Η Ζόσια το βαμπίρ επιστρέφει από τον κόσμο των νεκρών.Θαμμένη με ένα λουκέτο περασμένο στον αστράγαλο και ένα δρεπάνι γύρω από τον λαιμό της, η «Ζόσια» υποτίθεται ότι δεν έπρεπε ποτέ να ξαναβγεί από τον τάφο. 

Θαμμένη σε ένα ανώνυμο μνήμα στο Πιέν της βόρειας Πολωνίας, η γυναίκα ήταν μια από τις δεκάδες που θεωρήθηκαν «βαμπίρ» από τους γείτονές τους.

Τώρα, χάρη στην τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης, τις γενετικές αναλύσεις και τον πηλό μοντελισμού, ομάδα ερευνητών κατάφερε να αναδημιουργήσει το πρόσωπο της γυναίκας που έζησε πριν από 400 χρόνια –και να φέρει έτσι στο φως την ανθρώπινη ιστορία που θάφτηκε κάτω από προλήψεις.

Πλάσματα παρόμοια με τους βρυκόλακες της χριστιανορθόδοξης παράδοσης -σώματα νεκρών που βγαίνουν από τους τάφους για να ενοχλήσουν τους ζωντανούς- τα βαμπίρ της Ανατολικής Ευρώπης είναι άνεκρα πλάσματα που τρέφονται με το αίμα ζωντανών.

«Κατά κάποιο τρόπο είναι ειρωνικό» σχολίασε στο Reuters ο Όσκαρ Νίλσον, σουηδός αρχαιολόγος που ειδικεύεται στην αναδημιουργία αρχαίων προσώπων. «Την έθαψαν, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να την εμποδίζουν να επιστρέψει από τους νεκρούς… και εμείς κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να την φέρουμε πίσω στη ζωή».

Η Ζόσια, όπως την ονόμασαν οι ντόπιοι, ανακαλύφθηκε το 2022 από αρχαιολόγους του Πανεπιστημίου «Νικόλαος Κοπέρνικος.

Είχε ηλικία 18-20 ετών όταν πέθανε και το κρανίο της μαρτυρά ότι έπασχε από μια ασθένεια που θα προκαλούσε σοβαρούς πονοκεφάλους και λιποθυμίες, πιθανώς και από κάποιο ψυχικό νόσημα, είπε ο Νίλσον.

Το δρεπάνι, το λουκέτο και κάποια ξύλινα αντικείμενα που βρέθηκαν στον τάφο θεωρούταν εκείνη την εποχή ότι είχαν μαγικές ιδιότητες κατά των βαμπίρ.

Η Ζόσια βρισκόταν στον τάφο Νο.75 στο νεκροταφείο του Πιεν, έξω από την πόλη του Μπιντκότζ, όπου οι ταφόπλακες απουσιάζουν. Μεταξύ των άλλων νεκρών που βρέθηκαν εκεί ήταν και ένα «παιδί βαμπίρ» θαμμένο μπρούμυτα με ένα λουκέτο στον αστράγαλο.

Λίγα είναι γνωστά για τη ζωή της Ζόσια, σύμφωνα όμως με τους ερευνητές είχε ταφεί μαζί με αντικείμενα που υποδεικνύουν ότι προερχόταν από πλούσια, ίσως και αριστοκρατική, οικογένια.

Η Ευρώπη του 17ου αιώνα μαστιζόταν από πολέμους, κάτι που σύμφωνα με τον Νίλσεν δημιούργησε ένα κλίμα φόβου στο οποίο η πίστη σε υπερφυσικά τέρατα ήταν διαδεδομένη.
​
Ο Νίλσον αναδημιούργησε το πρόσωπό της χρησιμοποιώντας 3D εκτυπωτή για να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του κρανίου. Στη συνέχεια άρχισε να προσθέτει διαδοχικά στρώματα πηλού, «μυ προς μυ», για να καταλήξει σε ένα ρεαλιστικό πρόσωπο.

Οι εκτιμήσεις του για τα χαρακτηριστικά του προσώπου βασίζονται στην ανατομία του κρανίου και πληροφορίες για την ηλικία, την εθνικότητα και το βάρος κατά προσέγγιση.

«Είναι συγκινητικό να βλέπεις ένα πρόσωπο να επιστρέφει από τους νεκρούς, ειδικά όταν γνωρίζεις την ιστορία αυτής της κοπέλας» σχολίασε ο ερευνητής.

Στόχος του, είπε, ήταν να φέρει πίσω τη Ζόσια «ως άνθρωπο, όχι σαν το τέρας ως το οποίο θάφτηκε».

​
(photo)
Ο σκελετός της «Ζόσια» διατηρείται σε άριστη κατάσταση (Reuters)

Το Παγκόσμιο Αρχείο Αρκτικής αποθηκεύει πολύτιμα αρχεία κυβερνήσεων και οργανισμών για την περίπτωση καταστροφής.

Λίγο έξω από την βορειότερη πόλη του κόσμου, κρυμμένο στα βάθη ενός παλιού ορυχείου στην Αρκτική, ένα αποθετήριο ψηφιακών αρχείων προστατεύει κάποια από τα πολυτιμότερα έργα του κόσμου –από αρχαία χειρόγραφα του Βατικανού μέχρι τον κώδικα του λειτουργικού συστήματος Android.

Είναι το Παγκόσμιο Αρχείο Αρκτικής (Arctic World Archiveμ AWA), το οποίο βρίσκεται έξω από την κωμόπολη του Λονγκιαρμπίεν (εικόνα πάνω), τον μεγαλύτερο οικισμό της Σπιτσβέργης, του μόνου κατοικημένου νησιού στο νορβηγικό αρχιπέλαγος του Σβάλμπαρντ.
​
Κυβερνήσεις, οργανισμοί και ιδιώτες πληρώνουν για την αντιγραφή των αρχείων τους σε μπομπίνες ειδικού φωτογραφικού φιλμ που σχεδιάστηκε να αντέξει αιώνες ή χιλιετίες.

