ήταν σαφές ότι ήταν κομβικό να μην «πέσει» η Ελλάδα, λόγω και της στρατηγικής της θέσης. Αυτό εξηγεί και το μεγάλος βάρος που έδωσαν και τον όγκο της στρατιωτικής βοήθειας αλλά και το γεγονός ότι σε γενικές γραμμές η θέση τους ήταν υπέρ μιας ανάγκης η ειρήνευση να έρθει μέσα από τη στρατιωτική ήττα του ΔΣΕ. Το πρόβλημα με τη θεωρία της «ξενοκίνητης ανταρσίας» Το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα προφανές και ένιωθε τμήμα ενός ευρύτερου παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος και ως τέτοιο αντιμετώπιζε και την ΕΣΣΔ ως σημείο αναφοράς. Αυτό εξηγεί και γιατί ζήτησε βοήθεια και ως έναν βαθμό έλαβε, βοήθεια που δεν μπορούσε να τροποποιήσει τον συσχετισμό δύναμης Όμως, θα ήταν μεγάλη ιστορική ανακρίβεια, όποια εκτίμηση και εάν έχει κανείς για τις παρατάξεις του Εμφυλίου, να θεωρηθεί ένα κίνημα «ξενοκίνητο». Η δυναμική του Εμφυλίου Πολέμου ήταν μια δυναμική κατά βάση εσωτερική, αφορούσε τις εσωτερικές συγκρούσεις της ελληνικής κοινωνίας, με το διεθνή συσχετισμό να έχει περισσότερο ρόλο «επικαθορισμού». Η επιλογή των ελλήνων κομμουνιστών να προχωρήσουν στην ένοπλη σύγκρουση είχε πολύ περισσότερο να κάνει με το πώς αισθάνονταν ότι η αντίπαλη παράταξη επέλεγε το δρόμο της τρομοκρατίας και δεν άφηνε περιθώριο για πολιτική λύση. Ας μην ξεχνάμε ότι για δεκαετίες η αντίληψη της «ξενοκίνητης ανταρσίας», είχε ως αποτέλεσμα αντί για διαδικασίες συμφιλίωσης να έχουμε ένα στιγματισμό ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας ως «αντεθνικών στοιχείων», με την παράμετρο αυτή να παίζει ρόλο σε εξαιρετικά αυταρχικές πρακτικές και να αποτελεί τη μόνιμη επωδό σε αποφάσεις που οδηγούσαν σε εκτελέσεις, φυλακές και εξορίες. (in.gr) |
APXEIO
April 2024
Click to set custom HTML
|