Της Κλαίλιας Τομπόλη-Θεοδούλου* Μερικοί την χαρακτήρισαν ως «όπλο», άλλοι ως «υπερόπλο» κι’ ορισμένοι ως «οπλοστάσιο» στα χέρια μας, για να επιτύχουμε την επιστροφή των βρετανικών στρατιωτικών βάσεων στην Κυπριακή Δημοκρατία: Πρόκειται για την Γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, ημερομηνίας 25 Φεβρουαρίου 2019, σύμφωνα με την οποία, το εν λόγω Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η ενέργεια του Ηνωμένου Βασιλείου (Η.Β.) να αποσπάσει από τον Μαυρίκιο το Αρχιπέλαγος Chagos, πριν από την ανεξαρτησία του Μαυρικίου, καθιστά την αποαποικιοποίηση του τελευταίου μη ολοκληρωμένη, δεδομένου ότι αυτή δεν έγινε σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.
Κατ’ ακολουθία, το Η.Β. ευθύνεται για διεθνώς άδικη πράξη (internationally wrongful act), την οποία οφείλει να τερματίσει το συντομότερο δυνατό. 2. Είναι εμφανής η σημασία της ανωτέρω Γνωμοδότησης για την Κύπρο, λόγω της ομοιότητας που παρουσιάζει η απόσπαση, του Αρχιπελάγους Chagos από τον Μαυρίκιο, με την απόσπαση του εδάφους για τις βρετανικές βάσεις από την Κυπριακή Δημοκρατία. 3. Βεβαίως, όσοι σπούδασαν και ενδιέτριψαν στο Διεθνές Δίκαιο δεν περίμεναν την ανωτέρω Γνωμοδότηση για να αντιληφθούν το νομικό καθεστώς των βρετανικών στρατιωτικών βάσεων (δέστε το βιβλίο του Σώζου-Χρίστου Θεοδούλου «Bases militaires en droit international: le cas de Chypre», σε μετάφραση από τα γαλλικά: “Στρατιωτικές βάσεις κατά το διεθνές δίκαιο: η περίπτωση της Κύπρου”, εκδόσεις «BIBLIOPOLIS, Mannheim und Mοhnesee 2006). Όμως η σημασία της Γνωμοδότησης είναι αναντίλεκτη, δεδομένου ότι αυτή αποτελεί την πρώτη επίσημη θέση ενός διεθνούς οργάνου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, δηλαδή του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, πάνω στο όλο θέμα. 4. Δεν θα χρησιμοποιούσα τους χαρακτηρισμούς που δόθηκαν στην ανωτέρω Γνωμοδότηση ως «όπλου» κ.τ.λ., θα μπορούσα, όμως, να την δεχθώ ως ένα «μοχλό πίεσης» προς το Η.Β. για σκοπούς τυχόν διαπραγματεύσεων μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Η.Β., μέσα στα πλαίσια της διεθνούς πολιτικής και διπλωματίας. Όχι μόνο σ’ ό,τι αφορά το θέμα της απαίτησής μας για επιστροφή των βρετανικών στρατιωτικών βάσεων, αλλά, κυρίως, και σ’ ό,τι αφορά την απαίτησή μας για κατάργηση/ακύρωση της Συνθήκης Εγγυήσεως, τη στιγμή που και γι’ αυτήν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, μεταξύ άλλων, το ίδιο νομικό επιχείρημα, μ’ αυτό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην περίπτωση των βρετανικών βάσεων, δηλαδή ότι η εν λόγω Συνθήκη υπογράφηκε πριν την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, όταν ακόμη η Κύπρος ήταν αποικία, χωρίς διεθνή νομική προσωπικότητα, και, επομένως, τότε υφίσταντο «άνισες συνθήκες» κατά το Διεθνές Δίκαιο. 5. Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι τις τελευταίες εβδομάδες η προσοχή όλων φαίνεται να εστιάζεται στο θέμα των βρετανικών στρατιωτικών βάσεων, πιστεύω πως πρέπει να στοχεύσουμε σε πρώτο στάδιο στο θέμα της κατάργησης της Συνθήκης Εγγυήσεως, η οποία θάπρεπε να είχε καταγγελθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία προ καιρού, ως παραβιασθείσα και από τις τρεις «Εγγυήτριες Δυνάμεις» και συνεχίζουσα να παραβιάζεται μέχρι σήμερα. Το κακό που έγινε στην Κύπρο δεν μας ήλθε από τις βρετανικές στρατιωτικές βάσεις, αλλά από την τρισκατάρατη αυτή Συνθήκη, οπόταν, αν πετύχουμε την κατάργησή της, θα είναι ίσως ευκολότερο να διαπραγματευθούμε μετά για την κατάργηση των εν λόγω βάσεων ή/και για την παραμονή τους, εάν μας συμφέρει, με την καταβολή ενοικίου. Νοείται ότι για τα θέματα αυτά απαιτούνται πολύ λεπτοί και επιδέξιοι χειρισμοί, ώστε να επιτευχθεί το απαιτούμενο αποτέλεσμα. 