Βίντεο που δημοσιεύτηκε στο X (πρώην Twitter), δείχνει τη στιγμή που ένα ανθρωποειδές ρομπότ βγαίνει εκτός ελέγχου κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του.

Στο σύντομο κλιπ διάρκειας 17 δευτερολέπτων, το ρομπότ φαίνεται να βγαίνει εκτός ελέγχου, προκαλώντας έκπληξη και ενδεχομένως ανησυχία στους παρευρισκόμενους.​

Το βίντεο έχει ήδη συγκεντρώσει πάνω από 55.000 προβολές. 
Αν και το βίντεο είναι σύντομο, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και συζητήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με πολλούς χρήστες να σχολιάζουν την απρόβλεπτη συμπεριφορά του ρομπότ και τις πιθανές συνέπειες της προόδου στην τεχνητή νοημοσύνη.

Το ενδιαφέρον για την κατανόηση του ρόλου που διαδραμάτισε ο Γαλαξίας μας στην κουλτούρα και τη θρησκεία των αρχαίων Αιγυπτίων οδήγησε τον αναπληρωτή καθηγητή Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ Dr. Or Graur σε μια σπουδαία ανακάλυψη.

Διάφοροι αιγυπτιακοί θεοί είτε συνδέονται, είτε συμβολίζουν, είτε ενσαρκώνουν άμεσα ορισμένα ουράνια αντικείμενα και αντανακλούν την αρχαία απεικόνιση του Γαλαξία μας.
Στη μελέτη του, ο Dr. Graur εξέτασε 125 εικόνες της ουράνιας θεάς Νουτ, που βρέθηκαν ανάμεσα σε 555 αρχαία αιγυπτιακά φέρετρα που χρονολογούνται σχεδόν 5.000 χρόνια πριν.
Συνδυάζοντας την Αστρονομία με την Αιγυπτιολογία, ανέλυσε κατά πόσον θα μπορούσε να συνδεθεί με τον Γαλαξία μας και τα ευρήματά του δημοσιεύονται τώρα στο Journal of Astronomical History and Heritage.
Σε σκηνές που αντικατοπτρίζουν τον ημερήσιο και νυχτερινό ουρανό, η Νουτ απεικονίζεται ως μια γυμνή γυναίκα, που μερικές φορές καλύπτεται με αστέρια ή με αχτίδες του Ήλιου. Η στάση της Νουτ υποδηλώνει την ταύτισή της με τον ουρανό και την προστασία της Γης από κάτω.
Ως θεά του ουρανού, η Νουτ απεικονίζεται συχνά ως μια λαμπερή γυναίκα που υψώνεται πάνω από τον αδελφό της, τον θεό της γης Γκεμπ.
Στο εξωτερικό φέρετρο της Nesitaudjatakhet, μιας ψάλτριας του Άμων Ρα που έζησε πριν από περίπου 3.000 χρόνια, η εμφάνιση της Νουτ αποκλίνει από τον κανόνα.

Εδώ, μια χαρακτηριστική, κυματιστή μαύρη καμπύλη διασχίζει το σώμα της από τα πέλματα των ποδιών της μέχρι τις άκρες των δακτύλων της, με αστέρια ζωγραφισμένα σε περίπου ίσους αριθμούς πάνω και κάτω από την καμπύλη.


Ο Dr. Graur δήλωσε: «Νομίζω ότι η κυματιστή καμπύλη αναπαριστά τον Γαλαξία μας και θα μπορούσε να είναι μια αναπαράσταση του Μεγάλου Ρήγματος ,της σκοτεινής ζώνης που διαπερνά τη φωτεινή ζώνη διάχυτου φωτός του Γαλαξία μας.
Η σύγκριση αυτής της απεικόνισης με μια φωτογραφία του Γαλαξία μας δείχνει την έντονη ομοιότητα. Παρόμοιες κυματιστές καμπύλες εμφανίζονται σε τέσσερις τάφους στην Κοιλάδα των Βασιλέων.

Στον τάφο του Ραμσή ΣΤ’, για παράδειγμα, η οροφή του θαλάμου χωρίζεται μεταξύ του Βιβλίου της Ημέρας και του Βιβλίου της Νύχτας.
Και τα δύο περιλαμβάνουν τοξωτές μορφές της Νουτ που εμφανίζονται πλάτη με πλάτη και χωρίζονται από παχιές, χρυσές κυματιστές καμπύλες που ξεκινούν από τη βάση του κεφαλιού της Νουτ και ταξιδεύουν πάνω από την πλάτη της».

