![]() Ο Διεθνής Κατάλογος της UNESCO «Μνήμη του Κόσμου» συμπεριλαμβάνει πλέον και τον πάπυρο του Δερβενίου. Το αρχαιότερο αναγνώσιμο βιβλίο της Ευρώπης. Ο πάπυρος του Δερβενίου είναι ο πρώτος πάπυρος που βρέθηκε σε ελληνικό έδαφος και ο αρχαιότερος αναγνώσιμος πάπυρος της Ευρώπης. Ανακαλύφθηκε το 1962 μέσα σε έναν απανθρακωμένο τάφο στο Δερβένι (Derveni, Macedonia in Northern Greece), στη θέση που βρισκόταν η αρχαία πόλη Λητή. Ο τάφος κατασκευάστηκε το 330 π.Χ περίπου και ήταν η τελευταία κατοικία ενός σπουδαίου πολεμιστή που είχε ίσως συνοδεύσει τον Μ. Αλέξανδρο στις εκστρατείες του. Ανάμεσα στα πολλά, κατεστραμμένα από τη νεκρική πυρά κτερίσματα βρέθηκε και ο πάπυρος. Η διάσωσή του ήταν ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα για την εποχή εκείνη, αλλά ευτυχώς το ανέλαβε ο έμπειρος συντηρητής Α. Fackelmann, ο οποίος, όχι μόνο τον διέσωσε, αλλά και τον ξεδίπλωσε. Για καλή μας τύχη, ο πάπυρος αποξηράθηκε από την φωτιά κι έτσι προφυλάχθηκε από την υγρασία του εδάφους. Οι Έλληνες καθηγητές που μελέτησαν το «βιβλίο», κατέληξαν στο συμπέρασμα πως είναι μία αντιγραφή του 3ου αιώνα ενός κειμένου της εποχής του Σωκράτη. Ο συγγραφέας σχολιάζει έναν ορφικό μύθο που περιγράφει τη γένεση του κόσμου, αλλά τον ερμηνεύει μ’ έναν αντισυμβατικό τρόπο. Ισχυρίζεται πως οι θεοί δεν είναι πράγματι θεοί, αλλά συμβολίζουν τα στοιχεία της φύσης. Και όχι μόνο οι θεοί, αλλά και οι τόποι και τα περιστατικά, όλα είναι αλληγορίες και πρέπει να ερμηνευθούν σωστά για να έχουν κάποια αξία. Το επιχείρημά του είναι πως «…ο Ορφέας δεν ήθελε να τους πει ελκυστικά αινίγματα αλλά κοσμοϊστορικά πράγματα μέσα από αινίγματα…» (στήλη 7) Λέει, για παράδειγμα, πως ο Όλυμπος του μύθου δεν είναι το αληθινό βουνό, αλλά μία αλληγορία για τον χρόνο. Ο αέρας συμβολίζει τον νου και ταυτίζεται με τον θεό. Η θεότητα αυτή είναι ο Νους των πάντων, η μοναδική θεότητα που υπάρχει. Όλοι οι άλλοι «νομιζόμενοι» θεοί είναι απλώς ένας τρόπος να γίνουν κατανοητές οι διάφορες εκφάνσεις του Νου. Αντανακλώντας απόψεις του Φερεκύδη, του Εμπεδοκλή, του Αναξαγόρα και του Δημόκριτου, ο συγγραφέας του παπύρου εξηγεί πως ο Νους αυτός, που οι άνθρωποι ονόμασαν Δία, δεν έφτιαξε τον κόσμο από το μηδέν. Ο κόσμος αποτελείται από μικροσκοπικά σωματίδια τα οποία υπήρχαν πάντα, αλλά σε χαώδη κατάσταση, και ο Νους σχημάτισε από αυτά τα έμψυχα και άψυχα υλικά σώματα. Όσο για τις Ευμενίδες και τις Ερινύες, στις οποίες κάνουν σπονδές οι πιστοί για την καλή τύχη των αγαπημένων τους νεκρών, δεν είναι θεότητες, αλλά οι ψυχές των νεκρών. Η ερμηνεία αυτή είναι γνωστή ήδη από τον 6ο αι. π.Κ.Χ όταν ο φιλόσοφος Θεαγένης από το Ρήγιο (Ρηγίνος) έκανε πρώτος τη σύνδεση των Ολυμπίων θεών με τη φυσική φιλοσοφία. Έλεγε πως ο Ποσειδώνας είναι το νερό, η Ήρα είναι ο αέρας, ο Απόλλων είναι η φωτιά κ.τ.λ. Στα τέλη του 5ου αιώνα, φαίνεται πως ανάμεσα στους ορφικούς, αυτή η τάση είχε κερδίσει έδαφος και δύο αιώνες αργότερα είχε ακόμα οπαδούς. Ένας από αυτούς ήταν ο νεκρός πολεμιστής του Δερβενίου. Στο «βιβλίο» του, ο ιερουργός παρουσιάζει τις σωστές τελετουργίες που πρέπει να τελέσει ο μύστης, ώστε να εξασφαλίσει ευτυχία στον Άλλον Κόσμο. https://www.vimeo.com/500876670 Αυτή, ισχυρίζεται, είναι η μόνη αλήθεια. Είναι σχεδόν βέβαιο πως ήταν ένας από τους περιπλανώμενους «Ορφεοτελεστές» για τους οποίους γράφει ο Πλάτων: «… και μάτσο αραδιάζουν βιβλία του Μουσαίου και του Ορφέα, των απογόνων – όπως λένε – των Μουσών και της Σελήνης. Αυτά χρησιμοποιούν στις ιερουργίες, και όχι μόνο ιδιώτες, αλλά και πόλεις ολόκληρες πείθουν πως για όσους έχουν αδικήσει και ζουν ακόμα, υπάρχει καθαρμός κι εξαγνισμός μέσω θυσιών και χαρούμενων γιορτών. Όπως υπάρχουν και οι λεγόμενες τελετές και για όσους έχουν πεθάνει, οι οποίες μας απαλλάσσουν από τα δεινά του Άλλου Κόσμου· αυτοί όμως που δεν έπραξαν το τελετουργικό, μεγάλες συμφορές τους περιμένουν» (Πολιτεία 365a). Μπορεί ο άγνωστος συγγραφέας του παπύρου μας να ήταν αγύρτης, όπως πιστεύει ο Πλάτων. Ποιος μας βεβαιώνει όμως πως δεν ήταν ένας ιδιαίτερος άνθρωπος, που κατανοήσει εις βάθος εκείνο που οι πολλοί αγνοούσαν; Ίσως, κάποια άλλη ανακάλυψη στο μέλλον να φωτίσει περισσότερο τον σκοτεινό κόσμο των ορφικών μυστηρίων. Έως τότε μπορούμε να αφήσουμε τη φαντασία μας να καλπάσει και να χαρούμε που το αρχαιότερο αναγνώσιμο «βιβλίο» της Ευρώπης, βρίσκεται σε καλά χέρια. Ο πάπυρος ανήκει στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. ![]() Την ιστορία αγάπης ενός γκέι ζευγαριού φαίνεται να κρύβει ο Τιτανικός. Ας ξεκαθαρίσουμε εκ των προτέρων: Κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα αν ο Άρτσιμπαλντ Μπατ και ο Φράνσις Ντέιβις Μιλέτ ήταν ομοφυλόφιλοι ή αν είχαν ρομαντική σχέση. Στην εποχή και την κοινωνία που ζούσαν, αν κάτι τέτοιο γινόταν γνωστό θα κατέστρεφε τη ζωή και των δύο. Ξέρουμε όμως κάποια πράγματα για τη ζωή τους. Ο Μπατ δεν παντρεύτηκε ποτέ. Ο Μιλέτ αποξενώθηκε από τη γυναίκα του και είχε προηγούμενη σχέση με έναν άντρα. Ο Μπατ και ο Μίλετ ζούσαν μαζί σε μια έπαυλη σε μια γειτονιά της Ουάσιγκτον, όπου έκαναν πάρτι για την ελίτ της πόλης – συμπεριλαμβανομένου του αφεντικού του Μπατ, του Προέδρου Γουίλιαμ Χάουαρντ Ταφτ. Και τις εβδομάδες πριν πεθάνουν στον Τιτανικό, έκαναν διακοπές μαζί στην Ευρώπη. Είχαν ρομαντική σχέση μεταξύ τους; «Η διαρκής συνεργασία του Μπατ και του Μιλέτ ήταν μια πρώιμη περίπτωση του «Μη ρωτάς, μην πεις»», έγραψε το 2012 ο ιστορικός Richard Davenport-Hines, αναφερόμενος στην πολιτική που κάποτε απαιτούσε από τα γκέι μέλη του στρατού να διατηρήσουν το μυστικό της σεξουαλικότητας. Μια σελίδα της Υπηρεσίας Εθνικού Πάρκου για το μνημείο του Λευκού Οίκου προς τιμήν τους λέει ότι «πιστεύονταν ευρέως ότι είχαν ρομαντική σχέση μεταξύ τους». Ο Μιλέτ ήταν ο μεγαλύτερος από τους δύο, γεννημένος σε μια ευκατάστατη οικογένεια στη Μασαχουσέτη το 1848. Ως έφηβος κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, υπηρέτησε ως βοηθός του χειρουργού πατέρα του. Σπούδασε τέχνη στο Χάρβαρντ και στη συνέχεια εργάστηκε ως ρεπόρτερ καθώς ταξίδευε σε όλο τον κόσμο. Κέρδισε την αναγνώριση για τις τοιχογραφίες του σε σχολή τέχνης στο Βέλγιο και για τη γραφή του ως πολεμικός ανταποκριτής στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο. Αυτός και ο ταξιδιωτικός δημοσιογράφος Charles Warren Stoddard αντάλλαξαν ερωτικά γράμματα μετά από μια ρομαντική σχέση στην Ιταλία. Παντρεύτηκε το 1879 και απέκτησε παιδιά με τη γυναίκα του, αλλά καθώς η καριέρα και το προφίλ του μεγάλωναν, έζησε κυρίως μακριά από αυτά. Ήταν αρκετά κοντά Ο Μπατ γεννήθηκε στην Αουγκούστα της Γκά., το 1865. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν έφηβος και ως μεγαλύτερο παιδί, σύντομα συντηρούσε τα αδέρφια του και έγινε πολύ δεμένος με τη μητέρα του. Μετακόμισε μαζί του στο Τενεσί όταν έφυγε για το κολέγιο, και ξανά όταν μετακόμισε στην Ουάσιγκτον, όπου εργάστηκε ως ρεπόρτερ για πολλές εφημερίδες και έκανε όνομα στην κοινωνική σκηνή. Σε ηλικία 34 ετών, εντάχθηκε στο στρατό και υπηρέτησε ως αξιωματικός εφοδιασμού στις Φιλιππίνες και την Κούβα, όπου ανέβηκε γρήγορα στις τάξεις, αφού επέδειξε εξαιρετική ικανότητα στην επιμελητεία. Το 1908, ανακλήθηκε στην Ουάσιγκτον για να υπηρετήσει ως βοηθός του Προέδρου Θίοντορ Ρούσβελτ. Ήταν λαμπρός στη δουλειά, οργανώνοντας το πρόγραμμα του προέδρου και τα κρατικά δείπνα και μάλιστα πήγαινε με τον Ρούσβελτ στις συχνές εκδρομές του για κυνήγι, αναρρίχηση και ιππασία. Όταν ο διάδοχος του Ρούσβελτ, ο Ταφτ, ανέλαβε τα καθήκοντά του, ο Μπατ παρέμεινε. Οι δύο άντρες ήρθαν εξαιρετικά κοντά – οι περισσότερες φωτογραφίες από την προεδρία του Ταφτ δείχνουν τον Μπατ κοντά, ντυμένο με μια άψογη και εντυπωσιακή στολή. Στα παρασκήνια, ήταν βασικός διαπραγματευτής σε θέματα προϋπολογισμού. Σύμφωνα με τους New York Times , ο Μπατ είχε απομνημονεύσει τα ονόματα 1.280 καλεσμένων σε ένα κρατικό δείπνο και τους παρουσίασε όλους στον Ταφτ μέσα σε μία ώρα. Το μοιραίο ταξίδι με τον Τιτανικό Έζησε με τον Μιλέτ σε μια έπαυλη Φόγκυ Μπότομ (τώρα στεγάζει μια νομική κλινική του Πανεπιστημίου Τζορτζ Ουάσιγκτον), όπου άλλοι εργένηδες ενοικίαζαν περιστασιακά δωμάτια και όπου ο Μπατ και ο Μίλετ έκαναν θρυλικά πάρτι. Υπήρχαν συνεχείς φήμες ότι ο Μπατ επρόκειτο να ανακοινώσει τον αρραβώνα του με το τελευταίο κορίτσι της κοινωνίας, αν και λίγο πριν πεθάνει, είπε στους Times ότι ήταν εργένης τόσο καιρό που «καλύτερα να μείνει έτσι μέχρι το τέλος του κεφαλαίου». Ο Μπατ και ο Μιλέ έφυγαν για την Ευρώπη τον Μάρτιο του 1912, μοιραζόμενοι την καμπίνα του πλοίου Βερολίνο. Είχαν ξεχωριστά δωμάτια στο ταξίδι της επιστροφής στο Τιτανικό. Σε μια σύντομη στάση στην Ιρλανδία, ο Μίλετ έστειλε ένα γράμμα σε έναν φίλο του που επαινούσε το πολυτελές πλοίο και παραπονιόταν για «μια σειρά από αντιπαθητικές, επιδεικτικές Αμερικανίδες». Ήταν το τελευταίο που θα άκουγε ποτέ κάποιος από αυτούς. Το πλοίο χτύπησε σε ένα παγόβουνο και άρχισε να βυθίζεται. Ένας επιζών είδε τον Μπατ να στέκεται κοντά στον Τζον Τζέικομπ Άστορ. Οι φήμες ότι ο Μπουτ συνόδευε γυναίκες σε σκάφη διάσωσης αποδείχθηκαν αργότερα ψευδείς. Όταν ο Taft έμαθε για την καταστροφή του Τιτανικού, η πρώτη του σκέψη ήταν ο βοηθός του. Η πρώιμη κάλυψη στο The Post επικεντρώθηκε στον Butt και σε έναν άλλο εξέχοντα Ουάσινγκτον: «NO NEWS OF MAJ. BUTT OR CLARENCE MOORE», έγραφε ένας τίτλος της 17ης Απριλίου. Οι Washington Times ανέφεραν έναν φίλο που είπε ότι «οι δύο άντρες είχαν μια συμπάθεια στο μυαλό που ήταν πιο ασυνήθιστη». Η Post είπε ότι ήταν οι «πιο στενοί φίλοι», συγκρίνοντάς τους με τους αρχαίους Έλληνες Ντέιμον και Πυθία, οι οποίοι ήταν πρόθυμοι να πεθάνουν ο ένας για τον άλλον. Ο ιστορικός Τζέιμς Γκίφορντ, γράφοντας για το OutHistory , πρότεινε ότι αυτή η σύγκριση μπορεί να ήταν ένας πλάγιος τρόπος να σηματοδοτήσουν ότι ήταν ομοφυλόφιλοι. Πηγή: Washington Post ![]() Στις 9 Αυγούστου 1956, τρεις ήρωες της ΕΟΚΑ οδηγούνται στο ικρίωμα της αγχόνης. Τρεις νέοι αφιέρωναν τη ζωή τους για την ελευθερία της Κύπρου: Ανδρέας Ζάκος, Ιάκωβος Πατάτσος και Χαρίλαος Μιχαήλ. Ο Ανδρέας Ζάκος, 23 χρόνων καταγόταν από τη Λεύκα. Ήταν μορφωμένο παιδί και εργαζόταν στη μεταλλευτική εταιρεία C.M.C. με αρκετά καλό μισθό. Γρήγορα εγκατέλειψε τη θέση του για να βγει αντάρτης στα βουνά με την ΕΟΚΑ. Το Δεκαήμερο του 1955 συλλαμβάνεται από τις αγγλικές δυνάμεις μαζί με το Χαρίλαο Μιχαήλ σε ενέδρα που έστησαν οι αγωνιστές στο Μερσινάκι. Εκεί σκοτώθηκε ο ήρωας Χαράλαμπος Μούσκος. Ο Ιάκωβος Πατάτσος, 22 χρόνων, καταγόταν από τη Λευκωσία. Ήταν ο Άγιος του Αγώνα. Βαθιά θρησκευόμενος άνθρωπος. Συνελήφθη μετά από απόπειρα εκτελέσεως κάποιου αστυνομικού. Αν και δεν σκότωσε ο Πατάτσος τον Τουρκοκύπριο που έτρεξε να τον συλλάβει, αλλά ο συναγωνιστής του, εντούτοις, δεν πρόδωσε ποτέ, και καταδικάστηκε σε θάνατο. Στις φυλακές δίδασκε την Αγία Γραφή. Ο Χαρίλαος Μιχαήλ, 23 χρόνων, καταγόταν από τη Γαληνή. Δούλευε κι αυτός στη C.M.C. ως επιστάτης. Η μητέρα του ήθελε να τον αρραβωνιάσει με μια καλή κοπέλα, αυτός όμως δήλωσε ότι δεν μπορεί να έχει δύο αρραβωνιαστικές, γιατί ήδη είχε αρραβωνιαστεί με την ΕΟΚΑ. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του μετά την ετυμηγορία του δικαστηρίου προς το δικηγόρο του, «Είχα το φόβο, κύριε Μαρκίδη, μήπως ο δικαστής μου χάριζε τη ζωή επειδή είμαι νεαρός. Πώς θα αντίκριζα τότε τον Ζάκο;». Στο τελευταίο του γράμμα προς τον αδελφό του, ο Ανδρέας Ζάκος γράφει μεταξύ άλλων: «Αγαπητέ αδελφέ, όταν θα πάρεις το γράμμα μου αυτό θα έχω φύγει για πάντα. Υπάρχει κανείς που θα μείνει; Η ώρα του θανάτου πλησιάζει μα στη ψυχή μας φωλιάζει η ηρεμία. Τη στιγμή αυτή ακούμε την ηρωϊκή συμφωνία του Μπετόβεν (...) Νομίζω όμως ότι μόνο με την εκτέλεση θα μπορέσω να μείνω πάντα νέος κι αθάνατος...» Αυτά ήταν τα παιδιά του Αγώνα. Ψυχές που πάλεψαν για το δίκαιο και την ελευθερία. Γι’ αυτό έμειναν όλοι ΝΕΟΙ κι ΑΘΑΝΑΤΟΙ. Πηγή: Σημερινή ![]() Την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης - Λονδίνου του 1959 ακολούθησε η υποβολή των 13 σημείων του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, το 1963, για τροποποίηση του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ξεκίνησε τότε μία περίοδος ιδιαίτερης έντασης στην Κύπρο μέχρι και το 1967 ![]() Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες ξαναζωντανεύουν στη συλλογική μνήμη των Ελληνοκυπρίων τα τραγικά εκείνα γεγονότα του Αυγούστου του 1964 από τον άνανδρο βομβαρδισμό της Τηλλυρίας με βόμβες ναπάλμ από τους Τούρκους. ![]() Λίγες είναι οι ημερομηνίες που έχουν μείνει ανεξίτηλες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μία από αυτές είναι σίγουρα η 6 Αυγούστου 1945 όταν η πρώτη ατομική βόμβα έπεσε στο έδαφος της Χιροσίμα σκορπώντας τον θάνατο σε 140.000 ανθρώπους. Σαν σήμερα, 77 χρόνια πριν, ώρα 8.15 (τοπική) το αμερικανικό βομβαρδιστικό αεροσκάφος «Enola Gay» έκανε ρίψη της ατομικής βόμβας «Little Boy» (Μικρό Αγόρι), σκορπώντας από κάτω του τον πυρηνικό όλεθρο και δίνοντας παράλληλα ένα ολοκληρωτικό τέλος στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Μόλις ρίξατε την πρώτη ατομική βόμβα στην ιστορία» Επικεφαλής της επιχείρησης ήταν ο σμήναρχος Paul Tibbets. Σύμφωνα με πληροφορίες το σκάφος «Εnola Gay» πήρε το όνομά