ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ Ανάμεσα σε όλα όσα αποτελούν την άσχημη πλευρά της κυπριακής πραγματικότητας είναι και η εμπορία προσώπων. Η Κύπρος περνά από την αναβάθμιση στην υποβάθμιση από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, και αυτό - όπως είπε στη «Μ» η Συντονίστρια Πολιτικής του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου, Τζόζη Χριστοδούλου – αντικατοπτρίζει την πολιτική εικόνα της χώρας σε ένα ζήτημα που αποτελεί θέμα δικαιοσύνης. Στη συνέντευξή της στη «Μ», η κ. Χριστοδούλου, αναφερόμενη στους αριθμούς των θυμάτων, χαρακτήρισε το φαινόμενο της εμπορίας προσώπων ως έμφυλο. Μεταξύ άλλων, τόνισε πως για την πάταξη της εμπορίας προσώπων χρειάζεται στρατηγική με ξεκάθαρους στόχους, ποινικοποίηση της χρήσης υπηρεσιών που προέρχονται από θύματα εμπορίας και πρόληψη. Για όλα αυτά η ευθύνη βαραίνει το κράτος και όχι τα θύματα, κατέληξε η κ. Χριστοδούλου.
Ποιες μορφές λαμβάνει η εμπορία προσώπων; Η εμπορία προσώπων λαμβάνει πολλαπλές μορφές. Δηλαδή, την εμπορία με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση, την εργασιακή εκμετάλλευση, εμπορία οργάνων, εμπορία παιδιών, διακίνηση προσώπων με σκοπό τη διενέργεια εγκληματικών πράξεων, εξαναγκαστικών γάμων κ.α. Πρόσφατη έκθεση του Υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ κάνει λόγο για 20 εκ. θύματα εμπορίας ανάμεσα σε 187 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου. Είναι όντως τόσο μεγάλο το πρόβλημα και στην Κύπρο; Γνωρίζουμε ακριβή αριθμό θυμάτων; Το πρόβλημα είναι πράγματι μεγάλο τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ευρώπη. Οι αριθμοί δεν μας εκπλήσσουν καθόλου. Πρόκειται για ένα από τα τρία πιο κερδοφόρα οργανωμένα εγκλήματα (εμπορία προσώπων, όπλων και ναρκωτικών). Επειδή ακριβώς είναι οργανωμένο και πολύπλοκο έγκλημα, ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων πιθανόν να είναι υψηλότερος από αυτό που καταγράφονται από τα κράτη. Στην Ευρώπη, σύμφωνα με τις τελευταίες στατιστικές της Europol, 15,846 πρόσωπα έχουν αναγνωριστεί ως θύματα εμπορίας. Το 67% πρόκειται για αναγνωρισμένα θύματα εμπορίας με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση, 21% θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης και το 12% για άλλες μορφές. Το 76% όλων των θυμάτων πρόκειται για γυναίκες και τουλάχιστον το 15% πρόκειται για παιδιά. Τα θύματα στην Κύπρο σύμφωνα με τις τελευταίες στατιστικές που έχουμε στη διάθεση μας για τα έτη 2015 και 2016 είναι 46 και 44 αντίστοιχα. Για το 2016, τα 39 θύματα αφορούσαν γυναίκες, 1 κορίτσι και 4 άνδρες. Βλέποντας τους αριθμούς συμπεραίνουμε ότι η εμπορία προσώπων είναι ένα έμφυλο φαινόμενο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι στην Ευρώπη το 95% των αναγνωρισμένων θυμάτων εμπορίας για σεξουαλική εκμετάλλευση είναι γυναίκες και κορίτσια. Τα τελευταία δέκα χρόνια η Κύπρος έκανε αξιόλογες προσπάθειες στην καταπολέμηση του φαινόμενου και μάλιστα πέρυσι είχε αναβαθμιστεί. Τι οδήγησε στην υποβάθμιση τώρα; Όντως η Κύπρος έχει κάνει αξιόλογες προσπάθειες στην καταπολέμηση και μείωση του φαινόμενου. Το γεγονός ότι η Κύπρος αναβαθμίζεται και υποβαθμίζεται από το Υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ σημαίνει περισσότερα για την πολιτική της εικόνα παρά για το φαινόμενο της εμπορίας, ειδικότερα εάν το δούμε συγκριτικά με άλλες χώρες. Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι είτε η Κύπρος βρίσκεται στην πρώτη κατηγόρια ή τη δεύτερη η πραγματικότητα παραμένει. Η εμπορία προσώπων δεν είναι διαγωνισμός. Πρόκειται για ανθρώπινες ζωές και είναι υποχρέωση μας ως κράτος να δράσουμε προληπτικά, να προστατεύουμε τα θύματα και να καταδικάσουμε τους διακινητές και τη χρήση υπηρεσιών που προσφέρονται από θύματα εμπορίας. Συγκεκριμένα, εσείς τι προτείνετε για την πάταξη της εμπορίας προσώπων; Η πάγια θέση του Ινστιτούτου είναι ότι το κράτος πρέπει πρώτα από όλα να υιοθετήσει μια στρατηγική βασισμένη σε μια ιδεολογία, με ξεκάθαρο σκοπό και στόχους. Μέχρι σήμερα οι νομοθεσίες που αφορούν την εμπορία προσώπων είναι αρκετά περιεκτικές, αφού είναι βασισμένες σε οδηγίες της Ε.Ε. και στις Συμβάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και των Ηνωμένων Εθνών. Από το 2005 μέχρι σήμερα έχουμε υιοθετήσει σειρά εθνικών σχεδίων δράσης για την καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων. Όμως, για την σωστή και ολοκληρωμένη εφαρμογή του νόμου και του σχεδίου δράσης χρειάζεται στρατηγικός σχεδιασμός. Για τη σωστή υλοποίηση τους χρειάζεται και ο απαραίτητος προϋπολογισμός. Μεταξύ άλλων, αυτό που απουσιάζει από τις πρακτικές του κράτους είναι η συστηματική αξιολόγηση του νόμου, του σχεδίου δράσης και των ίδιων των υπηρεσιών. Επομένως, θεωρούμε ότι ο ρόλος που αφορά στο συντονισμό μεταξύ των υπηρεσιών θα πρέπει να μεταφερθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης. Η εμπορία προσώπων είναι θέμα δικαιοσύνης και όχι εσωτερικών υποθέσεων και μετανάστευσης. Ταυτόχρονα, θα πρέπει άμεσα να γίνει τροποποίηση του άρθρου που αφορά την ποινικοποίηση της χρήσης υπηρεσιών που προσφέρονται από θύματα εμπορίας (π.χ. πελάτες για σεξ, εργοδότες που αναζητούν φθηνή εργασία, οργανισμούς ή άτομα που επωφελούνται οικονομικά από την εμπορία προσώπων). Ενώ η νομοθεσία μας προβλέπει την ποινικοποίηση, το σχετικό άρθρο δεν έχει ενεργοποιηθεί ποτέ. Ένας από τους λόγους είναι ότι το άρθρο αναφέρεται στην ποινικοποίηση εφόσον υπάρχει η εύλογη υποψία ότι το άτομο από το οποίο λαμβάνονται οι υπηρεσίες είναι θύμα εμπορίας. Η εύλογη υποψία δεν μπορεί να αποδειχθεί. Οι χρήστες υπηρεσιών από θύματα εμπορίας πρέπει να έχουν νομική ευθύνη και να γίνουν ορατοί στον κύκλο της εμπορίας προσώπων. Θεωρούμε, επίσης, ότι το κράτος πρέπει να λάβει περισσότερες προληπτικές δράσεις ως προς την καταπολέμηση της εμπορίας. Η πρόληψη είναι ένας άξονας τον οποίο η Κύπρος δεν έχει θέσει σε προτεραιότητα για τη μείωση και καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων. Τα ίδια τα θύματα έχουν φωνή για να καταγγείλουν την εκμετάλλευσή τους; Η ευθύνη δεν πρέπει να πέφτει στα θύματα και στο κατά πόσο μπορούν να δραπετεύσουν από τους διακινητές τους και να καταγγείλουν την εκμετάλλευση. Η ευθύνη παραμένει στο κράτος να προστατεύει τους πολίτες, θύματα διακίνησης και εκμετάλλευσης, οποιουδήποτε εθνικού υπόβαθρου, ανεξάρτητα από το φύλο τους, που διαμένουν στην Κύπρο.
0 Comments
Leave a Reply. |
APXEIO
February 2024
Click to set custom HTML
Click to set custom HTML
|