Η Κυπριακή Ακαδημία Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών προκηρύσσει Βραβείο Νέου Επιστήμονα στην Τάξη των Θετικών Επιστημών (Α’ Τάξη) για το 2025 σε όλα τα γνωστικά πεδία της Τάξης που περιλαμβάνουν τη φυσική, τη χημεία, τα μαθηματικά, τις βιολογικές επιστήμες, τις γεωλογικές και περιβαλλοντικές επιστήμες, τις ιατρικές επιστήμες και άλλες συναφείς εφαρμοσμένες επιστήμες. 
Το Βραβείο συνίσταται από χάλκινο μετάλλιο και τιμητικό δίπλωμα και θα απονεμηθεί στην Πανηγυρική Συνεδρία της Ακαδημίας τον Δεκέμβριο του 2025. 
Το Βραβείο απονέμεται σε διακεκριμένους/ες και κορυφαίους/ες νέους και νέες Επιστήμονες/ισσες με σημαντική προσφορά και αναγνωρισμένα επιτεύγματα στον τομέα τους. 
Υποψήφιοι/ες για το Βραβείο μπορούν να είναι πρόσωπα Κυπριακής καταγωγής ή πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, ηλικίας μέχρι σαράντα ετών, ανεξαρτήτως τόπου διαμονής, ή πολίτες αλλοδαπής καταγωγής που διαμένουν μόνιμα στην Κύπρο και είναι κορυφαίοι στο πεδίο τους με διεθνώς αναγνωρισμένη και σημαντική συνεισφορά. Στη διαδικασία κρίσης των υποψηφίων λαμβάνεται υπόψη η συμβολή και η προσφορά τους στην Κύπρο. 
Υποψήφιος/α δύναται να προταθεί από οποιοδήποτε πρόσωπο/α, νοουμένου ότι ο/η υποψήφιος/α είναι ενήμερος για την υπόδειξη της υποψηφιότητάς του/της. 
Η υποβολή υποψηφιοτήτων γίνεται από τον/την προτείνοντα/ουσα με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Ακαδημίας και πρέπει να υποστηρίζεται από αιτιολογημένη έκθεση, λεπτομερές βιογραφικό σημείωμα στην ελληνική ή και αγγλική γλώσσα και τυχόν άλλα υποστηρικτικά έγγραφα. 
Οι ενδιαφερόμενοι/ες δύνανται να υποβάλουν την υποψηφιότητά τους για το Βραβείο ηλεκτρονικά στη διεύθυνση [email protected], συνοδεύοντάς την με τα στοιχεία/έγγραφα μέχρι την Τετάρτη, 4 Ιουνίου 2025, ώρα 18:00. 
Υποβολή υποψηφιότητας που δεν συνοδεύεται από τα στοιχεία/έγγραφα που προβλέπονται δεν θα λαμβάνεται υπόψη. Στοιχεία/έγγραφα που δεν μπορούν να αποσταλούν ηλεκτρονικά, να αποσταλούν ταχυδρομικώς στη διεύθυνση: 

Κυπριακή Ακαδημία Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών
P.O. BOX 22554
1522 ΛΕΥΚΩΣΙΑ
Τηλ. επικοινωνίας: 22410064 
​
Η παρούσα εκδίδεται δυνάμει του Άρθρου 39 του περί της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών Νόμου 167(I)/2017 και των Κανονισμών (40) (42) (45) και (46) των περί της Λειτουργίας της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών Κανονισμών του 2019. 

Τα χαραγμένα ίχνη στα τοιχώματα μαρτυρούν ότι η σπηλιά σκάφτηκε από τα νύχια γιγάντιων ειδών της εποχής των παγετώνων.

Το Λημέρι του Αρμαδίλο, μια σπηλιά της Βραζιλίας γνωστή στα πορτογαλικά και ως Toca du Tatu, είναι σήμερα γεμάτη από τα σκαλίσματα επισκεπτών που βρήκαν ευκαιρία να γράψουν τα ονόματά τους.

Λίγους αιώνες νωρίτερα, οι ιησουίτες ιεραπόστολοι λέγεται ότι έκρυβαν χρυσάφι στο παράξενο σπήλαιο.
Στο ακόμα πιο μακρινό παρελθόν, όταν η Γη εξερχόταν από την τελευταία εποχή των παγετώνων πριν από 10.000 χρόνια, το Toca du Tutu φαίνεται ότι φιλοξενούσε πιο γιγαντόσωμους ενοίκους.

Τα χαραγμένα ίχνη στα τοιχώματα μαρτυρούν ότι η σπηλιά σκάφτηκε από τα νύχια πελώριων προϊστορικών βραδύποδων, εκτιμούν ερευνητές.

«Πρόκειται για ένα αρχαιολογικό και παλαιοντολογικό θαύμα» σχολιάζει στο περιοδικό Nature ο Τζουλιάνο Κάμπος, αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου του Σάντα Καταρίνα στη Βραζιλία.

Περίπου 1.500 με 2.000 τέτοιες σπηλιές έχουν βρεθεί σε μαλακά ψαμμολιθικά πετρώματα της Νοτίου Αμερικής αλλά σε καμία άλλη ήπειρο, αναφέρει ο Χάινριχ Φρανκ, συνταξιούχος γεωλόγος του Πανεπιστημίου του Ρίο Γκράντε ντο Σουλ, ο οποίος μελετά τα μυστηριώδη σπήλαια από τη δεκαετία του 2000.

Το 2012 ο Φρανκ συνυπέγραφε μελέτη που κατέληγε στο συμπέρασμα ότι οι σπηλιές σκάφτηκαν από τα γιγαντόσωμα ζώα που ζούσαν στην ήπειρο την τελευταία εποχή των παγετώνων.

Τα μεγαλύτερα τέτοια τούνελ έχουν μήκος έως 50 μέτρων και σε ορισμένες περιπτώσεις η είσοδός τους έχει πλάτος τέσσερα μέτρα.

Το μεγαλύτερο που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα, στο κρατίδιο του Παρά στην περιοχή του Αμαζονίου, αποτελείται από ένα δίκτυο σηράγγων συνολικού μήκους 1,500 μέτρων.

Μελέτη του 2001 πρότεινε ότι οι μεγαλύτερες σήραγγες μπορεί να ανοίχτηκαν από τον βραδύποδα Glossotherium robustum που εξαφανίστηκε πριν από 11.500 χρόνια, έναν γίγαντα με πελώρια νύχια που έφτανε τα τρία μέτρα σε μήκος και τον ενάμισι τόνο σε βάρος.

