ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δεν πρέπει να βιαστούμε στις διαπραγματεύσεις για το «Αφροδίτη» και να σπρωχτούμε σε ασύμφορους συμβιβασμούς, τονίζει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα μας ο ειδικός σε θέματα υδρογονανθράκων και πρώην πρόεδρος της ΚΡΕΤΥΚ, Χαράλαμπος Έλληνας. Συστήνει να περιμένουμε μέχρι τις αρχές του 2019, οπότε θα υπάρχουν τα αποτελέσματα της Exxon Mobil στο τεμάχιο «10» για να έχουμε μια ολική εικόνα των δυνατοτήτων της Κυπριακής ΑΟΖ και να κάνουμε πιο ολοκληρωμένους σχεδιασμούς, που να μεγιστοποιούν τα συμφέροντα και οφέλη μας Αναφερόμενος στην πρόσφατη συμφωνία για αγωγό που θα συνδέει το «Αφροδίτη» με τερματικό της Αιγύπτου, ο κ. Έλληνας είπε ότι από μόνη της αυτή η συμφωνία δεν μπορεί να οδηγήσει στην κατασκευή αγωγού και χρειάζεται εμπορικές συμφωνίες και επενδύσεις από τις εταιρείες πετρελαίων. Τάχθηκε επίσης κατά της έλευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο γιατί αντί να συμβάλει στη μείωση τιμών ηλεκτρισμού, θα οδηγήσει σε αύξηση λόγω των τιμών και την απόσβεση του κόστους των αναγκαίων εγκαταστάσεων. Εισηγείται δε για φθηνότερο ηλεκτρισμό την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού και κατασκευή ηλιακών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο κ. Έλληνας υπογράμμισε ότι ο αγωγός East Med που προγραμματίζεται δεν θα είναι οικονομικά βιώσιμος και προωθείται για πολιτικούς λόγους. «Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί φυσικό αέριο από τον East Med να είναι φθηνότερο από το ρωσικό φυσικό αέριο ή το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο», ανέφερε χαρακτηριστικά. Τέλος, εξέφρασε την πεποίθηση ότι στην ανατολική Μεσόγειο εξακολουθούν να υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες για περισσότερες ανακαλύψεις, από 2800 έως 8500 bcm. - Τελευταία άρχισαν να … μαζεύονται πολλοί «παίκτες» που δείχνουν ενδιαφέρον για την Ανατολική Μεσόγειο και τα κοιτάσματα της. Εκτός της Τουρκίας, συμφέροντα έχουν Αμερικανοί και Γάλλοι που θέλουν αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή, αλλά και άλλοι. Ο βυθός κρύβει τόσο φυσικό αέριο, ώστε να δικαιολογεί όλη αυτή την κινητοποίηση; Οι ενδείξεις για περισσότερο φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πολύ θετικές. Οι τελευταίες ανακαλύψεις και το «μοντέλο Ζορ», βασισμένο σε ασβεστώδεις γεωλογικούς σχηματισμούς, έχουν κεντρίσει μεγάλο ενδιαφέρον. Συνολικά, μέχρι τώρα έχουν ανακαλυφθεί περίπου 4000 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου και εξακολουθούν να υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες για περισσότερες ανακαλύψεις, από 2800 έως 8500 bcm. Για παράδειγμα, η Αίγυπτος μέχρι τώρα έχει κάνει έρευνες σε λιγότερο από την μισή της ΑΟΖ, και ο Λίβανος μόλις τώρα ετοιμάζεται να αρχίσει έρευνες. - Υπογράφηκε πρόσφατα η συμφωνία Κύπρου-Αιγύπτου για υποθαλάσσιο αγωγό που θα συνδέει το κοίτασμα «Αφροδίτη» με