του από τη μητέρα του. Λίγο πριν το ολέθριο συμβάν ο Tibbets, άκρως ψύχραιμος, ενημερώνει το πλήρωμά του: «Ξέρετε τι πρόκειται να κάνουμε σήμερα; Έχουμε μία επιχείρηση βομβαρδισμού αλλά είναι λίγο ιδιαίτερη». Λίγες ώρες μετά η επιχείρηση του Tibbets και της ομάδας του «στέφεται με επιτυχία». Στις 8.15′ και 15 δεύτερα, η βόμβα ουρανίου, με την κωδική ονομασία «Little Boy» πέφτει πάνω στη Χιροσίμα σκοτώνοντας ακαριαία 100.000 ανθρώπους. «Ήταν μαύρο σα διάολος» περιγράφει ο Tibbets και ενημερώνει το πλήρωμά του πως μόλις έριξε την πρώτη ατομική βόμβα στην ιστορία. «Ένα εκτυφλωτικό φως γέμισε το αεροσκάφος. Γυρίσαμε και κοιτάξαμε τη Χιροσίμα. Η πόλη ήταν σκεπασμένη από ένα τρομερό σύννεφο… που ανέβαινε σαν μανιτάρι. Κανείς δεν μιλούσε. Ξαφνικά, όλοι άρχισαν να φωνάζουν. Κοιτάξτε, κοιτάξτε, κοιτάξτε!». Ο συγκυβερνήτης του Enola Gay Ρόμπερτ Λιούις έγραψε στο ημερολόγιό του: «Θεέ μου! Τι κάναμε;». Το ωστικό κύμα της έκρηξης, σε συνδυασμό με τη θερμότητα που προκλήθηκε, μετέτρεψε τα πάντα σε σκόνη σε μια περιοχή 11 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Χαρακτηριστικό είναι πως η κυβέρνηση της Ιαπωνίας για αρκετές ώρες μετά την έκρηξη δεν είχε καταλάβει τι ακριβώς είχε συμβεί. Οι επικοινωνίες με τη Χιροσίμα είχαν σταματήσει από τις 8.16 και έφταναν σταδιακά πληροφορίες, κάνοντας λόγο για μία τεράστια έκρηξη. Τελικά ένας αξιωματικός απεστάλη με αεροσκάφος για να ελέγξει την κατάσταση από αέρος. Ενώ βρισκόταν ακόμα 100 μίλια μακριά άρχισε να δίνει αναφορές για ένα τεράστιο σύννεφο που κάλυπτε την πόλη. Η πρώτη επιβεβαίωση της επίθεσης με ατομική βόμβα ήρθε 16 ώρες αργότερα, όταν οι ΗΠΑ έκαναν την επίσημη ανακοίνωση. Ο τότε Αμερικανός πρόεδρος Χάρυ Τρούμαν χαρακτήρισε το συμβάν ως «το πιο σημαντικό πράγμα στην ιστορία». Στη συνέχεια άρχισε να απειλεί με νέες επιθέσεις την Ιαπωνία εάν δεν παραδοθεί άνευ όρων. Λίγες ημέρες αργότερα, αμερικανικά αεροσκάφη άρχισαν να πετούν φυλλάδια πάνω από την Ιαπωνία που έγραφαν: «Έχουμε στην κατοχή μας το πιο καταστρεπτικό εκρηκτικό που δημιούργησε ποτέ ο άνθρωπος. Μονάχα μία από τις νέες μας ατομικές βόμβες έχει ίση εκρηκτική ισχύ με 2.000 φορτία βομβαρδιστικών B-29. Οφείλετε να αναλογιστείτε το φοβερό αυτό γεγονός και σας διαβεβαιώνουμε ότι είναι απόλυτα ακριβές. Μόλις ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε αυτό το όπλο κατά της πατρίδας σας. Αν εξακολουθείτε να αμφιβάλετε, ρωτήστε για το τι συνέβη στη Χιροσίμα, όπου έπεσε μονάχα μία ατομική βόμβα». Ο απολογισμός Τα πολλαπλά μικρά πύρινα μέτωπα που είχαν δημιουργηθεί από την έκρηξη σύντομα ενώθηκαν σε ένα ενιαίο. Οι φλόγες κάλυψαν 4.4 τετραγωνικά χιλιόμετρα σκοτώνοντας όσους είχαν επιζήσει της έκρηξης. Πάνω από 20.000 στρατιώτες και 78.000 αμάχους βρήκαν ακαριαίο θάνατο, ανάμεσά τους και 8.000 παιδιά. Οι αγνοούμενοι ξεπέρασαν τις 13.000 και οι βαριά τραυματισμένοι τους 10.000. Όσοι επέζησαν είχαν να αντιμετωπίσουν μία μαρτυρική ζωή τα επόμενα χρόνια, με αρκετούς χιλιάδες να πεθαίνουν από καρκίνο. Λίγες ώρες αργότερα, στις 9 Αυγούστου 1945, η κατά 40% ισχυρότερη από αυτή της Χιροσίμα, βόμβα πλουτωνίου με το παρατσούκλι «Fat Man», έπληξε την πόλη Ναγκασάκι. Στις 15 Αυγούστου η Ιαπωνία ανακοίνωσε την παράδοσή της στις Συμμαχικές Δυνάμεις, θέτοντας τέρμα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Τibbets έως και την τελευταία στιγμή επέμενε πως έκαναν το σωστό. Χαρακτηριστική είναι η δήλωσή του στην τελευταία του συνέντευξη: «Σκοτώσαμε πολλούς αλλά μα το Θεό σώσαμε και πάρα πολλές ζωές». Η πρώτη Αθηναία που έκανε μπάνιο με… τόπλες το 1964 – «Άλλοι επιδοκίμαζαν, άλλοι διαμαρτύρονταν»4/8/2022
![]() Μπορεί στις μέρες μας το μπάνιο τόπλες να μην σοκάρει κανέναν, ωστόσο, στην Αθήνα του 1964 κάτι τέτοιο ήταν σκέτη πρόκληση. Η… μόδα είχε έρθει από τη Δύση. Όλο και περισσότερες γυναίκες πετούσαν τον στηθόδεσμο που τον θεωρούσαν ένα ακόμα μέσο καταπίεσης. Στις 27 Ιουλίου 1964 στα Αστέρια της Γλυφάδας μια νεαρή και όμορφη κοπέλα γύρω στις 4 το απόγευμα πήγε να χαρεί τη θάλασσα. Μπήκε στην καμπίνα της και λίγο αργότερα βγήκε με ένα μπουρνούζι. Κάποια στιγμή το βγάζει και μένει με ένα μαγιό που είχε, μεν, τιράντες, αλλά άφηνε ακάλυπτο όλο το στήθος. Γεμάτη η παραλία εκείνη την ώρα – ήταν και Σάββατο – δεν άργησε ο πρώτος να φωνάξει: Τόπλες, τόπλες… Αυτό ήταν! Η εφημερίδα Απογευματινή που ήταν παρούσα με φωτογράφο στο γεγονός δίνει παραστατική περιγραφή. Γρήγορα η ωραία Αθηναία περικυκλώθηκε από περίεργους που ήθελαν να θαυμάσουν το μαγιό και τα κάλλη της. Σχεδόν αμέσως τρέχει ένας υπάλληλος της πλαζ που της ζητά ευγενικά, να βάλει το μπουρνούζι της. «Δεν κρυώνω», του απάντησε «Ξέρετε, απαγορεύεται», λέει διστακτικά «Δεν είδα πουθενά πινακίδα που να λέει ότι απαγορεύεται το τόπλες» ήταν η αφοπλιστική απάντηση. Λίγο αργότερα κι ενώ όλο και περισσότεροι μαζεύονταν γύρω της για να δουν που θα καταλήξει η ιστορία κατέφθασε ένας Χωροφύλακας με πολιτικά και της ζήτησε να τον ακολουθήσει στο τμήμα. Όπως διαβάζουμε στις εφημερίδες της εποχής η νεαρή Αθηναία ήταν στριπτιζέζ με το όνομα Θέμιδα. Οδηγήθηκε στο Τμήμα Χωροφυλακής Γλυφάδας όπου ο αξιωματικός υπηρεσίας Π. Καρμπής την παρέπεμψε στο αυτόφωρο. Οδηγήθηκε στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο. Τότε, το Σάββατο δεν ήταν αργία. Όλες οι υπηρεσίες λειτουργούσαν κανονικά. Μάλιστα διακόπηκε άλλο δικαστήριο αγρονομικό για να γίνει η δίκη. Προσήλθαν τέσσερις υπάλληλοι της εταιρείας που διαχειρίζονταν την πλαζ. Οπως είπε ο συνοδός Χωροφύλακας δεν δέχτηκε κανείς από τους λουόμενους να πάει να καταθέσει. «Φορούσε ένα μαύρο παντελονάκι και δύο τιράντες κύριε Πρόεδρε. Τίποτε άλλο» είπε η πρώτη μάρτυρας Χ.Π. -Οι λουόμενοι πως αντέδρασαν, ρώτησε ο δικηγόρος της κατηγορουμένης «Τι να σας πω. Άλλοι επιδοκίμαζαν, άλλοι διαμαρτύρονταν, κυρίως γυναίκες που είχαν μικρά παιδιά μαζί τους.» Ο συνοδός της Θέμιδας Δ.Μ ανέφερε ότι «πήγαμε για μπάνιο, όχι για να κάνουμε σκάνδαλο». Ο εισαγγελέας Παπαδογιάννης έβγαλε έναν πύρινο λόγο: «Πρέπει να διαφυλάξουμε την ελληνική οικογένεια, τα ήθη της χώρας από το νέα αυτό, ελεεινό, απαίσιο φρούτο που μας ήρθε από την Αμερική, η οποία, ενώ είναι από τις πλέον δημοκρατικές χώρες, εν τούτοις σε αυτήν επικρατεί, δυστυχώς, μια κοινωνική αναρχία…» Το δικαστήριο καταδίκασε με τρίμηνη φυλάκιση την Θέμιδα, εξαγοράσιμη προς 100 μεταλλικές δραχμές την ημέρα. Άσκησε έφεση και αφέθηκε ελεύθερη. Έγινε… σούσουρο, Οι εφημερίδες της Δευτέρας είχαν αποκαλυπτικά (κυριολεκτικά…) ρεπορτάζ, ενώ οι εφημερίδες της Θεσσαλονίκης ανέφεραν ότι τρεις κοπέλες της πόλης διάλεξαν να κάνουν το ίδιο Σάββατο μπάνιο με τόπλες, αλλά σε ερημικές παραλίες! Πάντως και στη Βάρκιζα, μια ακόμα Αθηναία έκανε μπάνιο με τόπλες σε παραλία χωρίς πολύ κόσμο… απειλώντας την πρωτιά της Θέμιδας Ο Φρέντυ Γερμανός από τις στήλες της Μεσημβρινής σχολίασε με το δικό του τρόπο τα όσα έγιναν. Ακολούθησε ο Κώστας Μητρόπουλος στον Ταχυδρόμο με πέντε σπαρταριστά σκίτσα. Την… απάντηση στην Θέμιδα έδωσε η εβδομαδιαία εφημερίδα Εμπρός λίγες εβδομάδες αργότερα. Φωτογράφισε το διασημότερο μοντέλο της εποχής, την Έφη Μελά με ένα παρόμοιο μαγιό τόπλες. Κι επειδή υπήρχε ο νόμος περί Τύπου φρόντισε να δείχνει (ή μάλλον να μη… δείχνει) στις πολλές φωτογραφίες που δημοσίευσε στην πρώτη, αλλά και στις εσωτερικές σελίδες, τα… καυτά σημεία. Ήταν ένας από τους «Επτά Σοφούς» της αρχαίας Ελλάδας, οπότε έχεις πολλά να διδαχθείς.
