Το ΕΔΑΔ επανεξετάζει την υπόθεση Γκιουζέλγιουρτλου, ολοκληρώθηκαν στο Στρασβούργο οι αγορεύσεις

Εκπρόσωποι της Λευκωσίας και της Άγκυρας αντιπαρέταξαν την Τετάρτη τα νομικά τους επιχειρήματα κατά την επαναξιολόγηση της υπόθεσης δολοφονίας της οικογένειας Γκιουζέλγιουρτλου από τη μείζονα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), στο Στρασβούργο.

---

Στην αρχική του απόφασή, τον Απρίλιο του 2017, το ΕΔΑΔ είχε καταλογίσει ευθύνες σε Λευκωσία και Άγκυρα αναφορικά με τη διερεύνηση της δολοφονίας των τριών μελών της οικογένειας Τουρκοκυπρίων, που έγινε το 2005 στις ελεύθερες περιοχές, με τους δράστες να διαφεύγουν ακολούθως στα κατεχόμενα. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, το ΕΔΑΔ αποδέχτηκε το αίτημα των Κυβερνήσεων Κύπρου και Τουρκίας για παραπομπή της υπόθεσης στη μείζονα σύνθεση του Δικαστηρίου, ώστε να επανεξεταστεί.
 
Το παρών στο Στρασβούργο έδωσε χθες ο Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης και ο Μόνιμος Αντιπρόσωπός της Τουρκίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης Ερντογάν Ιζτζιάν. Υπέρ των θέσεων της Λευκωσίας αγόρευσε η δικηγόρος Κλερ Μοντγκόμερι, από την πλευρά της Τουρκίας εμφανίστηκε ο δικηγόρος Στέφαν Τάλμον, ενώ τους αιτητές και συγγενείς των δολοφονηθέντων Τουρκοκυπρίων εκπροσώπησε ο δικηγόρος Αλπέρ Ριζά.
 
Η εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας ανέφερε ότι η Λευκωσία έκανε ότι ήταν δυνατό για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της αναφορικά με τη διερεύνηση της δολοφονίας της οικογένειας Γκιουζέλγιουρτλου.
 
Σύμφωνα με την κ. Μοντγκόμερι υπήρξε άμεση και αποτελεσματική διερεύνηση της υπόθεσης εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι ύποπτοι εντοπίστηκαν άμεσα και συλλέχθηκε το μαρτυρικό υλικό. Οι ύποπτοι, συνέχισε, θα είχαν τεθεί υπό κράτηση, θα είχαν δικαστεί και ενδεχομένως θα είχαν καταδικαστεί αν δεν παρεμποδιζόταν η δικαιοσύνη λόγω της ύπαρξης των Τούρκων στρατιωτών.
 
Η Κύπρος, συνέχισε, έκανε ότι ήταν δυνατό για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, σύμφωνα με το άρθρο 2 για την προστασία του δικαιώματος στη ζωή. Κατά την εκπρόσωπο της Λευκωσίας, ο πραγματικός λόγος που δεν προχώρησε η εκδίκαση αυτής της υπόθεσης είναι διότι η Τουρκία, πέρα από τις διεθνείς της υποχρεώσεις να θέσει τέρμα στην κατοχή, παραβιάζει και την υποχρέωσή της να συνεργαστεί στη βάση του άρθρου 2 της Σύμβασης.
 
Επίσης, ανέφερε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έλαβε όλα τα νόμιμα μέτρα για να την τήρηση του κράτους δικαίου και ο μόνος λόγος που αυτό δεν έγινε είναι η παράνομη κατοχή του εδάφους της από ένα άλλο κράτος. Ο μόνος τόπος για διεξαγωγή της δίκης είναι στα δικαστήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας, σημείωσε.
 
Είπε εξάλλου ότι δεν υπάρχει καμία νομική βάση για να μεταφερθεί η εκδίκαση της υπόθεσης στο ψευδοκράτος, ενώ πρόσθεσε ότι ακόμη και αν γινόταν κάτι τέτοιο, δεν θα υπήρχε καμία προοπτική επιτυχούς κατάληξης.
 
Η  Κλερ Μοντγκόμερι αναφέρθηκε, κατά την αγόρευσή της, και στα γεγονότα της τουρκικής εισβολής του 1974, αλλά και στην απουσία λήψης μέτρων εκ μέρους της Τουρκίας για την αποκατάσταση των αδικημάτων που διέπραξε στην Κύπρο.
 