τερματικό της γειτονικής χώρας. Ποια η σημασία αυτής της συμφωνίας; Είναι ο πρώτος κρίκος της αλυσίδας πιθανόν εξαγωγών. Αν κλείσουν τελικά συμβόλαια για την πώληση φυσικού αερίου, χρειάζεται η διακρατική συμφωνία για ρυθμιστικούς και κανονιστικούς λόγους μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου. Από μόνη της όμως αυτή η συμφωνία δεν μπορεί να οδηγήσει στην κατασκευή αγωγού. Αυτό χρειάζεται εμπορικές συμφωνίες και επενδύσεις από τις εταιρείες πετρελαίων. - Εκκρεμεί όμως η συμφωνία με τις εταιρείες που έχουν τα δικαιώματα στο οικόπεδο «12», οι οποίες ζήτησαν επαναδιαπραγμάτευση των ποσοστών κέρδους. Εδώ βλέπετε ότι μπορεί να χαλάσει η προσπάθεια για αξιοποίηση του κοιτάσματος και εισροή λεφτών στο Ταμείο Υδρογονανθράκων της Κυπριακής Δημοκρατίας; Αυτό είναι κάτι πολύ βασικό. Οι εταιρείες λένε ότι ο λόγος αυτής της απαίτησης είναι ότι τα κέρδη τους με βάσει την παρούσα συμφωνία είναι χαμηλά, λογω των χαμηλών τιμών πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά, κάτι που δεν δικαιολογεί τις αναγκαίες επενδύσεις – δηλαδή, η απόδοση των κεφαλαιακών τους επενδύσεων θα είναι πολύ χαμηλή. Όμως διαφωνώ. Η συμφωνία υπογράφτηκε τον Οκτώβριο 2008. Η τότε τιμή πετρελαίου ήταν λίγο πιο χαμηλή από σήμερα. Επίσης, το κόστος θαλάσσιων κατασκευών σήμερα έχει μειωθεί κατά μέσον όρο 40% σε σύγκριση με το 2013, όταν οι διαπραγματεύσεις για την εκμετάλλευση του «Αφροδίτη» και κατασκευή τερματικού ήταν αρκετά προχωρημένες. Αυτοί οι παράμετροι δεν δικαιολογούν την θέση των εταιρειών. Οι λόγοι που παρουσιάζουν ισχύουν και στο Ισραήλ, όπου ο καταμερισμός κερδών είναι παρόμοιος, όπως και στην Κύπρο. Γιατί δεν ζητούν αναθεώρηση των συμφωνιών στα κοιτάσματα «Ταμάρ» και «Λεβιάθαν»; Μου φαίνεται ότι οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτό το αίτημα επαναδιαπραγμάτευσης είναι ευκαιριακοί. Για αυτούς τους λόγους η Κύπρος πρέπει να διαπραγματευθεί σκληρά, για να προστατέψει τα δικά της συμφέροντα και των Κυπρίων. - Με την επαναδιαπραγμάτευση που θα κάνει η κυβέρνηση με Noble, Shell και Delek για το «12» δεν δημιουργείται προηγούμενο και για άλλες εταιρείες που θα ήθελαν να θέσουν ανάλογο ζήτημα; Βεβαίως. Αυτό για μένα είναι σίγουρο. Αν ο διαμερισμός κερδών αντιστραφεί από περίπου 60%:40% τώρα προς όφελος της Κύπρου, σε 40%:60% προς όφελος των εταιρειών, γιατί να μην το απαιτήσουν και οι άλλες εταιρείες; Η διαφορά θα ανέρχεται σε δισεκατομμύρια ευρώ. - Πιστεύετε ότι καθυστερήσαμε σαν Κύπρος να αξιοποιήσουμε το «Αφροδίτη»; Ναι καθυστερήσαμε. Είχαμε καλές ευκαιρίες το 2013 και τις χάσαμε. Δεν πάει να πει όμως ότι τώρα πρέπει να βιαστούμε. Η Shell δεν μπορεί να βρει εύκολα άλλους προμηθευτές φυσικού αερίου για το τερματικό Idku. Και με τις εξελίξεις στις παγκόσμιες αγορές μια καθυστέρηση ίσως μάλιστα να βοηθήσει - η ζήτηση ΥΦΑ θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο μετά από το 2023. Οι αγορές που υπάρχουν τώρα θα