ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Η Τουρκία σήμερα ακολουθεί εκφοβιστική πολιτική μιλώντας για λύση δυο κρατών, εφαρμόζοντας συγκεκριμένα μέτρα και εξαγγέλλοντας κάποια άλλα με στόχο να μας οδηγήσει σε αποδοχή των δικών της όρων. Αυτά υπογραμμίζει σε συνέντευξη του στη «ΜΑΧΗ» ο διεθνολόγος και γραμματέας του Συμβουλίου Γεωστρατηγικών Μελετών, Πέτρος Ζαρούνας. Προσθέτει δε ότι κατά την άποψη του η Τουρκία προτιμά να ολοκληρώσει το πλάνο Α δηλαδή μία ομοσπονδιακή λύση με την οποία θα ελέγχει την Κύπρο, ενώ επιχειρεί να υλοποιήσει τμήματα του πλάνου Β, δηλαδή δύο χωριστά κράτη, ώστε οι απειλές της να γίνουν πιο πιστευτές. Μιλώντας για το τι μπορεί να κάνει η Κύπρος μετά την κατάρρευση των συνομιλιών, ο κ. Ζαρούνας τόνισε ότι η Κύπρος πρέπει να αξιοποιήσει την θέληση της Τουρκίας για αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση ώστε από τη μία να αποσπάσει συγκεκριμένες παραχωρήσεις στο Κυπριακό στα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Ταυτόχρονα, επεσήμανε θα πρέπει να διασφαλίσει ότι τα όσα θα συμφωνηθούν και θα ισχύσουν μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας να μην έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη δική της ασφάλεια, όπως πχ το τμήμα των περίφημων 4 ελευθεριών.
Ο κ. Ζαρούνας μας μίλησε επίσης και για τα τεκταινόμενα με το προαναγγελθέν δημοψήφισμα των Κούρδων στο Ιράκ και τι θα συμβεί αν ιδρυθεί ανεξάρτητο κουρδικό κράτος. - Η Τουρκία απομακρύνεται με γιγάντια βήματα από την Ευρώπη, δήλωσε ο Γιούνκερ. Αυτό εκτιμάτε είναι θετικό ή αρνητικό για την Κύπρο; Θεωρώ ότι η Τουρκία απομακρύνεται από τη προοπτική ένταξης αλλά επί του παρόντος όχι από την ΕΕ. Οι οικονομικοί δεσμοί που ενώνουν την Τουρκία με την ΕΕ είναι ισχυροί και αμοιβαία επωφελείς. Επιθυμία της Τουρκίας είναι η περαιτέρω ενίσχυση τους. Γι αυτό και η συζήτηση για αναβάθμιση της συμφωνίας τελωνιακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας. Τώρα το τι σημαίνει αυτό για τη Κύπρο δεν μπορεί να ειπωθεί με μία λέξη. Οι απαντήσεις είναι σύνθετες και περίπλοκες και εξαρτώνται και από άλλους παράγοντες όπως το αν θα υπάρξει λύση του Κυπριακού και ποια θα είναι αυτή. Σημειώνω ότι η επικείμενη διαπραγμάτευση της τελωνιακής ένωσης μας δίνει νέες δυνατότητες για να πάρουμε σημαντικά ανταλλάγματα από την Τουρκία στο Κυπριακό». - Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε. παραμένουν τεταμένες ακόμη και μήνες μετά το δημοψήφισμα στην Τουρκία. Γιατί πιστεύετε; Είναι πρόσκαιρο αυτό; Εκτιμώ πως υπάρχει ένα στοιχείο υπερβολής ειδικότερα από τη πλευρά της Τουρκίας που έχει να κάνει με τις εσωτερικές ανάγκες του Ερντογάν λόγω των πολιτικών αναγκών του εν όψει και των καθοριστικής σημασίας διπλών εκλογών του 2019 που αναμένεται να οριστικοποιήσουν την μετάβαση από τον κοινοβουλευτισμό σε μία ισχυρή εκτελεστική προεδρία με τον ίδιο επικεφαλής. Το εθνικιστικό αφήγημα του Ερντογάν λέει πως η κακιά Δύση που ζηλεύει την ανερχόμενη Τουρκία θέλει να την πλήξει όπως και το 1922. Η ανάγκη του για διαπραγμάτευση της βελτίωσης της τελωνιακής ένωσης δυνατόν να οδηγήσει και σε πιο χαμηλούς τόνους κάτι για το οποίο δεν υπάρχει καμία εγγύηση. -Ο Ερντογάν λέει ότι δεν έχει ανάγκη την Ε.