Ένα μικρότερο είδος, ο βραδύποδας Scelidotherium leptocephalum, ο οποίος είχε μήκος ένα μέτρο αλλά ζύγιζε έναν τόνο, μπορεί να έσκαψε τα μικρότερα σπήλαια πριν από την εξαφάνισή του περίπου την ίδια εποχή.

Οι επιστήμονες που έχουν μελετήσει το Λημέρι του Αρμαδίλο και άλλα παρόμοια σπήλαια δείχνουν να συμφωνούν ότι πρόκειται για έργο μεγάλων ζώων.

Διαφωνούν όμως για τους λόγους που μπορεί να οδήγησαν τους βραδύποδες στο να αναλάβουν το ανασκαφικό έργο.

Κάποιοι πιστεύουν ότι οι βραδύποδες αναζητούσαν καταφύγιο από τα καιρικά φαινόμενα, άλλοι ότι απλώς ακόνιζαν τα νύχια τους ξύνοντας τον ψαμμόλιθο.

Οι περισσότεροι πάντως εκτιμούν ότι τα σπήλαια δεν είναι έργο μεμονωμένων βραδύποδων, αλλά το αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς από πολλές γενιές ζώων.

(photos)

Μεγάλες χαρακιές που δείχνουν να προέρχονται από νύχια οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα τούνελ δεν έχουν φυσική προέλευση (Heinrich Theodore Frank)
​
Εκατοντάδες σπηλιές που δείχνουν να σκάφτηκαν απο ζώα έχουν ανακαλυφθεί στη Βραζιλία και γειτονικές χώρες (Heinrich Theodore Frank)
​
Σύγκριση μεγέθους ανάμεσα στα ανοίγματα των σπηλαίων και διάφορα είδη βραδύποδα και αρμαδίλο της εποχής των παγετώνων (Renato Pereira Lopes)
​
Σκελετός του γιγάντιου βραδύποδα Glossotherium robustum, βάρους 1,5 τόνων (Naturhistorisches Museum Wien)
​

Αυτόματες κάμερες στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου στη Βραζιλία, αποκαλύπτουν - για πρώτη φορά - στιγμιότυπα από την κοινότητα των Massaco, η οποία ακμάζει παρά τις περιβαλλοντικές απειλές.

Πρωτόγνωρες φωτογραφίες που τραβήχτηκαν από αυτόματες κάμερες στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου στη Βραζιλία, αποκαλύπτουν μια απομονωμένη κοινότητα που φαίνεται να ευημερεί  – μολονότι πιέζεται όλο και περισσότερο από τους εισβολείς-καταπατητές.

Οι φωτογραφίες – τις οποίες δημοσίευσε σε αποκλειστικό ρεπορτάζ ο Guardian –  απεικονίζουν μια ομάδα αντρών,  στο δάσος του Αμαζονίου, προσφέροντας για πρώτη φορά στον «έξω κόσμο» μια κλεφτή ματιά στη ζωή ενός λαού για τον οποίο ελάχιστα γνωρίζουμε. Επίσης αποτελούν ένδειξη, ότι ο πληθυσμός τους αυξάνεται, σε πείσμα των απειλών.

Η ομάδα είναι γνωστή ως Massaco από το ποτάμι που διασχίζει τα εδάφη τους, αλλά κανείς δεν γνωρίζει πώς αυτοαποκαλούνται, ενώ η γλώσσα, οι κοινωνική τους οργάνωση, τα ήθη και τα έθιμά τους, παραμένουν ένα μυστήριο.

Αμείλικτη πίεση

Παρά την αμείλικτη πίεση από τις αγροτικές επιχειρήσεις, τους υλοτόμους, τους ανθρακωρύχους και τους εμπόρους ναρκωτικών, ο αριθμός των Μassaco έχει  τουλάχιστον διπλασιαστεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 – σε περίπου 200 έως 250 άτομα – σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Αυτοχθόνων Λαών της Βραζιλίας (Funai), το οποίο εργάζεται εδώ και δεκαετίες για την προστασία της περιοχής.

Το ίδρυμα Funai τοποθέτησε τις κάμερες σε ένα σημείο όπου κατά καιρούς αφήνει ως δώρα μεταλλικά εργαλεία.

Πρόκειται για μια πρακτική που εφαρμόζεται στη Βραζιλία ώστε να αποτρέψει κοινότητες αυτοχθόνων που δεν έχουν επαφή με τον «έξω» κόσμο, από το να εκδράμουν σε καταυλισμούς υλοτόμων και αγροκτήματα για να βρουν εργαλεία.

Δυστυχώς τέτοιου είδους απροσδόκητες επαφές με τον «πολιτισμό» έχουν αποδειχθεί πολλές φορές ολέθριες για τους αυτόχθονες, αλλά και επικίνδυνες για τους περίοικους.

Οι απειλές είναι πολλές, από το να κολλήσουν ασθένειες για τις οποίες δεν έχουν αντισώματα και να οδηγηθούν ακόμα και στο θάνατο, μέχρι να αποκοπούν από τον πολιτισμό τους και να οδηγηθούν στην εξαθλίωση. Ο κίνδυνος σύρραξης με κατοίκους γειτονικών κοινοτήτων είναι επίσης ορατός, λόγω της δυσκολίας συνεννόησης.

Παρατήρηση εξ αποστάσεως

Μέχρι τώρα στο παρελθόν υπήρχαν μόνο αεροφωτογραφίες  οικισμών των Massaco, μέσω δορυφόρου, όπου φαίνεται να είχαν εγκαταλειφθεί.

Μέσα από πολυετή παρατήρηση – εξ αποστάσεως – οι εθνολόγοι είχαν διαπιστώσει ότι οι Massaco κυνηγούν με τόξα που έχουν μήκος τριών μέτρων. Επίσης μεταφέρουν τους οικισμούς τους σε διαφορετικά σημεία στο δάσος κατά τη διάρκεια του έτους.
Για να αποθαρρύνουν τους ξένους από το να εισβάλλουν στα εδάφη τους χρησιμοποιούν αυτοσχέδιες παγίδες, από αιχμηρά ξύλα, κρυμμένα στο χώμα.

Οι νέες, πιο λεπτομερείς, φωτογραφίες αποκαλύπτουν ότι η κοινότητα των Massaco μοιάζει πολύ με τους Siriono, μια ομάδα αυτοχθόνων που ζει στη Βολιβία, λέει στον Guardian ο Altair Algayer,  υπάλληλος του δημόσιου οργανισμού Funai,  ο οποίος έχει περάσει πάνω από 30 χρόνια προστατεύοντας  την περιοχή των Massaco. «Αλλά ακόμα, δεν μπορούμε να πούμε ποιοι είναι, πολλά παραμένουν για μας μυστήριο».

Οι αιώνες κατοχής της γης του Αμαζονίου από μη αυτόχθονες και η συνεχιζόμενη καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, είχε ως αποτέλεσμα τη δημογραφική κατάρρευση των κοινοτήτων των αυτοχθόνων.

Η νέα τάση όμως, που παρατηρείται σε όλους τους απομονωμένους λαούς του Αμαζονίου, είναι η αύξηση του πληθυσμού τους.
Το 2023, το επιστημονικό περιοδικό Nature αποκάλυψε την αύξηση των πληθυσμών κατά μήκος των συνόρων της Βραζιλίας με το Περού και τη Βενεζουέλα. Δορυφορικές φωτογραφίες έδειχναν ότι οι καλλιέργειες και οι οικισμοί τους μεγάλωναν σε έκταση.

Επίσης υπάρχουν ενδείξεις ότι αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων σε ακόμα πιο απομονωμένες νομαδικές κοινότητες, που δεν καλλιεργούν καν τη γη ούτε έχουν ορατούς καταυλισμούς.

Μια τέτοια ομάδα είναι η Kawahiva του ποταμού Pardo, που εποπτεύεται για τη Funai από τον Jair Candor, στην πολιτεία Mato Grosso. «Σήμερα, υπολογίζουμε ότι υπάρχουν 35-40 άτομα. Όταν αρχίσαμε να εργαζόμαστε εδώ, το 1999, υπήρχαν περίπου 20», δήλωσε ο Candor.

Πώς η Βραζιλία έδειξε το δρόμο

Αυτή η αντιστροφή της παγκόσμιας τάσης της εξάλειψης του πολιτισμού και των γλωσσών των αυτοχθόνων, έγινε εφικτή όταν ξεκίνησε να εφαρμόζεται η πολιτική της «μη άμεσης επαφής».

Πρόκειται για μια καινοτόμα δημόσια πολιτική που ξεκίνησε να εφαρμόζεται στη Βραζιλία το 1987. Είχαν προηγηθεί δεκαετίες «επαφής» με τους αυτόχθονες, υπό την καθοδήγηση των κυβερνήσεων, οι οποίες οδήγησαν στην εξαφάνιση πάνω από το 90% του πληθυσμού των αυτοχθόνων, από θανατηφόρες ασθένειες.

Έκτοτε, το Περού, η Κολομβία, ο Ισημερινός και η Βολιβία έχουν υιοθετήσει εκδοχές της πολιτικής αυτής.

Υπάρχουν 61 επιβεβαιωμένες ομάδες που ζουν στην περιοχή του Αμαζονίου και του Γκραν Τσάκο, άλλες 128 που δεν έχουν ακόμη επαληθευτεί από τις αρχές, σύμφωνα με σχέδιο έκθεσης της Διεθνούς Ομάδας Εργασίας για τους αυτόχθονες λαούς, που βρίσκονται σε κατάσταση απομόνωσης ή αρχικής επαφής.

Ο συγγραφέας της έκθεσης, ο Antenor Vaz, ήταν από τους πρώτους που εφάρμοσαν τη μη επαφή στο Massaco το 1988. Είπε ότι η Βραζιλία έχει διαπρέψει στην ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών στον τομέα αυτό, αλλά δεν έχει νόμο που να προστατεύει ειδικά τους απομονωμένους λαούς.

Τι κάνουν οι εισβολείς

Οι γειτονικές κοινότητες των αυτοχθόνων παίζουν ρόλο στην προστασία των πιο απομονωμένων κοινοτήτων.  Παραδείγματα περιλαμβάνουν τους Manchineri κατά μήκος των συνόρων Περού-Βραζιλίας στην πολιτεία Acre, τους Amondawa στη Rondônia και τους Guajarara στο άλλο άκρο της λεκάνης στην ανατολική πολιτεία Maranhão.

Στην κοιλάδα Javari – η οποία έχει 10 επιβεβαιωμένες απομονωμένες κοινότητες, τις περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη περιοχή αυτοχθόνων του Αμαζονίου – ο Beto Marubo, εκπρόσωπος της Ένωσης των ιθαγενών λαών της κοιλάδας Javari, και οι τοπικοί ηγέτες δημιούργησαν μια ομάδα περιπολίας το 2021, η οποία κέρδισε το βραβείο Ισημερινός του ΟΗΕ. Η νομική δράση υπό την ηγεσία των αυτοχθόνων έχει επίσης βοηθήσει την υπόθεση.

Ωστόσο, για να προστατευθούν τα δικαιώματα των απομονωμένων λαών,  όπως απαιτείται από το Σύνταγμα της Βραζιλίας και για να απαγορευθεί η υλοτομία, η εξόρυξη χρυσού, η αλιεία, η καλλιέργεια σόγιας και κόκας στα εδάφη τους, πρέπει να αποδειχθεί ότι εκεί ζουν άνθρωποι.