Είπε, εξάλλου, ότι οι συνομιλίες που διεξήχθησαν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ τον Ιούλιο του 2017 κατέρρευσαν, καθώς η Τουρκία αρνήθηκε να αποσύρει τα στρατεύματά της από το βόρειο τμήμα του νησιού.
 
Αν χώρες όπως η Τουρκία μπορούν να δρουν ατιμώρητα εντός του ευρωπαϊκού νομικού χώρου, εισβάλλοντας σε μια χώρα, δολοφονώντας τους ανθρώπους της και προβαίνοντας στον σφετερισμό της εξουσίας, τότε οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα ήταν πολύ συχνότερες και πολύ πιο σοβαρές, κατέληξε.
 
Οι δικαστές τους ΕΔΑΔ άκουσαν επίσης τις τοποθετήσεις του συνηγόρου της οικογένειας, που μίλησε για την αποτυχία Κύπρου και Τουρκίας να συνεργαστούν στη διερεύνηση της υπόθεσης, αλλά και τον εκπρόσωπο της Τουρκίας να λέει ότι η Άγκυρα στην περίπτωση αυτή δεν έχει καμία δικαιοδοσία.
 
Στην αρχική του τοποθέτηση, ο Αλπέρ Ριζά ανέφερε εκ μέρους των αιτητών ότι η υπόθεση δεν αφορά μόνο την αποτυχία των δύο πλευρών να συνεργαστούν, αλλά την αποτυχία τους να εξετάσουν ακόμη και την πιθανότητα της μεταξύ τους συνεργασίας.
 
Πρόκειται για «μια πολύ απλή υπόθεση», η οποία δεν αφορά τίποτα περισσότερο από την αποτυχία των αστυνομικών να συνεργαστούν ώστε να εντοπιστούν, να διωχθούν και ακολούθως να τιμωρηθούν οι δολοφόνοι, συνέχισε. Σύμφωνα με τον κ. Ριζά, οι αστυνομικοί δεν εκπροσωπούν χώρες και δεν υπάρχει τίποτα το μεμπτό όταν συνομιλούν μεταξύ τους.
 
Ανέφερε ακόμη ότι το ΕΔΑΔ είναι δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δεν ασχολείται με άλλα θέματα του διεθνούς δικαίου.
 
Απέρριψε παράλληλα το επιχείρημα της Τουρκίας ότι δεν έχει δικαιοδοσία στην κατεχόμενη Κύπρο, ενώ είπε ότι όταν υπάρχουν περιοχές που είναι τόσο στενά διασυνδεδεμένες, το καθήκον τους να συνεργαστούν είναι προφανές.
 
Εκπροσωπώντας την Τουρκία, ο Στέφαν Τάλμον ανέφερε ότι η συγκεκριμένη υπόθεση δεν αφορά τα γεγονότα του 1974, την πολιτική κατάσταση στην Κύπρο ή το νομικό καθεστώς του ψευδοκράτους, αλλά το κατά πόσο οι δύο εναγόμενες χώρες – Κύπρος και Τουρκία – εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με το άρθρο 2 της Σύμβασης.
 
Όπως είπε, οι αιτητές δεν εξηγούν πάνω σε ποια νομική βάση είναι υπεύθυνη η Τουρκία για τη διασφάλιση του δικαιώματος στη ζωή στη νότια Κύπρο – όπως χαρακτήρισε την Κυπριακή Δημοκρατία.
 
Ανέφερε, εξάλλου, ότι οι λόγοι που προέταξε το Δικαστήριο και τα επιχειρήματα των αιτητών δεν μπορούν να εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους η Τουρκία έχει, βάσει της Σύμβασης, διαδικαστική υποχρέωση να συνεργαστεί με τις κυπριακές αρχές για τη διερεύνηση της δολοφονίας.
 
Ακολούθως οι δικαστές υπέβαλαν σειρά ερωτημάτων στους εκπροσώπους των εμπλεκομένων μερών. Ο Πρόεδρος του ΕΔΑΔ Γκουίντο Ραϊμόντι είπε κατά το κλείσιμο της ακρόασης ότι το Δικαστήριο θα διαβουλευτεί σχετικά με την ουσία και το παραδεκτό της υπόθεσης, ενώ η απόφαση θα εκδοθεί σε κατοπινό στάδιο.
 
ΚΥΠΕ