Ε. Αυτή είναι η πραγματική θέση του ή μπορεί να είναι δήλωση σκοπιμότητας, δηλαδή μπλόφα; Πρόκειται για ένα μεγάλο ψέμα που ούτε οι Τούρκοι το πιστεύουν. Το 50% περίπου του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου της Τουρκίας διεξάγεται με την ΕΕ. Χάρις στην υφιστάμενη συμφωνία της τελωνιακής ένωσης το 70% των ξένων επενδύσεων προέρχεται από την ΕΕ. Χωρίς όλα αυτά δεν θα ήταν δυνατός ο τριπλασιασμός του τουρκικού ΑΕΠ στην εποχή του Ερντογάν και φυσικά ούτε και οι αλλεπάλληλες εκλογικές νίκες του ΑΚΡ με τις ψήφους των ευημερούντων Τούρκων πολιτών. -Η Ε.Ε. από την άλλη πόσο ανάγκη έχει την Τουρκία; Αντίστοιχα και η Τουρκία είναι σημαντική για την ΕΕ αφού είναι ένας πολύ σημαντικός εμπορικός εταίρος. Επιπρόσθετα η Τουρκία είναι πολύ χρήσιμη για την ΕΕ στα θέματα διαχείρισης του προσφυγικού και μεταναστευτικού προβλήματος εξ ου και οι σχετικές συμφωνίες. Τις μέρες μας η ΕΕ θεωρεί απαραίτητη και τη συνεργασία στα θέματα τρομοκρατίας καθώς πολλοί τζιχαντιστές που επιστρέφουν στις ευρωπαϊκές χώρες από τη Συρία και το Ιράκ το κάνουν διαμέσου του τουρκικού εδάφους. Τέλος η Τουρκία συνεισφέρει στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια ως χώρα διέλευσης του αζερινού φυσικού αερίου που δια των αγωγών TANAP & TAP αναμένεται να καταλήγουν στην Ιταλία. Να μην ξεχνάμε επίσης και τις τεράστιες επενδύσεις εντός της Τουρκίας που πραγματοποιούνται από γερμανικά και ολλανδικά κεφάλαια. -Η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. τώρα δεν φαίνεται να συζητείται. Αυτό που υπάρχει είναι αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης. Μπορεί εδώ να επωφεληθεί η Κύπρος; Η Κύπρος θα πρέπει να αξιοποιήσει αυτή τη συγκυρία ώστε από τη μία να αποσπάσει συγκεκριμένες παραχωρήσεις στο Κυπριακό στα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Από την άλλη θα πρέπει να διασφαλίσει ότι τα όσα θα συμφωνηθούν και θα ισχύσουν μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας να μην έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη δική της ασφάλεια πχ το τμήμα των περίφημων 4 ελευθεριών της ΕΕ που έχει να κάνει με την διακίνηση κεφαλαίων. Για το τελευταίο η ΚΔ δεν θα είναι μόνη στη διάρκεια των διαβουλεύσεων στην ΕΕ. Είναι επίσης εμφανές πως η επικείμενη έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ διευκολύνει τα πράγματα για τη ΚΔ σε ότι αφορά τη διαπραγμάτευση της αναβάθμισης της τουρκικής τελωνιακής ένωσης. -Στο εθνικό μας ζήτημα, μετά την κατάρρευση των συνομιλιών στο Κρανς Μοντανά, ποιο εκτιμάτε είναι το πλάνο Β΄ ή Γ΄ της Τουρκίας; Έχω την άποψη ότι η Τουρκία προτιμά να