«Η βασική στρατηγική των εισβολέων και οποιουδήποτε έχει συμφέροντα στα εδάφη όπου ζουν απομονωμένοι λαοί είναι να αρνηθεί την ύπαρξή τους», λέει ο Marubo.

Δικαίωμα στη ζωή

Η Funai λειτουργεί εδώ και χρόνια με ανεπαρκή χρηματοδότηση και πολύ μικρό προσωπικό.

Αντιμετωπίζουν κινδύνους, ακόμα και την απειλή του θανάτου, όπως συνέβη στον Bruno Pereira, ο οποίος δολοφονήθηκε το 2022, μαζί με τον δημοσιογράφο Dom Phillips.

Και ενώ ορισμένοι απομονωμένοι λαοί ευημερούν, άλλοι λιγοστεύουν σε εδάφη που κατακλύζονται από ξένους.

«Αυτοί οι λαοί έχουν δικαίωμα στη ζωή, στη γη τους και στον τρόπο ζωής που επέλεξαν, αλλά ο σεβασμός των δικαιωμάτων των απομονωμένων ιθαγενών είναι επίσης θεμελιώδης για τη διατήρηση των τροπικών δασών», δήλωσε ο Paulo Moutinho, συνιδρυτής του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Ερευνών στον Αμαζόνιο.

​
(photos)
πηγή:facebook – ancientarchaeology
Η φυλή των Yanomami στη Βραζιλία απειλείται από τους υλοτόμους

Το Stonehenge μοιάζει να λειτουργούσε ως κέντρο για τους ανθρώπους της Νεολιθικής Εποχής στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ομάδα ερευνητών φαίνεται πως έλυσε το μυστήριο πίσω από το Stonehenge, ένα από τα εμβληματικότερα μνημεία του Ηνωμένου Βασιλείου.

Το Stonehenge είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα στη Βρετανία, το οποίο προσελκύει 1,3 εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο.

Ο αριθμός των επισκεπτών αυξήθηκε κατά 36% το 2023, εν μέρει χάρη στο τεράστιο μυστήριο που περιβάλλει το μνημείο.

Βέβαια αυτό μοιάζει να αποτελεί παρελθόν, μετά την ανακάλυψη νέων στοιχείων που υποδηλώνουν ότι η δημιουργία του Stonehenge είχε ως σκοπό την ένωση των ανθρώπων σε όλη τη Βρετανία.

«Οι άνθρωποι συνεργάζονταν πραγματικά…»

Oι άνθρωποι της Νεολιθικής Eποχής ενδέχεται να ανακατασκεύασαν μέρος του Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς για να ενώσουν τους ανθρώπους στη χώρα, καθώς πολλοί Ευρωπαίοι εγκαταστάθηκαν στη Βρετανία μεταξύ του 2620 και του 2480 π.Χ.

Μιλώντας στο CNN, ο καθηγητής στο Ινστιτούτο Αρχαιολογίας του UCL, Μάικ Πάρκερ Πίρσον είπε: «Θα απαιτούσε τεράστιο συντονισμό… οι άνθρωποι συνεργάζονταν πραγματικά… σε μια εποχή που δεν υπήρχαν τηλέφωνα για να οργανώσουν μια τέτοια προσπάθεια».

Χιλιάδες άλλοι παρόμοιοι λίθοι

«Επιπλέον, αν κοιτάξετε τις διατάξεις ορισμένων σπιτιών στο Durrington Walls κοντά στο Stonehenge, υπάρχει μια εντυπωσιακή ομοιότητα στην αρχιτεκτονική τους με εκείνη που βρέθηκε πολύ βόρεια, στα Νησιά Όρκνεϊ», πρόσθεσε ο ίδιος.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι χιλιάδες άλλοι λίθοι διάσπαρτοι σε όλη τη Βρετανία μοιράζονται παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτά του Stonehenge.

«Αυτές οι νέες γνώσεις έχουν συμβάλλει σημαντικά στην κατανόησή μας για το ποιος θα μπορούσε να ήταν ο αρχικός σκοπός του Stonehenge», συμπλήρωσε ο Πάρκερ Πίρσον.

«Αυτό δείχνει ότι αυτός ο χώρος στο Salisbury Plain ήταν σημαντικός όχι μόνο για τους ανθρώπους που ζούσαν κοντά, αλλά και για όλη τη Βρετανία, τόσο πολύ ώστε έφεραν τεράστιους μονόλιθους, μερικές φορές από εκατοντάδες μίλια μακριά, σε αυτό το ένα σημείο», συνέχισε ο ίδιος.

Πολιτική και θρησκευτική σημασία

Έχει ανακαλυφθεί ότι περισσότεροι από τους μισούς από τους Νεολιθικούς ανθρώπους που ζούσαν κοντά στo Stonehenge δεν προέρχονταν καν από την περιοχή. Αυτό υποδεικνύει τη σημασία του χώρου, σύμφωνα με τους ερευνητές.
​
Ο Πάρκερ Πίρσον πρόσθεσε: «Το γεγονός ότι όλοι οι λίθοι του προέρχονται από απομακρυσμένες περιοχές, κάνοντάς το μοναδικό ανάμεσα σε πάνω από 900 κυκλικούς λίθους στη Βρετανία, υποδεικνύει ότι ο κυκλικός λίθος μπορεί να είχε πολιτική καθώς και θρησκευτική σημασία, ως μνημείο ενοποίησης για τους λαούς της Βρετανίας, γιορτάζοντας τους αιώνιους δεσμούς τους με τους προγόνους τους και το σύμπαν».

Στην εκδήλωση «We Robot» ο εκκεντρικός Έλον Μασκ μας σύστησε το αύριο, σήμερα -ξανά.