υπάρχουν και σε τρεις μήνες, και ίσως να είναι και καλύτερες. -Με τα σημερινά δεδομένα πότε θα έχουμε φυσικό αέριο στην Κύπρο ώστε να χρησιμοποιηθεί και για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος; Η απόφαση είναι να κάνουμε εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ). Αν ο διαγωνισμός γίνει τώρα, τότε θα έχουμε φυσικό αέριο μέσα σε δυο χρόνια. Θα είναι όμως μεγάλο λάθος. Αντί να συμβάλει στη μείωση τιμών ηλεκτρισμού, θα οδηγήσει σε αύξηση λόγω των τιμών ΥΦΑ και την απόσβεση του κόστους των αναγκαίων εγκαταστάσεων. Μπορούμε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα με την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού και κατασκευή ηλιακών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Κάτι τέτοιο σίγουρα θα επιφέρει και σημαντική μείωση στην τιμή ηλεκτρισμού και μείωση των ρύπων. Στην Αίγυπτο οι προσφορές στον τελευταίο διαγωνισμό ηλιακού σταθμού έχουν αποδώσει τιμές κάτω από τα US$0.025 την κιλοβατώρα. Όσο αφορά το δικό μας φυσικό αέριο εξαρτάται από τις γεωτρήσεις που θα κάνει σύντομα η ExxonMobil στο τεμάχιο «10». Αν είναι θετικές και οι ποσότητες φυσικού αερίου σημαντικές, τότε θα μπορούσαμε να έχουμε το δικό μας φυσικό αέριο μέχρι το 2024/2025 - αν η ExxonMobil προχωρήσει ραγδαία με την κατασκευή τερματικού στο Βασιλικό, όπως είχε αναφέρει πριν ένα χρόνο όταν ανακοίνωσε το πρόγραμμα γεωτρήσεων. Αξίζει να αναφέρω εδώ ότι η ΕΝΙ χρειάστηκε μόνο δυο χρόνια και 4 μήνες από την ανακάλυψη του «Ζορ» μέχρι την παραγωγή φυσικού αερίου. Αν τα αποτελέσματα στο τεμάχιο 10 δεν είναι ικανοποιητικά, τότε θα χρειαστεί να περιμένουμε μέχρι που να γίνουν άλλες γεωτρήσεις και άλλες ανακαλύψεις φυσικού αερίου. Δηλαδή θα πάρει καιρό. Αυτός είναι ένας άλλος λόγος γιατί η εισαγωγή ΥΦΑ θα μπορούσε να επιβαρύνει την Κυπριακή οικονομία, και τον κόσμο, για πολλά χρόνια, ίσως μέχρι και είκοσι χρόνια. -Σύντομα δρομολογούνται εξελίξεις και για τον αγωγό East Med. Εφόσον προχωρήσει θα αποκλειστεί η δίοδος του φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας; Ούτε το ένα ούτε το άλλο είναι οικονομικά βιώσιμα έργα. Όσο και αν τα «σπρώχνουν» οι πολιτικοί, δεν θα προχωρήσουν. Η Ευρώπη έχει πολλές επιλογές φθηνότερου φυσικού αερίου. Ούτε η ΕΕ, ούτε οι πολιτικοί αγοράζουν και πωλούν φυσικό αέριο. Αυτό γίνεται από εταιρείες, για κέρδος. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί φυσικό αέριο από τον East Med να είναι φθηνότερο από το ρωσικό φυσικό αέριο ή το αμερικανικό ΥΦΑ. Ο αγωγός προωθείται για πολιτικούς λόγους και παρ΄ ὀλη την πολιτική υποστήριξη από τις χώρες της περιοχής μας και την ΕΕ, δεν είναι οικονομικά βιώσιμος. Γι αυτό μέχρι τώρα δεν βρέθηκαν εταιρείες να δεσμευτούν με επενδύσεις στον αγωγό, ούτε και αγοραστές του φυσικού αερίου από τον αγωγό στην Ευρώπη. Το Ισραήλ προωθεί αυτό τον αγωγό γιατί δεν έχει μέχρι τώρα βρει εφικτό τρόπο να εξαγάγει το φυσικό αέριο του, παρόλο που το «Λεβιάθαν» ανακαλύφθηκε πριν το «Αφροδιτη». -Με τα σημερινά δεδομένα δηλαδή δεν είναι εφικτή η κατασκευή ενός πολυδάπανου έργου όπως ο East Med. Όπως έχω αναλύσει πιο πάνω δεν είναι, ούτε με τα σημερινά, ούτε με τα αυριανά. -Η Τουρκία θα προχωρήσει σε γεωτρήσεις στη Μεσόγειο και μάλιστα τελευταίες πληροφορίες λένε ότι έχει υπογράψει συμφωνία με την Αμερικάνικη εταιρεία Rowan Companies. Αυτό αλλάζει τα δεδομένα στην περιοχή; Σίγουρα θα προχωρήσει. Επειδή δεν μπορεί να επέμβει στο τεμάχιο «10», θα προσπαθήσει σε αντιπαράθεση να κάνει γεώτρηση στην ανεπίσημη ΑΟΖ της Κύπρου, είτε βόρεια, είτε δυτικά. Δεν αλλάζει τα δεδομένα όσον αφορά γεωτρήσεις στην επίσημη Κυπριακή ΑΟΖ, αλλα διατηρεί το ασταθές, αβέβαιο και επικίνδυνο περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο, που ίσως επηρεάσει μελλοντικούς επενδυτές. -Το οικόπεδο «10» όπου αναμένεται γεώτρηση της Exxon Mobil λέγεται ότι κρύβει θησαυρό τύπου Zohr… Οι ενδείξεις από τις σεισμικές έρευνες είναι αρκετά υποσχόμενες. Οι πιθανότητες για μια σημαντική ανακάλυψη είναι καλές. Αν πράγματι βρεθεί ένα «Ζορ» θα ανατρέψει τα δεδομένα της περιοχής και της Κύπρου. Αλλά πρέπει να περιμένουμε με υπομονή τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων ενωρίς το 2019. Ο στρατηγικός σχεδιασμός της ExxonMobil είναι να αυξήσει την παγκόσμια παρουσία της σε αποθέματα και στο εμπόριο φυσικού αερίου. Γι αυτό ήρθε στην Κύπρο. Αν επιτύχει με τις γεωτρήσεις θα προχωρήσει ραγδαία σε έργα. Και έχει την τεχνική, οικονομική και εμπορική δυνατότητα να το κάνει. Η πιθανή συμμετοχή φυσικού αερίου από το «Αφροδίτη» και «Καλυψώ», αυξάνει την εμπορική βιωσιμότητα ενός τέτοιου έργου. Ιδιαίτερα αν οι ποσότητες φυσικού αερίου στο τεμάχιο «10» είναι μέτριες, με την προσθήκη του «Αφροδίτη» και του κοιτάσματος «Καλυψώ», πάλι θα μπορούσε το τερματικό να γίνει οικονομικά βιώσιμο. Αυτός είναι ο λόγος που έχω κάνει εισηγήσεις να μη βιαστούμε στις διαπραγματεύσεις για το «Αφροδίτη» και να σπρωχτούμε σε ασύμφορους συμβιβασμούς. Να περιμένουμε μέχρι τις αρχές του 2019, που δεν είναι καθόλου μακριά, για να έχουμε μια ολική εικόνα των δυνατοτήτων της Κυπριακής ΑΟΖ και να κάνουμε πιο ολοκληρωμένους σχεδιασμούς, που να μεγιστοποιούν τα συμφέροντα και οφέλη μας. Να αφήσουμε όλες τις πόρτες ανοικτές μέχρι τότε. Υπάρχουν παρόμοιες πιθανότητες για μεγάλη ανακάλυψη από την ΕΝΙ στο τεμάχιο «Νουρ», βόρεια της χερσονήσου του Σινά. Οι γεωτρήσεις έχουν προγραμματιστεί να αρχίσουν την ερχόμενη εβδομάδα. Μια τέτοια ανακάλυψη θα ανατρέψει και τα δεδομένα της Αιγύπτου. Οι επόμενοι 3-6 μήνες ίσως να είναι μεγάλης σημασίας για την Ανατολική Μεσόγειο, με την πιθανή δυνατότητα να έχουν τεράστιες επιπτώσεις στους σχεδιασμούς εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, στην περιφερειακή πολιτική και στην γεωπολιτική αναβάθμιση της περιοχής.
0 Comments
Leave a Reply. |
APXEIO
February 2024
Click to set custom HTML
Click to set custom HTML
|