ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ Ένα θέμα με το οποίο ασχολήθηκε η «Μ» πριν από ακριβώς ένα μήνα ήταν η οδική ασφάλεια. Τότε, το έναυσμα μας ήταν οι οδικές παραβάσεις και οι θανατηφόρες συγκρούσεις. Στο διάστημα μετά τη δημοσίευση του θέματος για την οδική ασφάλεια ακούσαμε και διαβάσαμε, όχι μόνο για οδικές παραβάσεις ή συγκρούσεις, αλλά και για περιστατικά επιθετικών οδηγών. Έτσι, θελήσαμε να δούμε το θέμα της επιθετικής συμπεριφοράς των οδηγών από ψυχολογικής πλευράς. Για το λόγο αυτό μιλήσαμε με τον Άθω Ερωτοκρίτου, Εγγεγραμμένο Κλινικό Ψυχολόγο-Δραματοθεραπευτή-Συνθετικό Ψυχοθεραπευτή και Λέκτορα της Αστυνομικής Ακαδημίας σε θέματα οδικών συγκρούσεων, ο οποίος – αφού μας εξήγησε τους λόγους που προκαλούν αυτού τους είδους την επιθετικότητα - τόνισε πως η αμυντική οδήγηση είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε την επιθετικότητα των οδηγών και την οδική οργή. Κύριε Ερωτοκρίτου, έχουν γίνει έρευνες για την επιθετική συμπεριφορά οδηγών παγκοσμίως ή και για την Κύπρο; Τι καταδεικνύουν;
Τη δεκαετία του 1980 στις Η.Π.Α. είχε βρεθεί ένας όρος ο οποίος ονομάζεται «οδική οργή», που παρατηρείτο στις μεγαλουπόλεις και σε δρόμους που υπήρχαν εκατομμύρια αυτοκίνητα. Στις αρχές του 1990 παρατηρήθηκε το ίδιο φαινόμενο και στην Ευρώπη. Σήμερα, η οδική οργή – η τάση των οδηγών να αντιδρούν βίαια – παίρνει άλλες διαστάσεις όπως για παράδειγμα οι πρόσφατοι πυροβολισμοί από οδηγό σε οδηγό στην Κύπρο. Από ευρωπαϊκές έρευνες που έγιναν το 2005-2015 φάνηκε ότι οι Κύπριοι (και οι Πολωνοί) είμαστε οι χειρότεροι οδηγοί. Είμαστε ριψοκίνδυνοι, έχουμε μια ροπή προς την παρανομία, είμαστε νευρικοί, ανυπόμονοι, απρόσεχτοι και το 90% των αδειούχων οδηγών αγνοεί τους κώδικες οδικής κυκλοφορίας. Μέσα από τις έρευνες, έχει διαμορφωθεί κάποιο συγκεκριμένο προφίλ των οδηγών που αντιδρούν βίαια; Αρχικές έρευνες που γίνονταν για τους οδηγούς, περιέγραφαν τον ακραίο επιθετικό οδηγό σαν ένα νέο, φτωχό, αμόρφωτο, με εντυπωσιακό φάκελο στην αστυνομία, με επαγγελματικά και οικογενειακά προβλήματα. Κατά τη γνώμη μου αυτά πρέπει να τα συμπληρώσουμε με πιο πρόσφατες έρευνες. Από προσωπικές έρευνες και άλλες μελέτες τα αποτελέσματα των οποίων έχω διασταυρώσει καταδεικνύονται οι αιτίες και οι αφορμές που οι οδηγοί εκδηλώνουν ακραία συμπεριφορά. Και για να αποφύγουμε τις προκαταλήψεις για τους νέους, τους φτωχούς κ.λπ., θα τόνιζα ότι οι ερευνητές δείχνουν ότι ένας ακραίος οδηγός θα μπορούσε να είναι πλούσιος, πετυχημένος, περιθωριακός, ταλαίπωρος, μορφωμένος, άντρας ή γυναίκα, διάσημος ή όχι, οποιασδήποτε ηλικίας. Όλοι αυτοί είναι δυνητικοί φορείς του «μικροβίου» της οδικής οργής. Ποιοι λόγοι πυροδοτούν την επιθετική συμπεριφορά των οδηγών γενικότερα, αλλά και στην Κύπρο; Από ψυχολογικής και κοινωνιολογικής άποψης υπάρχουν πολλοί λόγοι. Όμως, μπορούμε να δούμε τι μετατρέπει ένα ειρηνικό πολίτη σε ένα οργίλο οδηγό, σε ένα επιθετικό άνθρωπο όταν βρίσκεται μπροστά στο τιμόνι. Ο πρώτος βασικός παράγοντας είναι η δομή της σχέσης που έχει ο οδηγός με το όχημά του. Πολλές φορές είναι το όνειρο της ζωής του, η προέκταση του εαυτού του, η κοινωνική του καταξίωση κ.