Τα ξημέρωματα της Παρασκευής, ο φανατικός οπαδός του Ντόναλντ Τραμπ και αμφιλεγόμενος μεγιστάνας Έλον Μασκ μας καλωσόρισε σε μια ζωή αλλιώς.

Στην εκδήλωση «We Robot» που φιλοξενήθηκε στα στούντιο της Warner Bros. στο Μπέρμπανκ της Καλιφόρνια, ο Έλον Μασκ –πάντα ντυμένος με το μαύρο, δερμάτινο τζάκετ του- συνοδευόταν από έναν άνδρα ντυμένο με διαστημική στολή. Τριγύρω ανθρωποειδή ρομπότ περιφέρονταν ανάμεσα στο πλήθος, χόρεψαν και σέρβιραν ποτά σε όσους είχαν συγκεντρωθεί για το πάρτι.

Βέβαια δεν επρόκειτο για ένα κοκτέιλ πάρτι, όλοι είχαν συγκεντρωθεί για δουν τις επερχόμενες ευρεσιτεχνίες και εμπνεύσεις του Έλον Μασκ –όπως και τις ημερομηνίες κυκλοφορίας τους.

Ιδιαίτερα λαοφιλής αποδείχτηκε η παρουσίαση του οχήματος Cybercab, ένα ρομποταξί με υπογραφή Tesla. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας,  Έλον Μασκ, υποσχέθηκε ότι θα κοστίζει λιγότερο από 30.000 δολάρια –περίπου 27.500 ευρώ.

«Το μεγαλύτερο προϊόν που έχει υπάρξει ποτέ από οποιοδήποτε είδος»

Ο Μασκ, πάντα ελπιδοφόρος, ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να φέρει την αυτόνομη οδήγηση στα αυτοκίνητά της εταιρείας Model 3 και Model Y μέχρι το επόμενο έτος σε Καλιφόρνια και Τέξας. Ωστόσο δεν είναι απόλυτα σίγουρο ότι έπεισε όσους αναλυτές ήταν επιφυλακτικοί ως προς το αν η Tesla θα τηρήσει ακόμη μια υπόσχεσή της. Η εταιρεία έχει προαναγγείλει τα πλήρως αυτοκινούμενα οχήματα εδώ και εννέα χρόνια και τα ρομποταξί εδώ και πέντε χρόνια.

Ο Μασκ δήλωσε ότι υπήρχαν άλλα 20 Cybercabs στην εκδήλωση -εκτός από αυτό με το οποίο είχε φτάσει- και 50 πλήρως αυτόνομα οχήματα για να δοκιμάσουν οι παρευρισκόμενοι σε όλη την έκταση των 20 στρεμμάτων που είχε εξασφαλίσει η Tesla για το event.

«Καλύτερο από άνθρωπο»

Ο Μασκ ανακοίνωσε ότι το Cybercab θα έχει επαγωγική φόρτιση, κανένα πεντάλ, τιμόνι ούτε πρίζα και οι πόρτες του είναι έτσι σχεδιασμένες ώστε να μοιάζουν με «φτερά γλάρου», πόρτες τύπου gullwing.

Το όχημα θα είναι «10 με 20 φορές» ασφαλέστερο από ένα όχημα που οδηγείται από άνθρωπο είπε ωστόσο πρέπει να ξεπεράσει σειρά τεχνικών και ρυθμιστικών προβλημάτων πριν από την επιβίβαση των πρώτων πελατών και, κυρίως, πρέπει να πείσει για την αξιοπιστία και την ασφάλειά του.

«Σε έναν κόσμο αυτονομίας, μπορούμε να δούμε το αυτοκίνητο σαν ένα μικρό σαλόνι (…) Μόλις βρεθείτε εκεί μπορείτε να κάνετε ό,τι θέλετε και όταν βγείτε θα έχετε φθάσει στον προορισμό σας», είπε ο Μασκ κατά την διάρκεια μιας παρουσίασης φτωχής σε λεπτομερείς πληροφορίες, πλούσιας όμως σε εντυπωσιασμούς.

Πόσοι άνθρωποι χωράνε μέσα σε μια γιγάντια τοστιέρα;

Στην ίδια εκδήλωση ο Μασκ παρουσίασε και το Robovan, ένα αυτόνομο όχημα με εμφάνιση γιγάντιας τοστιέρας που μπορεί να μεταφέρει 20 επιβάτες ή εμπορεύματα.

Το Robovan θα είναι ένα ηλεκτρικό όχημα με μέγεθος περίπου όσο ένα λεωφορείο, σχεδιασμένο για τη μεταφορά ανθρώπων σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. «Θα το φτιάξουμε και θα μοιάζει έτσι», δήλωσε ο Μασκ. Ωστόσο, δεν ανέφερε πόσο θα κοστίζει, πώς θα το παράγει η Tesla ή πότε θα κυκλοφορήσει.

Με σχεδιαστικές αναφορές στο ρετρο-φουτουρισμό, το Robovan φέρνει κάτι από τη δεκαετία του «Back To The Future». Oι ασημένιες μεταλλικές πλευρές με μαύρες λεπτομέρειες και οι φωτεινές του λωρίδες θα ταίριαζαν στο set της ταινίας που σίγουρα έχει δώσει έμπνευση στον Μασκ.

Ωστόσο ο Μασκ που ομολόγησε ότι «δεν είναι πολύ καλός με τις ημερομηνίες» απέφυγε να δώσει ημερομηνία κυκλοφορίας της ηλεκτροκίνητης ευρεσιτεχνίας του.

Και μετά ήρθαν τα κεφάτα Optimus

Η εκδήλωση είχε κέφι και ρομποτικό μπριο καθώς ακολούθησε παρέλαση με ανθρωποειδή ρομπότ που χόρευαν, με την ονομασία Optimus.