Ο Σόλων ο Αθηναίος έμεινε γνωστός στην ιστορία για τις μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε στο αθηναϊκό πολίτευμα και αποτέλεσαν τον θεμέλιο λίθο της Δημοκρατίας. Ενός πολιτεύματος που μόλις έκανε την εμφάνισή του στην παγκόσμια ιστορία και κυριαρχεί μέσω σήμερα. ![]() Τ' όνειρό μου είναι να πεθάνω με την πένα στο χέρι Η στήλη των επιφυλλίδων του «Βήματος της Κυριακής» της 31ης Μαρτίου 1974 είχε φιλοξενήσει μια συνομιλία του δημοσιογράφου Κώστα Πάρλα (1936-2006) με τον Άγγελο Τερζάκη. ![]() 23 χρόνια μετά τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία και 14 χρόνια μετά την τυπική ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου, το ζήτημα όχι μόνο παραμένει ανοιχτό, αλλά και μπορεί πάντα να λειτουργήσει ως θρυαλλίδα εντάσεων, ιδίως σε μια εποχή που σφραγίζεται από ευρύτερες ανακατατάξεις και μεγάλες παγκόσμιες γεωπολιτικές διαιρέσεις. Μια σύγκρουση με μεγάλο ιστορικό βάθος Η διαρκής σύγκρουση γύρω από το Κόσοβο υπογραμμίζει ότι οι αντιπαραθέσεις γύρω από τα ζητήματα εθνικής αυτοδιάθεσης στα Βαλκάνια κάθε άλλο παρά έχουν τελειώσει, ενώ το ίδιο ισχύει και για τις επιπτώσεις από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Το ζήτημα του Κοσόβου έχει τις ρίζες του στο πώς η συγκεκριμένη περιοχή παρέμεινε μια εκκρεμότητα τόσο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας με την οποία οι βαλκανικές εθνότητες μετασχηματίστηκαν σε «έθνη-κράτη», όσο και στην πρώτη φάση της αποδιάρθρωσης της Γιουγκοσλαβίας. Περιοχή με συμπαγή αλβανικό πληθυσμό δεν θα ενσωματωθεί στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος μετά τους βαλκανικούς πολέμους, κυρίως γιατί την ίδια στιγμή ήταν μια περιοχή που ιστορικά αντιμετωπιζόταν ως τμήμα της επικράτειας του σερβικού έθνους. Μέτρησε σε αυτό και το γεγονός ότι σε μια ιστορική διεργασία «εθνογένεσης» στα Βαλκάνια, όπου τα σύνορα χαράχτηκαν με όρους ισχύος και όχι «ιστορικών δικαιωμάτων», ο αλβανικός εθνικισμός αναδύθηκε με σχετική χρονική καθυστέρηση. Το αποτέλεσμα ήταν ακόμη και στην ομόσπονδη σοσιαλιστική Γιουγκοσλαβία, στην οποία κυριαρχούσε η λογική της απόδοσης δικαιωμάτων – και κρατικής υπόστασης – στις επιμέρους εθνότητες το Κόσοβο δεν θα θεωρηθεί διακριτή δημοκρατία αλλά αυτόνομη περιοχή της Σερβίας. Και αυτό παρότι ήδη από τη δεκαετία του 1970 θα είναι ισχυρό ένα κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας και σταδιακά, στη δεκαετία του 1980, κινητοποιήσεις. Η κρίση της ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας προς τα τέλη της δεκαετίας του 1989, με αποκορύφωμα την εκκίνηση του πολέμου το 1991 και τις αλλεπάλληλες ανεξαρτητοποιήσεις θα οδηγήσει σε νέο κύκλο έντασης για το Κόσοβο. Για τον σερβικό εθνικισμό το Κόσοβο θα θεωρηθεί ως το όριο, ως η περιοχή που δεν θα μπορούσε να εκχωρηθεί, παρά τους αναγκαστικούς συμβιβασμούς που θα οδηγήσουν στην αποδοχή της ανεξαρτησίας της Σλοβενίας, της Κροατίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και της – σημερινής – Βόρειας Μακεδονίας. Όταν η κατάσταση στο Κόσοβο θα φτάσει πάλι σε ένα οριακό σημείο την περίοδο 1998-99 οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα πάρουν την επιλογή των βομβαρδισμών στη Σερβία, παρά τις αντιδράσεις Ρωσίας και Κίνας. Το αποτέλεσμα θα είναι να αποκτήσει το Κόσοβο μια ντε φάκτο αυτονομία την οποία εγγυόταν και η παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης της KFOR. Ωστόσο, το ερώτημα του καθεστώτος παρέμεινε ανοιχτό. Αυτό δεν αφορούσε μόνο το τυπικό καθεστώς της περιοχής αλλά και το ζήτημα της σερβικής μειονότητας στο Κόσοβο, σε περιοχές όπως η Μιτροβίτσα. Αυτό γεννούσε μια διαρκή σύγκρουση ανάμεσα στην πίεση στο εσωτερικό του Κοσόβου υπέρ της ανεξαρτησίας και το γεγονός ότι ήταν πολύ δύσκολο για τη Σερβία και το πολιτικό της σύστημα να αποδεχτεί άλλη μια «εθνική ήττα». Όταν το Κόσοβο κήρυξε την ανεξαρτησία του 2008, που θα αναγνωριστεί από σημαντικό αριθμό κρατών, αλλά όχι αυτό που θα λέγαμε το «σύνολο της διεθνούς κοινότητας», το πρόβλημα απέκτησε μια νέα προτεραιότητα. Αυτό συσχετιζόταν και με το γεγονός ότι και το Κόσοβο και η Σερβία διεκδικούσαν τον «ευρωπαϊκό δρόμο». Όμως, ενταξιακές συζητήσεις ήταν αδύνατο να ξεκινήσουν χωρίς κάποια επίλυση του ζητήματος και κάποια αμοιβαία αναγνώριση της κυριαρχίας. Η συμφωνία των Βρυξελών του 2013 φάνηκε να δρομολογεί μια τέτοια κατεύθυνση καθώς η Σερβία αποδεχόταν εν μέρει την πραγματικότητα στο Κόσοβο – αν και χωρίς τυπική αναγνώριση της ανεξαρτησίας του – και ταυτόχρονα κατοχυρώνονταν δικαιώματα στις σερβικές δημοτικές αρχές. Ωστόσο, ακόμη κι έτσι, δεν ήταν εύκολο τα πράγματα να οδηγηθούν σε μια οριστική λύση. Η ύπαρξη τόσο της σερβικής μειονότητας στο Κόσοβο όσο και της αλβανικής στη Σερβία – πλειοψηφικής σε περιοχές όπως η κοιλάδα του Πρέσεβο – Μπουγιάνοβατς – Μέντβεντζα, επίσης οδηγούσε σε αντιρρήσεις από εθνικιστικές φωνές, ιδίως σε σχέση με προτάσεις για λύση μέσω «εδαφικής ανταλλαγής». Πώς φτάσαμε στην τρέχουσα ένταση Η άνοδος του Άλμπιν Κούρτι στο προσκήνιο και του κόμματος Vetëvendosje (Αυτοδιάθεση) που συνδύαζε έναν πιο αριστερό προσανατολισμό με πιο έντονο εθνικιστικό τόνο – συμπεριλαμβανομένης της θέσης του υπέρ μιας ενοποίησης της Αλβανίας και του Κοσόβου – και η ανάληψη της πρωθυπουργίας τελικά, επίσης θα διαμορφώσει ένα νέο τοπίο, καθώς θα είναι υποστηρικτής μιας πιο «σκληρής» γραμμής στις διαπραγματεύσεις με τη Σερβία Την ίδια στιγμή στη Σερβία ο πολιτικά κυρίαρχος εδώ και χρόνια Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ένας μεγάλος τεχνίτης των ισορροπιών, θα προσπαθεί να διατηρεί ανοιχτή τη διαδικασία του διαλόγου, την ώρα που ούτως ή άλλως προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις καλές σχέσεις με τη Ρωσία και την προσπάθεια να διατηρηθεί ενεργό το ενδεχόμενο