7. Μας πήρε πολλά χρόνια μέχρι να αντιληφθεί ο ελληνισμός της Κύπρου ότι, όπως είχε επισημάνει ο αείμνηστος Μητροπολίτης Κυρηνείας Κυπριανός, «η Ζυρίχη (ήταν) χειροτέρα της αποικιοκρατίας», γνώμη που άλλωστε φαίνεται να συμμερίζονταν και οι πολιτικοί όλων των κομμάτων στην Ελλάδα, εκτός από τον μ. Κωνσταντίνο Καραμανλή (δέστε το άρθρο του δημοσιογράφου Νίκου Παπαναστασίου με τίτλο «Ύμνοι και Κεραυνοί για τη Ζυρίχη», στον “Φιλελεύθερο”, ημερομηνίας 2 Μαρτίου 2019). Βλέπετε, δεν ήταν μόνο η Συνθήκη Εγγυήσεως και η παραμονή βρετανικών στρατιωτικών βάσεων που μας προκάλεσε και συνεχίζει να μας προκαλεί τεράστια ζημιά, αλλά ολόκληρο το πακέτο των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου, περιλαμβανομένου και του δοτού Συντάγματός μας με τις αναγκαστικές και μη επιδεχόμενες τροποποιήσεων ρατσιστικές ποσοστώσεις μεταξύ ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων στα κέντρα αποφάσεων σχετικά με την διακυβέρνηση του τόπου μας. 8. Όλο αυτό το πακέτο, εκτός από παράνομο μέσα στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου, δεν παραβιάζει μόνο, μεταξύ άλλων, τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών (δέστε το άρθρο 2.4, το οποίο παραβιάζει η Συνθήκη Εγγυήσεως), αλλά προσβάλλει και το νομικό καθεστώς της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ανεξάρτητου κανονικού Κράτους-μέλους των Ηνωμένων Εθνών και ως κανονικού Κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, είναι αναχρονιστικό (obsolete) ή/και ανεφάρμοστο, όπως π.χ. το Μέρος V του Παραρτήματος Β της Συνθήκης Εγκαθιδρύσεως που μιλά για το δικαίωμα χρήσης του αεροδρομίου Λευκωσίας και από το Η.Β., καθώς και το δικαίωμα χρήσης των διαύλων του αεροδρομίου Τύμπου επικουρικώς και από το Η.Β., τη στιγμή που, από την εποχή της Τουρκικής εισβολής μέχρι σήμερα, το αεροδρόμιο Λευκωσίας είναι ανενεργό και το αεροδρόμιο Τύμπου έχει καταληφθεί και χρησιμοποιείται παρανόμως ως αεροδρόμιο με το όνομα “Ερτζιάν” από τους Τουρκοκυπρίους. Σημειωτέον ότι οι Άγγλοι ουδέποτε διαμαρτυρήθηκαν είτε στους Τουρκοκυπρίους είτε γενικώς για το τελευταίο. Μόνο εμάς παιδεύουν που είμαστε καλά παιδιά. 9. Θάπρεπε προ πολλού να ορισθεί επιτροπή από πραγματικούς εμπειρογνώμονες, όχι εκπροσώπους των κομμάτων, για να εξετάσει, φύλλο και φτερό ολόκληρο το πιο πάνω πακέτο και να δώσει όπλα στους διαπραγματευτές μας για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στο δύσκολο έργο τους. Και τώρα, όμως, δεν είναι αργά για να ορισθεί μια τέτοια επιτροπή. 10. Αν και, πολύ φοβoύμαι ότι, αντί να βλέπουμε τα σημαντικά προβλήματα και να προσπαθούμε να τα διορθώσουμε, αναλώνουμε τις δυνάμεις μας σε δευτερεύοντα θέματα, αφού οι πολιτικοί μας φαίνεται ότι έχουν επιδοθεί σε αγώνα κατάληψης εξουσίας, αδιαφορώντας για ό,τιδήποτε άλλο ή αγνοώντας ακόμη και βασικά πράγματα και αρχές. *Δικηγόρος, πρώην Εισαγγελέας της Δημοκρατίας.
0 Comments
Leave a Reply. |
APXEIO
April 2024
Click to set custom HTML
Click to set custom HTML
|