Σε ένα (κοντινό; μακρινό; αδιευκρίνηστο πάντως μέλλον) το δικό μας Optimus θα είναι τα πάντα. Προσωπικός βοηθός για όλα όσα πρέπει να γίνουν σε ένα νοικοκυριό, θα κάνει τις δουλειές του σπιτιού, θα βγάζει βόλτα τον σκύλο μας, θα παίρνει την αλληλογραφία, θα κάνει babysitting, θα κάνει ψώνια, θα τα παραδίδει εκεί και όταν πρέπει, θα παίζει επιτραπέζιο μαζί μας, ίσως ακόμη και να μας σερβίρει ένα απεριτίφ μετά από μια στα όρια εργασιακή βάρδια.

Αυτή είναι η φιλόδοξη υπόσχεση του ανθρωποειδούς ρομπότ Optimus της Tesla που παρουσίασε ο Έλον Μασκ, ξανά –ο αμερικανός μεγιστάνας μας έχει συστήσει στο παρελθόν το φιλικό ρομπότ του.

«Το Optimus θα περπατάει ανάμεσά σας» είπε με τον χαρακτηριστικό του ενθουσιασμό ο Μασκ τονίζοντας τις δυνατότητές του να φέρει επανάσταση στην καθημερινή ζωή.
​
Για τον μεγιστάνα που φοβάται πολύ την νίκη της Κάμαλα Χάρις, το Optimus είναι «το μεγαλύτερο προϊόν που έχει υπάρξει ποτέ από οποιοδήποτε είδος» είπε ανακοιώνοντας ότι το Optimus έχει εκτιμώμενη τιμή από 20.000 έως 30.000 δολάρια (18.300 – 27.500 ευρώ).

Ο Μασκ οραματίζεται εκατομμύρια από αυτά τα ανθρωποειδή να είναι συγκάτοικοι στα σπίτια μας ενώ επιβεβαίωσε ότι «θα είναι απόλυτα φιλικά».

Συνεπής με την παράδοση, ο Μασκ δεν παρουσίασε κάποιο χρονοδιάγραμμα ή ακριβή γκάμα ικανοτήτων των ρομπότ Optimus που διασκέδασαν τους παρευρισκόμενους, πρόσφεραν ποτά και χόρεψαν μαζί τους στο ρυθμό του Robot Rock των Daft Punk.

Λόγια, λόγια, λόγια

«Ο Έλον Μασκ λέει ότι η διαθεσιμότητα αυτόνομων αυτοκινήτων επίκειται εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία», σχολιάζει ο Paul Miller, αναλυτής της Forrester. «Αλλά δεν είμαστε ακόμη εκεί».

Η Tesla έχει καταγράψει καθυστέρηση πολλών ετών σε σχέση με την Waymo της Google (Alphabet) και την Cruise της General Motors (GM), που κυκλοφορούν αυτόνομα οχήματα από το 2021.

Η Waymo διαθέτει πάνω από 700 robotaxis -λευκές Jaguar – 300 από τις οποίες βρίσκονται στο Σαν Φρανσίσκο, αλλά επίσης στο Φίνιξ της Αριζόνα, το Οστιν του Τέξας – προπύργια της Tesla – στο Λος Αντζελες και σύντομα στην Ατλάντα της Τζόρτζια. Η εταιρεία εξυπηρετεί 100.000 κούρσες εβδομαδιαίως.

Η Cruise κυκλοφορούσε στο Φίνιξ, το Σαν Φρανσίσκο, το Χιούστον και το Οστιν μέχρι την διακοπή των δραστηριοτήτων της τον Οκτώβριο 2023 έπειτα από ατυχήματα. Επαναλήφθηκαν πέντε μήνες αργότερα, αλλά με περιορισμούς.

Σύμφωνα με τον Garrett Nelson, αναλυτή της CFRA Research, «η Tesla εξακολουθεί να μην έχει άδεια για δοκιμές αυτόνομων αυτοκινήτων» στο οδικό δίκτυο.

Επιπλέον η κραταιά στις ΗΠΑ Uber έχει κάνει συμφωνίες συνεργασίας με σειρά κατασκευαστών αυτόνομων οχημάτων, κυρίως με τις Cruise και Waymo, την WeRide στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και τις Avride και Coco (μεταφορείς ρομπότ).

Πόσο ασφαλή είναι τα Tesla;

Το «autopilot», το σύστημα υποβοήθησης οδηγού της Tesla, έχει κατηγορηθεί για σειρά θανατηφόρων ατυχημάτων. Το robotaxi της Tesla δεν θα είναι εξοπλισμένο με lidar αφού ο Ιλον Μασκ «θεωρεί» ότι οι εφοδιασμένες με «τεχνητό εγκέφαλο» διπλές κάμερες αρκούν.
​
Η επίδειξη των επιτευγμάτων της Tesla στην αυτόνομη οδήγηση συμβαίνει τη στιγμή που η αυτοκινητοβιομηχανία αντιμετωπίζει ομαδική αγωγή στις Ηνωμένες Πολιτείες από ιδιοκτήτες στους οποίους είχαν υποσχεθεί πλήρη αυτοκίνηση που δεν είχε ακόμη παραδοθεί.

Η πρόκληση είναι πάνω από όλα τεχνολογική και συνίσταται στην επίτευξη μέγιστου βαθμού αυτονομίας που θεωρείται το αντίστοιχο του ανθρώπου-οδηγού. Σύμφωνα με την S&P Global Mobility, για να φθάσουμε στο επίπεδο θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το 2035.

Αρκετά χρόνια πριν τον θαυμαστό, καινούργιο κόσμο που ο Μασκ.

Με πληροφορίες από Guardian, Verge, C-Net και ΑΠΕ-ΜΠΕ.