της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ. Ο πόλεμος στην Ουκρανία διαμόρφωσε ακόμη μεγαλύτερη πίεση στα Βαλκάνια ως προς τις σχέσεις των κρατών με τους αντίπαλους πόλους του «Νέο Ψυχρού Πολέμου». Το Κόσοβο θα σπεύσει να δηλώσει με κάθε τρόπο τη συμπόρευσή του με τη Δύση και την αλληλεγγύη στην Ουκρανία, την ώρα που στη Σερβία θα είναι αρκετά έντονα τα φιλορωσικά αισθήματα, παρά την προσπάθεια της σερβικής κυβέρνησης να κρατήσει κάποιες ισορροπίες με το να καταδικάσει τη ρωσική στρατιωτική επιχείρηση αλλά χωρίς την επιλογή κάποιου είδους κυρώσεων. Την ίδια στιγμή ο Κούρτι έχει κάνει σαφές ότι δεν θεωρεί προτεραιότητα τον διάλογο με τη Σερβία, πιθανώς και στη βάση μιας εκτίμησης ότι μέσα στο νέο τοπίο η φιλοδυτική τοποθέτησή του μπορεί να δώσει στο Κόσοβο αυξημένη διαπραγματευτική ισχύ. Σε αυτό το τοπίο είναι που πρέπει να δούμε περιστατικά όπως αυτό στη Μιτροβίτσα. Το ζήτημα των πινακίδων των οχημάτων που μπαίνουν από τη Σερβία στο Κόσοβο όπως και των εγγράφων ταυτότητας, ζητήματα που αφορούν κυρίως τη σερβική μειονότητα στο Κόσοβο, εντάσσεται σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης της Πρίστινα να κατοχυρώσει μορφές κυριαρχίας των αρχών του Κοσόβου. Όπως και τον Σεπτέμβριο του 2021, που πρωτοτέθηκε, είναι ένα θέμα που για ακριβώς αυτόν τον λόγο μπορούσε να οδηγήσει σε έντονες αντιδράσεις και κλιμάκωση της αντιπαράθεσης. Η διέξοδος που δόθηκε με την αναστολή εφαρμογής του μέτρου δεν αναιρεί ότι ο πυρήνας της αντιπαράθεσης, που αφορά ακριβώς το συνδυασμό ανάμεσα στο καθεστώς του Κοσόβου και των εκατέρωθεν μειονοτήτων στο φόντο των διεθνών εξελίξεων, παραμένει ενεργός και μπορεί να οδηγήσει σε ευρύτερη ανάφλεξη την περιοχή. Οι ΗΠΑ όπως και η ΕΕ έσπευσαν να παρέμβουν ώστε να υπάρξει μια εκτόνωση στην ένταση μέσα από την αναβολή της εφαρμογής των μέτρων. Την ίδια στιγμή η Ρωσία δεν έχασε την ευκαιρία να παρέμβει με την εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα να δηλώνει ότι τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση της Πρίστινα είναι ένα ακόμη βήμα στην εξώθηση του σερβικού πληθυσμού από την περιοχή. Ούτως ή άλλως, δεν είναι η μόνη εστία έντασης στα Βαλκάνια. Παρότι χωρίς μεγάλη δημοσιότητα, δεν πρέπει να υποτιμάμε και την κρίση το τελευταίο διάστημα, πολιτική και θεσμική, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ύστερα από την αμφισβήτηση του ισχύοντος συνταγματικού πλαισίου από τη Republika Srpska. ![]() 904: Οι Σαρακηνοί καταλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη. Οι κάτοικοι της πόλης αιχμαλωτίζονται και πωλούνται στη συνέχεια στα σκλαβοπάζαρα της Αφρικής. 1492: Οι Εβραίοι εκδιώκονται από την Ισπανία, καθώς τίθεται σε ισχύ το Διάταγμα της Αλάμπρα. 904: Οι Σαρακηνοί καταλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη. Οι κάτοικοι της πόλης αιχμαλωτίζονται και πωλούνται στη συνέχεια στα σκλαβοπάζαρα της Αφρικής. 1492: Οι Εβραίοι εκδιώκονται από την Ισπανία, καθώς τίθεται σε ισχύ το Διάταγμα της Αλάμπρα. 1498: Στο τρίτο του ταξίδι προς το δυτικό ημισφαίριο, ο Χριστόφορος Κολόμβος γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος που ανακαλύπτει το νησί του Τρινιντάντ. 1655: Ο Ρωσικός Στρατός εισέρχεται στην πρωτεύουσα του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας, Βίλνιους, την οποία θα κατέχει για έξι χρόνια. 1790: Εκδίδεται το πρώτο αμερικανικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, το οποίο δίδεται στον εφευρέτη Σάμιουελ Χόπκινς για μία διαδικασία παραγωγής ποτάσας. 1801: Ο λόρδος Έλγιν (Τόμας Μπρους) μεταφέρει την πρώτη μετόπη από τα Μάρμαρα του Παρθενώνα στο Λονδίνο. 1856: Mε βασιλικό διάταγμα του Όθωνα απαγορεύεται το κάπνισμα στους δημόσιους κλειστούς χώρους, λόγω του κινδύνου πυρκαγιάς. Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες που δημιουργούν σχετικό θεσμικό πλαίσιο. 1919: Τίθεται σε ισχύ το Σύνταγμα της Βαϊμάρης στη Γερμανία, το οποίο θα προκαλέσει ένα ασταθές πολιτικό σκηνικό που θα διευκολύνει μερικά χρόνια αργότερα την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ και των ναζιστών στην εξουσία. 1920: Ξεσπά κύμα μαζικής βίας στην Αθήνα, καθώς η είδηση της απόπειρας δολοφονίας του Ελευθερίου Βενιζέλου στο Παρίσι την προηγούμενη φτάνει αρχικά παραποιημένη ως δολοφονία. Ο Ίων Δραγούμης, ένας από τους πιο προοδευτικούς αντιβενιζελικούς πολιτικούς και πνευματικούς ανθρώπους της χώρας δολοφονείται από βενιζελικούς αξιωματικούς στη διασταύρωση των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Παπαδιαμαντοπούλου. 1922: Ο 18χρονος Ραλφ Σάμουελσον γίνεται ο πρώτος άνθρωπος στον κόσμο που χρησιμοποιεί σκι θαλάσσης στο Λέικ Σίτυ της Μινεσότα. 1925: Τα τελευταία γαλλικά στρατεύματα εγκαταλείπουν τη γερμανική περιοχή Ρουρ, μετά από 30 χρόνια κατοχής. 1932: Ευρεία εκλογική νίκη πετυχαίνει το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα. Με το 37,4% των ψήφων και 230 έδρες γίνεται η ισχυρότερη κοινοβουλευτική δύναμη της Γερμανίας. 1938: Η Βουλγαρία υπογράφει σύμφωνο μη επίθεσης με την Ελλάδα και άλλες χώρες των Βαλκανίων (Τουρκία, Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία). 1940: Στη Γαλλία, η φασιστική κυβέρνηση του Βισί ψηφίζει τη θανατική ποινή για κάθε Γάλλο που εντάσσεται σε ξένο στρατό. 1944: Εξαφανίζεται με το αεροσκάφος που οδηγούσε ο διάσημος συγγραφέας του «Μικρού Πρίγκιπα» και πιλότος, Αντουάν ντε Σεντ Εξιπερί, σε ηλικία 44 ετών. 1960: Ο Παναθηναϊκός κατακτά το πρώτο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής Κατηγορίας στο ποδόσφαιρο, νικώντας την ΑΕΚ με 2-1 σε αγώνα μπαράζ. Οι δύο ομάδες είχαν ισοβαθμήσει στην πρώτη θέση με 79 βαθμούς. 1960: Διεξάγονται oι πρώτες βουλευτικές εκλογές στη νεοσύστατη Κυπριακή Δημοκρατία. Εκλέγονται οι 35 βουλευτές της ελληνικής κοινότητας («Πατριωτικό Μέτωπο» 30 έδρες και ΑΚΕΛ 5) και οι 15 της τουρκοκυπριακής. Πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής εκλέγεται ο Γλαύκος Κληρίδης και αντιπρόεδρος ο Ορχάν Μιντερίζογλου. 1964: Ο τεχνητός δορυφόρος «Ranger 7» στέλνει στη Γη τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες της Σελήνης, 1.000 φορές καθαρότερες από ληφθείσες προηγουμένως από οποιοδήποτε γήινο τηλεσκόπιο. 1969: Αρχίζει στην Ελλάδα η συνταξιοδότηση από το κράτος διακεκριμένων λογοτεχνών και καλλιτεχνών. 1971: Οι αστροναύτες του «Apollo 15», Ντέιβιντ Σκοτ και Τζέιμς Ίρβιν, πραγματοποιούν την πρώτη στην ιστορία της ανθρωπότητας βόλτα στη Σελήνη, οδηγώντας ειδικό τετράτροχο τζιπ στην επιφάνειά της. 1976: Ο πρωθυπουργός, Κωνσταντίνος Καραμανλής, με επιστολή του στον πρόεδρο της ΔΟΕ, λόρδο Κιλάνιν, προτείνει τη μόνιμη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα. 1984: Η κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου ανακοινώνει την απόφασή της να προχωρήσει στην αγορά μαχητικών Mirage-2000 και F-16 για την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία («αγορά του αιώνα»). 