α. Ο δεύτερος παράγοντας είναι οι εξωτερικές συνθήκες, και ιδιαίτερα του συναισθήματος της πίεσης, του εγκλωβισμού, της αιχμαλωσίας, που επικρατούν και στον τρόπο ζωής μας. Ζούμε σε μια εποχή συνεχώς μεταβαλλόμενη, όπου ο άνθρωπος δεν έχει οικονομική σιγουριά, ο Κύπριος δεν νιώθει ότι το κράτος του παρέχει ασφάλεια και έχει μεγάλη θλίψη. Αυτή η θλίψη είναι ένας κατακρατημένος θυμός, ο οποίος βγαίνει την ώρα που ο οδηγός κρατά το τιμόνι του την ώρα που είναι σε δημόσιο χώρο, γιατί νομίζει πως μέσα από αυτή την κατάσταση επιθετικότητας καλύπτει με ένα τρόπο τα εσωτερικά του προβλήματα. Δηλαδή τα προβλήματα με την εξουσία, με την οικογένειά του κ.α. Είναι το άγχος της ζωής, η συμπίεση του φυσικού, κοινωνικού και ψυχικού μας χώρου, η φτώχεια, η αδικία, οι κοινωνικές διακρίσεις, τα οικονομικά κ.α. Και στην Κύπρο όπως ξέρουμε έχουμε πολύ περισσότερα προβλήματα. Έχουμε κατοχή, καθημερινές απειλές, αβεβαιότητα για το μέλλον μας, ακύρωση των ονείρων των παιδιών μας. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτά τα πράγματα δημιουργούν κατάθλιψη, νεύρα, θυμό κ.α. και θέλουμε υποκατάστατα για να τα καλύψουμε. Εν τέλει, με ποιο τρόπο θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε την επιθετικότητα των οδηγών; Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε ένα επιθετικό οδηγό, θα έλεγα ότι αφορά τον τρόπο ανατροφής μας, την προσωπικότητα μας, την αυτογνωσία μας και την εσωτερική μας ευγένεια. Είναι παράγοντες που μας καθιστούν ανθρώπινους και σωστούς στα όρια των άλλων. Τον κυριότερο τρόπο αντιμετώπισης θα τον ονόμαζα, όπως τον ονομάζουν διεθνώς οι ερευνητές, «αμυντική οδήγηση». Σύμφωνα με τους ειδήμονες του θέματος είναι το αντίδοτο στην οδική οργή, που ισοδυναμεί με αυτό που περιγράφεται ως «συγγνώμη που κυκλοφορώ στους δρόμους». Με λίγα λόγια να προβλέπω τη συμπεριφορά των άλλων οδηγών και να είμαι προσεκτικός ακόμα και στις πιο παρακινδυνευμένες προθέσεις που μπορεί να έχει ο άλλος. Ο τρόπος αντιμετώπισης έχει να κάνει με το να ξεπερνούμε την αρνητικότητα των σκέψεων και των συναισθημάτων μας, και να καλλιεργούμε το δικό μας εσωτερικό κόσμο. Στην ψυχολογία ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι ό,τι κάνει ο άνθρωπος είναι αποτέλεσμα της προσωπικότητας του ή της συμπεριφοράς του. Οτιδήποτε συμβεί στη ζωή μας οφείλεται μέσα στον άνθρωπο και όχι έξω από τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος είναι υπεύθυνος για το μέλλον του, για τη ζωή του και για τη ζωή των άλλων, γι’ αυτό πρέπει να ζούμε μια αντικειμενική πραγματικότητα. Γι’ αυτό πρέπει να αναπτύξουμε την υπευθυνότητα μας και τη σωστή μας κοινωνικοποίηση.
0 Comments
Leave a Reply. |
APXEIO
February 2024
Click to set custom HTML
Click to set custom HTML
|