Ο συνωστισμός «σκοτώνει» τους ορειβάτες στο Έβερεστ

Γιατί είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός των ορειβατών που χάνει τη ζωή του επιχειρώντας να φτάσει στην κορυφή του Έβερεστ; Αυτό είναι ένα ερώτημα που διατυπώνεται κάθε φορά που γίνεται γνωστός ο αριθμός των θανάτων που στιγματίζει την προσπάθεια ανάβασης στην υψηλότερη κορυφή του κόσμου.

---

Μόνο φέτος, περισσότεροι από 400 ορειβάτες αποφάσισαν να δοκιμάσουν την τύχη και τις αντοχές τους, επιχειρώντας να φτάσουν στην κορυφή του Έβερεστ, κατά τη διάρκεια της εαρινής ορειβατικής περιόδου. Τέσσερις έχουν ήδη χάσει τη ζωή τους, ενώ περισσότεροι από 30 υποφέρουν από σοβαρά κρυοπαγήματα και άλλες ασθένειες που προκαλούνται από την παρατεταμένη έκθεση στις σκληρές συνθήκες που επικρατούν στο Έβερεστ.

Καθώς απομένουν ακόμη αρκετές μέρες πριν τη λήξη της ορειβατικής περιόδου κι ενώ ολοένα και περισσότεροι επίδοξοι ορειβάτες ετοιμάζονται για το μεγαλύτερο «στοίχημα» της ζωής τους, η πιθανότητα για νέες τραγωδίες παραμένει υψηλή.

Εκείνο όμως που οδηγεί ακόμη και στο θάνατο ολοένα και περισσότερους ορειβάτες που οραματίζονται τους εαυτούς τους στην υψηλότερη κορυφή του κόσμου δεν είναι ούτε οι κακές καιρικές συνθήκες, ούτε κάποια φυσική καταστροφή, ούτε κάποια σοβαρή βλάβη στον ορειβατικό εξοπλισμό. Η «νούμερο ένα» αιτία των θανάτων στο Έβερεστ είναι ο «συνωστισμός» των ορειβατών στη διαδικασία της αναρρίχησης, γεγονός που προκαλεί μια πραγματικά «θανατηφόρα» συμφόρηση.
Πρόκειται για ένα χρόνιο πρόβλημα, το οποίο πλέον καθίσταται μια σοβαρή απειλή για το Νεπάλ, την ώρα που δίνει μάχη για την ανόρθωση της οικονομίας του, μετά τον καταστροφικό σεισμό του Απριλίου του 2015.

Όπως προκύπτει από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (2014), ο τουρισμός αντιστοιχεί στο 8,9% του ΑΕΠ του Νεπάλ, ενώ η απευθείας «συνεισφορά» του Έβερεστ είναι σχετικά μικρή. Κι όμως η ψηλότερη κορυφή του κόσμου αποτελεί την καλύτερη διαφημιστική «καμπάνια» του Νεπάλ για ολόκληρο τον υπόλοιπο κόσμο. Εάν «χωλαίνει» η ασφάλεια στο Έβερεστ, τόσο μεγαλύτερο είναι και το πλήγμα που δέχεται η φήμη του Νεπάλ.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι οι άδειες αναρρίχησης στο Έβερεστ έχουν μειωθεί δραματικά φέτος. Ακόμη κι αν δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία που να τεκμηριώνουν τη μείωση των αιτήσεων για λήψη αδειών ορειβασίας, αρκετοί είναι εκείνοι που εκφράζουν τη βεβαιότητα πως πίσω από όλα «κρύβεται» η αύξηση των θανατηφόρων ατυχημάτων και ο καταστροφικός σεισμός του 2015.

Ήταν το 2012 όταν ο ορειβάτης Ralf Dujmovits τράβηξε μια φωτογραφία του Έβερεστ, στην οποία απεικονίζονται δεκάδες ορειβάτες στην προσπάθειά τους να ανέβουν στην υψηλότερη κορυφή του κόσμου. Την ίδια χρονιά, δέκα ορειβάτες έχασαν τη ζωή τους στο Έβερεστ, ακόμη κι αν οι καιρικές συνθήκες χαρακτηρίζονταν τότε υποφερτές και όχι ακραίες. Η αιτία; Η προφανής. Ο συνωστισμός των ορειβατών με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Υπερβολικά μεγάλος αριθμός ορειβατών σε μεγάλο υψόμετρο και δη σε μια σχεδόν «νεκρή ζώνη», η οποία χαρακτηρίζεται από έλλειψη οξυγόνου. Εάν ένας ορειβάτης περάσει αρκετό χρονικό διάστημα σε αυτή τη «νεκρή ζώνη», τότε αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες να του συμβεί κάποια ατύχημα.

«Πρόκειται για μια καταστροφή για την οποία υπεύθυνος είναι αποκλειστικά ο παράγων άνθρωπος. Απαιτείται βελτίωση της διαχείρισης της κατάστασης», σχολιάζει ο Ang Tschering, πρόεδρος της ορειβατικής ένωσης του Νεπάλ.

Και το ερώτημα που γεννάται σε αυτή την περίπτωση είναι το προφανές: Πως θα μειωθούν τα πλήθη των ορειβατών στο Έβερεστ; Η πρώτη λύση αφορά στη δραματική μείωση του αριθμού χορήγησης αδειών ορειβασίας. Αλλά, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, πρόκειται για θέμα πολιτικής φύσεως και επομένως εξαιρετικά ευαίσθητο. Σίγουρα είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως η κυβέρνηση του Νεπάλ κερδίζει περί τις 11.000 δολάρια ανά ορειβάτη σε ό,τι αφορά τα έξοδα για τη χορήγηση της άδειας.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως το Νεπάλ ξεμένει από επιλογές. Σε πρώτη φάση, αυτό που πρέπει όλοι να αντιληφθούν είναι πως όσοι περισσότεροι θάνατοι στιγματίζουν το Έβερεστ, τόσο περισσότερο πλήττεται η διεθνής εικόνα του Νεπάλ.
​