1991: Οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση υπογράφουν τη συνθήκη START I (Συνθήκη Μείωσης των Στρατηγικών Όπλων), η πρώτη για τη μείωση (με έλεγχο) των οπλικών αποθεμάτων (ιδιαίτερα των πυρηνικών όπλων) των δύο χωρών. 1992: Η Γεωργία γίνεται κράτος μέλος των Ηνωμένων Εθνών. 1999: Η διαστημομηχανή «Lunar Prospector» της NASA συντρίβεται σκόπιμα στη Σελήνη, τερματίζοντας έτσι την αποστολή της για ανίχνευση κατεψυγμένου νερού στην επιφάνεια του φεγγαριού. 2006: Ο Φιντέλ Κάστρο παραχωρεί την εξουσία στον αδελφό του Ραούλ Κάστρο. 2007: Η παρουσία του βρετανικού στρατού στη Βόρεια Ιρλανδία, που υπήρξε και η μακροβιότερη επιχείρηση στην ιστορία του βρετανικού στρατού, τερματίζεται. 2012: Ο Μάικλ Φελπς σπάει το ρεκόρ του 1964 της Λαρίσα Λατίνινα για τον μεγαλύτερο αριθμό των μεταλλίων στους Ολυμπιακούς Αγώνες. 2020: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοινώνει την πρόθεσή του να απαγορεύσει τη λειτουργία του TikTok στις ΗΠΑ. 2021: Ο αρσιβαρίστας Fares El-Bakh κερδίζει το αγώνισμα των 96 κιλών στους άνδρες, λαμβάνοντας το πρώτο χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο του Κατάρ ![]() Πολλοί από μας μάθαμε αυτή την ιστορία στο σχολείο και μάλιστα από τα πιο «επίσημα» που θα μπορούσαμε τότε. Αυτά τον δασκάλων – καθηγητών μας. Άλλοι το ακούσαμε από διήγηση κάποιου μεγαλύτερου, ενώ κάποιοι άλλοι το μάθαμε από φίλους μας, οι οποίοι με τη σειρά τους το είχαν μάθει -πιθανότατα- από το σχολείο τους. Το σίγουρο είναι το εξής: Η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων έχει ακούσει κάπου, κάποτε στη ζωή τους πως η ελληνική γλώσσα έχασε μια μεγάλη ιστορική ψηφοφορία για μία μόνο ψήφο. Σύμφωνα πάντα με την εν λόγω ιστορία, εφόσον η γλώσσα μας κέρδιζε εκείνη την ψηφοφορία θα γινόταν η επίσημη γλώσσα του νεοσύστατου Κράτους των ΗΠΑ, μετά τη διακήρυξη της αμερικανικής ανεξαρτησίας το 1776. Συνεπώς, ήταν πάρα πολύ πιθανό -βάσει πάντα της ιστορίας αυτής- η Ελληνική γλώσσα να ήταν η… γλώσσα που θα μιλάει όλος ο πλανήτης. Με λίγα λόγια να είναι αυτό που είναι τα Αγγλικά αυτή τη στιγμή. Σήμερα λοιπόν, εν έτει 2022, πάρα πολλοί Έλληνες πιστεύουν ότι αυτή η μία «καταραμένη» ψήφος ευθύνεται που η ελληνική δεν έγινε η διεθνής γλώσσα της υφηλίου, χάνοντας στη σχετική ψηφοφορία από την αγγλική. Το ενδιαφέρον είναι πως η ιστορία αυτή εμφανίζεται σε διάφορες περιοχές του κόσμου, όπως τις ΗΠΑ και την Γερμανία, μέσα από διαφορετικές εκδοχές με εναλλαγή της πρωταγωνίστριας γλώσσας σε γερμανικά, ολλανδικά, ελληνικά, ισπανικά, γαλλικά ή εβραϊκά. Πρόκειται για αστικό μύθο… Ο μύθος είναι γνωστός στις ΗΠΑ και την Γερμανία με την εκδοχή ότι ο Φρέντερικ Μούλενμπεργκ, ο πρώτος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ απέτρεψε την γερμανική γλώσσα από το να γίνει η επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το Wikipedia, ο κόκκος της αλήθειας πίσω από αυτήν την εκδοχή βρίσκεται σε μια ψηφοφορία της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ του 1794, όπου μια ομάδα Γερμανών μεταναστών ζήτησε την μετάφραση ορισμένων νόμων στα γερμανικά. Η αίτηση αυτή απορρίφθηκε με 42 ψήφους υπέρ και 41 κατά και για τον Μούλενμπεργκ, ο ίδιος γερμανικής καταγωγής και Πρόεδρος της Βουλής, ειπώθηκε ότι ανέφερε πως «όσο πιο γρήγορα οι Γερμανοί μετανάστες γίνουν Αμερικανοί, τόσο το καλύτερο». Παρόλα αυτά δεν είναι εφικτό να διαπιστωθεί εάν ο Μούλενμπεργκ απήχε από την συγκεκριμένη ψηφοφορία ή έριξε την καθοριστική ψήφο. Οι ΗΠΑ δεν έχουν κάποια θεσμικά κατοχυρωμένη επίσημη γλώσσα, με τα αγγλικά να είναι η ντε φάκτο γλώσσα που χρησιμοποιείται καθημερινώς και ευρέως και επομένως να κερδίζει την δεσπόζουσα θέση ως κυρίαρχη γλώσσα του κράτους. Ανά διαστήματα, συγκεκριμένες πολιτείες έχουν θεσπίσει δικούς τους νόμους για τις επίσημες γλώσσες τους. Ιστορία της εκδοχής Ο Φρανζ φον Λόερ, συγγραφέας ενός γερμανικού βιβλίου του 1847 που περιείχε μια πρώιμη εκδοχή του μύθου. Ο μύθος έχει μακρά ιστορία και οδήγησε στην έκδοση πλήθους αναλύσεων και άρθρων από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 μέχρι τις αρχές τις δεκαετίας του 1950 οι οποίες επεξηγούσαν γιατί η ιστορία αυτή δεν είναι πραγματική. Η ιστορία άρχισε να καλείται «Ο μύθος του Μούλενμπεργκ» τουλάχιστον από τα τέλη της δεκαετίας του 1940. Παρ’ όλα αυτά ο μύθος συνεχίζει και αντέχει. Για παράδειγμα, το 1987, ένα γράμμα από έναν πρώην εκλεγμένο επίσημο από το Μιζούρι, που εκδόθηκε σε μια στήλη της Αν Λάντερς (Ask Ann Landers), εξηγούσε την σημασία που έχει η ψήφος. Μέσα στο γράμμα εμπεριείχε μια λίστα από γεγονότα που καθορίστηκαν από μια ψήφο από τα τοπικά εκλογικά του έγγραφα, συμπεριλαμβανομένου και αυτού που «το 1776, μια ψήφο έδωσε στην Αμερική την αγγλική παρά την γερμανική γλώσσα». Στην πραγματικότητα, εκδοχές αυτού του λανθασμένα καταχωρημένου καταλόγου από γεγονότα, προηγούνται της αναφοράς στην στήλη της Λάντερς. Το συγκεκριμένο περιστατικό πυροδότησε σε έναν καινούργιο κύκλο από ειδήσεις, οι οποίες ξανά υποδείκνυαν ότι αυτός είναι απλώς ένας μύθος. Ανενημέρωτη για αυτές τις ειδήσεις, η Αν Λάντερς επανέκδοσε την συγκεκριμένη στήλη τον Νοέμβριο του 1996, οπότε και ένα κύμα από αντιδράσεις ανάγκασαν την Λάντερς να ξεκαθαρίσει το θέμα σε μια από τις επόμενες στήλες. Σύμφωνα με ένα γράμμα, με το οποίο ο συγγραφέας του «ικέτευε την Λάντερς να καταπολεμήσει αυτό το αποκύημα της φαντασίας οπουδήποτε το έβρισκε μπροστά της», ο μύθος κέρδισε έδαφος κατά την δεκαετία του 1930 εξαιτίας του έργου Ναζιστών προπαγανδιστών. Μια άλλη εκδοχή του μύθου πραγματώνει την ψηφοφορία το 1774 διεξαγόμενη από το Ηπειρωτικό Κονγκρέσο (Continental Congress), που παρουσιάστηκε στο Ripley’s Believe It or Not! κιόλας από το 1930. Το Ripley’s συμπεριέλαβε τον μύθο και σε ένα βιβλίο το 1982. Η εκδοχή του Ripley’s αποδίδει την ιστορία σε ένα γράμμα φερόμενο από τον Χάινριχ Μελιόρ Μούλενμπεργκ (Heinrich Melchior Muhlenberg) εκδομένο στην Χάλλε το 1887. Οι περισσότερες πηγές αποδίδουν ως πηγή του μύθου τον Φρανζ φον Λόερ (Franz von Löher). Ο Λόερ ήταν Γερμανός επισκέπτης στην Αμερική που εξέδωσε το βιβλίο Geschichte und Zustände der Deutschen in Amerika (Ιστορία και επιτεύγματα των Γερμανών στην Αμερική) το 1847. Ο Λόερ από ότι φαίνεται τοποθέτησε την καθοριστική ψηφοφορία μόνο στην Πενσυλβάνια, ώστε να γίνουν