ολοκληρώσει το πλάνο Α δηλαδή μία ομοσπονδιακή λύση. Με αυτή αναμένει να κερδίσει την αποτελεσματική συμμετοχή των Τ/κ στα ομοσπονδιακά όργανα. Στοχεύει επίσης σε ρυθμίσεις ασφαλείας αλλά και τις 4 ελευθερίες για τους πολίτες της ώστε μέσω αυτών να ελέγχει στρατηγικά τη Κύπρο. Σήμερα η Τουρκία ακολουθεί εκφοβιστική πολιτική (μιλώντας για λύση δυο κρατών και εφαρμόζοντας συγκεκριμένα μέτρα και εξαγγέλλοντας κάποια άλλα) με στόχο να μας οδηγήσει σε αποδοχή των δικών της όρων. Πέραν των δηλώσεων εκπροσώπων της και των Τ/κ επιχειρεί να υλοποιήσει τμήματα του πλάνου Β (δύο χωριστά κράτη) ώστε οι απειλές της να γίνουν πιο πιστευτές. Κάποιοι θεωρούν ότι η προσάρτηση είναι το πλάνο Γ της Τουρκίας. Προσωπικά το θεωρώ εντελώς απίθανο γιατί κάτι τέτοιο είναι επικίνδυνο για τα τουρκικά στρατηγικά συμφέροντα, όπως η ίδια η Τουρκία τα αντιλαμβάνεται. Θα ακύρωνε το αφήγημα της για την επέμβαση του 1974. Επίσης πάντα από την τουρκική οπτική γωνία, για να μην προκύψουν και οι όποιες παρανοήσεις, κάτι τέτοιο θα άφηνε ανοικτό το δρόμο σε Ε/κ και Ελλάδα να προχωρήσουν σε ένα ανάλογο εγχείρημα που για τους Τούρκους θα ήταν ένας στρατηγικός εφιάλτης. -Πώς μπορούμε σαν Κύπρος να βάλουμε πίεση στην Τουρκία ώστε να εγκαταλείψει τα σχέδια της και να δεχθεί λύση του Κυπριακού; Πιστεύω πως η Τουρκία θέλει μεν λύση αλλά με τις δικές της προδιαγραφές τις οποίες και έκανε ξεκάθαρες στο Μοντανά. Εμείς θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όσους μοχλούς διαθέτουμε και να αξιοποιήσουμε τη δύσκολη για τη Τουρκία σημερινή συγκυρία ώστε να πείσουμε την ηγεσία της να συμβιβαστεί ανταλλάσσοντας τις μαξιμαλιστικές της θέσεις στο Κυπριακό με μία ειδική σχέση με την ΕΕ. Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα αλλά αξίζει να το επιχειρήσουμε στ πλαίσια της επανάληψης της διαπραγματευτικής προσπάθειας την οποία αναμένω στις αρχές του 2018. -Τα ενεργειακά και οι τριμερείς συνεργασίες πόσο μπορούν να βοηθήσουν; Ο ενεργειακός μοχλός και οι τριμερείς συνεργασίες είναι πρόσθετα εργαλεία για να οδηγηθεί η Τουρκία στον επιθυμητό για μας ομοσπονδιακό συμβιβασμό και τον τερματισμό των παρωχημένων εγγυητικών δικαιωμάτων του 1960. Με τις κινήσεις μας αυτές αποδεικνύουμε στην Τουρκία ότι η πολιτική των απειλών και των κανονιοφόρων που ακολουθεί είναι αντιπαραγωγική για την όποια εμπλοκή της στους ενεργειακούς σχεδιασμούς των κρατών της περιοχής. Από την άλλη στέλλουμε το μήνυμα ότι ως ΚΔ είμαστε ένα κυρίαρχο κράτος και η ομοσπονδιακή μετεξέλιξη μας δεν μπορεί και δεν θα δεχθούμε να περιορίζει την κρατική μας κυριαρχία. -Σαν Γεωστρατηγικό Συμβούλιο ασχοληθήκατε με τις τελευταίες εξελίξεις και το τι πρέπει να γίνει στη συνέχεια; Ευχαριστώ για την ερώτηση αλλά δεν είμαι εξουσιοδοτημένος να κάνω την όποια δήλωση ή και σχόλιο εκ μέρους του Συμβουλίου. Απλά να υπενθυμίσω πως το Γεωστρατηγικό Συμβούλιο δουλεύει αθόρυβα και μεθοδικά (50 συνεδρίες) εδώ και 3 χρόνια. Στα πλαίσια αυτά έχει παραχθεί σημαντικό έργο (12 μελέτες) του οποίου αποδέκτης ήταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Γενικά θα ήθελα να τονίσω από τη δική μου πλευρά ότι το ενδεχόμενο ενός κουρδικού κράτους είναι απαραίτητο να μας προβληματίσει όλους τους θεσμούς και τα όργανα της ΚΔ. Η ΚΔ σε συνεννόηση και συντονισμό με τους εταίρους μας στην ΕΕ οφείλουμε να διαμορφώσουμε μία συνολική πολιτική διαχείρισης ενός τέτοιου ενδεχομένου. -Οι Κούρδοι του Β. Ιράκ ετοιμάζονται για δημοψήφισμα για ανεξάρτητο κράτος, παρά τις αντιδράσεις της Τουρκίας. Έχουν την διεθνή στήριξη γι αυτό; Το αν θα γίνει το δημοψήφισμα στο Β. Ιράκ δεν είναι βέβαιο. Οι ίδιοι οι Κούρδοι της εκεί Αυτόνομης Περιοχής διαπραγματεύονται με τις ΗΠΑ αλλά και την κυβέρνηση της Βαγδάτης την αναβολή του ζητώντας όμως σημαντικά πολιτικά, οικονομικά και εδαφικά ανταλλάγματα και διεθνείς εγγυήσεις. Αλλά ακόμα και αν γίνει το δημοψήφισμα αυτό δεν σημαίνει και την άμεση εφαρμογή του αφού θα είναι συμβουλευτικού χαρακτήρα. Οι Κούρδοι μπορεί να το κρατούν σαν διαπραγματευτικό χαρτί για την εξασφάλιση στο μέλλον πρόσθετων πραγμάτων από τη ιρακινή κυβέρνηση. Ένα πράγμα που κάνει πιο περίπλοκα τα πράγματα είναι η συμπερίληψη του Κιρκούκ στην περιοχή διεξαγωγής του δημοψηφίσματος του οποίου όμως το καθεστώς είναι αμφιλεγόμενο. Από πλευράς διεθνούς παράγοντα κάποιες χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο ζητούν την αναβολή του δημοψηφίσματος αφού όπως λένε η προσοχή όλων πρέπει να παραμείνει συγκεντρωμένη στην εξόντωση του Ισλαμικού Κράτους. Κάποιες άλλες χώρες όπως είναι η Τουρκία ζητούν τη ματαίωση του. -Αν ιδρυθεί κουρδικό κράτος, πόσο θα αλλάξει τα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή; Η τυχόν ίδρυση του κουρδικού κράτους στο βόρειο Ιράκ θα δημιουργήσει νέα δεδομένα για την περιοχή και τα γειτονικά κράτη. Πχ εκτιμάται πως θα δώσει νέα ώθηση στα κουρδικά ένοπλα και πολιτικά κινήματα και τις διεκδικήσεις τους σε Τουρκία και Συρία και λιγότερο στο Ιράν. Αναμένεται να προκαλέσει τη μείωση της ιρανικής επιρροής σε μέρος του Ιράκ. Οι σχέσεις του νέου κουρδικού κράτους με τη Τουρκία μάλλον θα συνεχίσουν εξ αιτίας της ανάγκης των Κούρδων για εξαγωγή του πετρελαίου τους μέσω Τουρκίας ή στην τουρκική αγορά. Να σημειωθεί ότι σήμερα η αυτόνομη περιοχή του Κουρδιστάν αποτελεί ένα από τους σημαντικότερους οικονομικούς εταίρους της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή. Οι σχετικές διαβεβαιώσεις από πλευράς Τσαβούσογλου για την μη επιβολή εμπάργκο ή και κλείσιμο των συνόρων είναι ενδεικτικές. Η ίδρυση ενός κουρδικού κράτους είναι κάτι που θα τύχει θετικής υποδοχής από το Ισραήλ που θα το θεωρήσει ως στρατηγικό εταίρο στην περιοχή, χρήσιμο στην διαχείριση του ιρανικού κινδύνου όπως το ίδιο τον εκλαμβάνει.
0 Comments
Leave a Reply. |
APXEIO
February 2024
Click to set custom HTML
Click to set custom HTML
|