τα γερμανικά επίσημη γλώσσα της συγκεκριμένης πολιτείας και όχι γενικώς των ΗΠΑ. Η Φιλαδέλφεια ήταν η έδρα του Κογκρέσου των ΗΠΑ την εποχή εκείνη, ήταν όμως παράλληλα και η πρωτεύουσα της Πενσυλβάνιας. Για να γίνουν τα πράγματα ακόμη πιο πολύπλοκα, ο Μούλενμπεργκ τέλεσε ως πρόεδρος της Βουλής της Πολιτείας της Πενσυλβάνιας, πρωτού τελέσει τον ίδιο ρόλο στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον Λόερ η ψηφοφορία ήταν ισόπαλη, με τον Μούλενμπεργκ να δίνει την καθοριστική ψήφο υπέρ της αγγλικής. Ελληνική εκδοχή του μύθου Στην Ελλάδα ο μύθος έγινε γνωστός με την θέση της γερμανικής να παίρνει η αρχαία ελληνική γλώσσα. Σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή, σε μια καθοριστική ψηφοφορία που τοποθετείται χρονικά αμέσως μετά την έγκριση της διακήρυξης της ανεξαρτησίας των ΗΠΑ από το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών, δηλαδή γύρω στο 1776 σε συμφωνία με την εκδοχή Μούλενμπεργκ, οι νεοσύστατες Ηνωμένες Πολιτείες καλούνταν να αποφασίσουν την επίσημη γλώσσα του κράτους. Εξαιτίας της θύμησης της αποικιοκρατίας που προκαλούσαν τα αγγλικά για τους Αμερικανούς, υπήρξε η πρόταση να γίνει επίσημη γλώσσα η αρχαία ελληνική, μιας και θύμιζαν το μέρος που γεννήθηκε το πολίτευμα της δημοκρατίας. Η εκδοχή αυτή φέρεται να αποδίδεται από κάποιες πηγές στον Ξενοφώντα Ζολώτα, σύμφωνα με τις οποίες δήλωσε γύρω στα μέσα του 20ου αιώνα: «Ο Ουάσιγκτον, ο Τζέφερσον, ο Άνταμς και άλλοι όταν συνέτασσαν το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών στα 1787 – που ισχύει με μερικές νέες παραγράφους, που ψηφίστηκαν για προσαρμογή στις νέες εξελίξεις, μέχρι σήμερα στον αρχικό κορμό του – είχαν προτείνει η γλώσσα του νέου κράτους να είναι η αρχαία ελληνική, προς τιμή της γλώσσας του Έθνους εκείνου, που πρώτο γέννησε και ελίκνισε τη Δημοκρατία και τη διέδωσε στον κόσμο. Για μία ψήφο μόνο προκρίθηκε και υιοθετήθηκε τελικά η αγγλική αντί της αρχαίας ελληνικής». Υπάρχει και μια δεύτερη εκδοχή με πρωταγωνίστρια την αρχαία ελληνική γλώσσα, όπου για μία ψήφο δεν ήταν ικανή να γίνει η επίσημη διεθνής γλώσσα της υφηλίου. Άλλες εκδοχές Ο μύθος έχει γίνει γνωστός και με άλλες εκδοχές όπως προαναφέρθηκε, εκτός των προηγούμενων δύο. Συγκεκριμένα, την καθοριστική ψηφοφορία υποτίθεται ότι έχουν χάσει και τα γαλλικά και τα εβραϊκά, τα πρώτα προτεινόμενα ως η γλώσσα του «ορθού λόγου», ενώ τα δεύτερα ως η γλώσσα που δήθεν επιλέχθηκε για την συγγραφή της Παλαιάς Διαθήκης. Αμέλια Έρχαρτ: Η ζωή και η εξαφάνιση της πρώτης γυναίκας που διέσχισε τον Ατλαντικό Ωκεανό28/7/2022
![]() Amelia Earhart, κατά κόσμον Amelia Mary Earhart, (γεννηθείσα στις 24 Ιουλίου 1897 στο Άτσισον του Κάνσας των ΗΠΑ – εξαφανισθείσα στις 2 Ιουλίου 1937 κοντά στο νησί Χάουλαντ στον κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό), Αμερικανίδα αεροπόρος, από τις πιο διάσημες στον κόσμο, η οποία ήταν η πρώτη γυναίκα που διέσχισε μόνη της τον Ατλαντικό Ωκεανό. Η εξαφάνισή της κατά τη διάρκεια μιας πτήσης γύρω από τον κόσμο το 1937 αποτελεί ένα διαρκές μυστήριο, τροφοδοτώντας πολλές και αλλόκοτες εικασίες. Η νεαρή ζωή Ο πατέρας της Earhart ήταν δικηγόρος σιδηροδρομικών εταιρειών και η μητέρα της προερχόταν από εύπορη οικογένεια. Ενώ ήταν ακόμη παιδί, η Earhart επέδειξε μια περιπετειώδη και ανεξάρτητη φύση για την οποία θα γινόταν αργότερα γνωστή. Μετά το θάνατο των παππούδων της, η οικογένεια αγωνιζόταν οικονομικά εν μέσω του αλκοολισμού του πατέρα της. Οι Έρχαρτ μετακόμιζαν συχνά και η ίδια ολοκλήρωσε το λύκειο στο Σικάγο το 1916. Αφού η μητέρα της έλαβε μία κληρονομιά, η Έρχαρτ μπόρεσε να φοιτήσει στο σχολείο Ogontz School στο Ράινταλ της Πενσιλβάνια. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στην αδελφή της στον Καναδά, η Αμέλια ανέπτυξε ενδιαφέρον για τη φροντίδα των στρατιωτών που είχαν τραυματιστεί στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1918 εγκατέλειψε το junior college για να γίνει βοηθός νοσοκόμας στο Τορόντο. Ιστορικές πτήσεις Μετά τον πόλεμο, η Έρχαρτ μπήκε στο προπαρασκευαστικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, αλλά έφυγε το 1920, αφού οι γονείς της επέμειναν να ζήσει μαζί τους στην Καλιφόρνια. Εκεί έκανε την πρώτη της βόλτα με αεροπλάνο το 1920, μια εμπειρία που την ώθησε να κάνει μαθήματα πτήσης. Το 1921 αγόρασε το πρώτο της αεροπλάνο, ένα Kinner Airster, και δύο χρόνια αργότερα απέκτησε την άδεια πιλότου. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 η Earhart μετακόμισε στη Μασαχουσέτη, όπου έγινε κοινωνική λειτουργός στο Denison House, ένα σπίτι εγκατάστασης μεταναστών στη Βοστώνη. Συνέχισε επίσης να ασχολείται με το ενδιαφέρον της για την αεροπορία. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι διοργανωτές επεδίωκαν να πετάξει μια γυναίκα πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό και τον Απρίλιο του 1928 η Earhart επιλέχθηκε για την πτήση. Ορισμένοι εικάζουν ότι η απόφαση βασίστηκε εν μέρει στην ομοιότητά της με τον Τσαρλς Λίντμπεργκ, ο οποίος είχε γίνει ο πρώτος άνθρωπος που πέταξε μόνος του χωρίς στάση πάνω από τον Ατλαντικό τον προηγούμενο χρόνο. Στις 17 Ιουνίου 1928, η Earhart αναχώρησε από το Trepassey, στη Νέα Γη του Καναδά, ως επιβάτης σε ένα υδροπλάνο με πιλότους τους Wilmer Stultz και Louis Gordon. Αφού προσγειώθηκε στο Burry Port της Ουαλίας στις 18 Ιουνίου, η Earhart έγινε διεθνής διασημότητα. Έγραψε για την πτήση αυτή στο βιβλίο της «20 ώρες. 40 λεπτά» (1928) και πραγματοποίησε περιοδεία με διαλέξεις σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μεγάλο μέρος της δημοσιότητας ανέλαβε ο εκδότης George Palmer Putnam, ο οποίος είχε βοηθήσει στην οργάνωση της ιστορικής πτήσης. Το ζευγάρι παντρεύτηκε το 1931, αλλά η Earhart συνέχισε την καριέρα της με το πατρικό της όνομα. Εκείνη τη χρονιά οδήγησε επίσης ένα αυτοκινούμενο αεροσκάφος σε ύψος ρεκόρ 18.415 ποδών (5.613 μέτρα). Αποφασισμένη να δικαιολογήσει τη φήμη που της είχε αποφέρει ο διάπλους του 1928, η Earhart διέσχισε μόνη της τον Ατλαντικό στις 20-21 Μαΐου 1932. Η πτήση της με το Lockheed Vega από το Harbour Grace του Newfoundland στο Londonderry της Βόρειας Ιρλανδίας ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ 14 ωρών και 56 λεπτών, παρά τα διάφορα προβλήματα. Συγκεκριμένα αντιμετώπισε μηχανικές δυσκολίες και κακές καιρικές συνθήκες και δεν μπόρεσε να προσγειωθεί στον προγραμματισμένο προορισμό της, το Παρίσι. Εξέδωσε το βιβλίο The Fun of It (1932), στο οποίο έγραφε για τη ζωή της και το ενδιαφέρον της για τις πτήσεις. Στη συνέχεια η Earhart ανέλαβε μια σειρά πτήσεων σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκτός από τα πιλοτικά κατορθώματά της, η Earhart ήταν γνωστή για την ενθάρρυνση των γυναικών να απορρίπτουν τα περιοριστικά κοινωνικά πρότυπα και να επιδιώκουν διάφορες ευκαιρίες, ιδίως στον τομέα της αεροπορίας. Το 1929 βοήθησε στην ίδρυση μιας οργάνωσης γυναικών πιλότων που αργότερα έγινε γνωστή ως «Ενενήντα Εννέα». Η Earhart διετέλεσε η πρώτη πρόεδρός της. Επιπλέον, έκανε το ντεμπούτο της ως σχεδιάστρια με μια λειτουργική σειρά ρούχων το 1933, η οποία ήταν σχεδιασμένη «για τη γυναίκα που ζει ενεργά». Το 1935 η Earhart έγραψε ιστορία με την πρώτη σόλο πτήση από τη Χαβάη στην Καλιφόρνια, μια επικίνδυνη διαδρομή μήκους 2.408 μιλίων (3.875 χλμ.), μεγαλύτερη απόσταση από εκείνη από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ευρώπη. Αναχώρησε από τη Χονολουλού στις 11 Ιανουαρίου και, μετά από 17 ώρες και 7 λεπτά, προσγειώθηκε στο Όκλαντ την επόμενη ημέρα. Αργότερα την ίδια χρονιά έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πέταξε μόνος του από το Λος Άντζελες στην Πόλη του Μεξικού. Τελευταία πτήση και εξαφάνιση Το 1937 η Έρχαρτ ξεκίνησε να κάνει τον γύρο του κόσμου, με πλοηγό τον Φρεντ Νούναν, με ένα δικινητήριο Lockheed Electra. Την 1η Ιουνίου το δίδυμο ξεκίνησε το ταξίδι των 47.000 χιλιομέτρων (29.000 μιλίων), ξεκινώντας από το Μαϊάμι και κατευθυνόμενο ανατολικά. Κατά τη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων έκαναν διάφορες στάσεις ανεφοδιασμού πριν φτάσουν στο Lae της Νέας Γουινέας στις 29 Ιουνίου. Σε εκείνο το σημείο, η Έρχαρτ και ο Νούναν είχαν διανύσει περίπου 35.000 χιλιόμετρα (22.000 μίλια). Αναχώρησαν στις 2 Ιουλίου, με προορισμό το νησί Χάουλαντ, που απείχε περίπου 4.200 χιλιόμετρα (2.600 μίλια). Η πτήση αναμενόταν να είναι επίπονη, ιδίως επειδή η μικροσκοπική κοραλλιογενής ατόλη ήταν δύσκολο να εντοπιστεί. Για να βοηθηθεί η πλοήγηση, δύο έντονα φωτισμένα αμερικανικά πλοία είχαν τοποθετηθεί για να σηματοδοτήσουν τη διαδρομή. Η Earhart είχε επίσης διαλείπουσα ραδιοεπικοινωνία με το Itasca, ένα σκάφος της αμερικανικής ακτοφυλακής κοντά στο Howland. Στα τέλη του ταξιδιού, η Έρχαρτ ενημέρωσε μέσω ασυρμάτου ότι το αεροπλάνο είχε ξεμείνει από καύσιμα. Περίπου μια ώρα αργότερα ανακοίνωσε: «Τρέχουμε βόρεια και νότια». Αυτή ήταν η τελευταία εκπομπή που έλαβε το Itasca. Το αεροπλάνο θεωρήθηκε ότι είχε πέσει περίπου 160 χιλιόμετρα (100 μίλια) από το νησί και ξεκίνησε εκτεταμένη έρευνα για να βρεθούν η Earhart και ο Noonan. Ωστόσο, στις 19 Ιουλίου 1937, η επιχείρηση ματαιώθηκε και το ζευγάρι κηρύχθηκε χαμένο στη θάλασσα. Καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, η Έρχαρτ είχε στείλει στον σύζυγό της διάφορα υλικά, συμπεριλαμβανομένων επιστολών και ημερολογιακών σημειώσεων, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο βιβλίο Last Flight (1937). Η μυστηριώδης εξαφάνιση της Earhart αιχμαλώτισε τη φαντασία του κοινού και δημιούργησε πολυάριθμες θεωρίες και ισχυρισμούς. Συγκεκριμένα, ορισμένοι πίστευαν ότι εκείνη και ο Νούναν είχαν συντριβεί σε διαφορετικό νησί αφού δεν κατάφεραν να εντοπίσουν τον Χάουλαντ, ενώ άλλοι υποστήριζαν ότι αιχμαλωτίστηκαν από τους Ιάπωνες. Ωστόσο, δεν βρέθηκαν οριστικά στοιχεία για τους ισχυρισμούς αυτούς. Οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι το αεροπλάνο της Earhart συνετρίβη στον Ειρηνικό κοντά στο Howland αφού έμεινε από καύσιμα. Αποτελώντας σταθερό στοιχείο της λαϊκής κουλτούρας, αποτέλεσε αντικείμενο πολλών βιβλίων και ταινιών. ![]() Τον Απρίλιο του 1828, τρεις μήνες μετά την άφιξή του στο Ναύπλιο, ο Κυβερνήτης της Ελλάδας, Ιωάννης Καποδίστριας, ήρθε αντιμέτωπος με την πανδημία της πανώλης, τις πρώτες μέρες εμφάνισης της στην Ύδρα και τις Σπέτσες πέθαιναν περίπου 80 με 100 άνθρωποι τη μέρα. Την 22α Απριλίου ανακοίνωσε στους κατοίκους του Ναυπλίου την επιδημιολογική κατάσταση των γειτονικών νησιών και την απόφασή του να μεταβεί ο ίδιος στις πληγείσες περιοχές, για να θέσει σε λειτουργία το σύστημα της Υγειονομικής Αστυνομίας. Σε επιστολή τους προς τους κατοίκους του Ναυπλίου, ανέφερε: “Η πανώλις νόσος είναι εις τας νήσους Ύδρας και Πέτσας. Οι αδελφοί μας κάτοικοι των νήσων τούτων ευρίσκονται εις κίνδυνον. Η Κυβέρνησις χρεωστεί να λάβη τόσον δι’ αυτούς, ως και δι’ όλην την Επικράτειαν, την ανήκουσαν φροντίδα. Διά τον λόγον τούτον είναι της μεγίστης ανάγκης να γνωρίζη η Κυβέρνησις ανά πάσαν ημέραν την κατάστασιν της υγείας της πόλεως ταύτης, και επί τούτω διετάχθη ο Έκτακτος Επίτροπος της Αργολίδος να οργανίση το σύστημα της Υγειονομικής Αστυνομίας, το οποίον από εχθές άρχισε να ενεργή. Με επιστήμονες της εποχής Αι περιστάσεις είναι δειναί, αλλ΄ η προς τον θεόν πίστις μας είναι πλέον ισχυρά” Ο Καποδίστριας, εκτός από διπλωμάτης και πολιτικός ήταν και γιατρός, καθώς είχε αποφοιτήσει από την Ιατρική Σχολή της Πάδοβα. Έτσι, δεν αντιμετώπισε την πανώλη με προσευχές και δεισιδαιμονίες αλλά με επιστήμονες. Συγκεκριμένα, έστειλε τον Ελβετό γιατρό, Λουί Αντρέ Γκος, στις Σπέτσες και τον Ιωάννη Κωλέττη, ο οποίος ήταν απόφοιτος Ιατρικής, στον Πόρο, προκειμένου να παρακολουθούν την εξέλιξη της επιδημίας. Ταυτόχρονα έθεσε σε εφαρμογή περιοριστικά υγειονομικά μέτρα, τα οποία θυμίζουν περισσότερο τις σύγχρονες μεθόδους αντιμετώπισης του κορωνοϊού παρά τις ιατρικές πρακτικές του 17ου αιώνα. Καραντίνα και ιχνηλάτηση κρουσμάτων το 1828 Στην Ύδρα και τις Σπέτσες, που παρουσίαζαν την μεγαλύτερη έξαρση κρουσμάτων, οι ασθενείς περιορίζονταν εντός της οικίας τους για 40 ημέρες ενώ, όπου ήταν δυνατόν, οι ασθενείς μεταφέρονταν και απομονώνονταν σε ξεχωριστό μέρος. Κάποιες οικογένειες από την Ύδρα μεταφέρθηκαν στο Καλαμάκι Κορινθίας. Ο Έκτακτος Επίτροπος Αργολίδας, Ν. Καλλέργης, σε επιστολή του προς τον Καποδίστρια, ανέφερε: “Εις το Καλαμάκι απέβησαν αρκεταί οικογένειαι της Νήσου Ύδρας. Άμα έλαβον την είδησιν ταύτην, έπεμψα πάραυτα μ’ επίτηδες παζόν Διαταγήν προς την υπάρχουσαν Δημογεροντίαν της Κορίνθου διά να λάβη μέτρα δραστήρια και προφυλακτικά, να τας περιορίση, και να προσέξη μη γίνη η παραμικρά με τους κατοίκους κοινωνία”. Αμέσως μετά την απομόνωση των νοσούντων, ακολουθούσε η ιχνηλάτηση των κρουσμάτων πανώλης, κατά την οποία εξετάζονταν οι συγγενείς των ασθενών. Όσοι βρίσκονταν “θετικοί”, απομονώνονταν σε ξεχωριστές περιοχές και, όπου δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα, υποχρεώνονταν να μην βγουν από το σπίτι τους για σαράντα ημέρες. Ένα τέτοιο μέρος ήταν ένα νησάκι στην Ύδρα απέναντι από την ακτή του Βλυχού, όπου λειτουργούσε καραντίνα. Εκείνοι που κατάφερναν να επιβιώσουν από την θανατηφόρα νόσο, θεωρούνταν “ασφαλείς”, καθώς πίστευαν πως δεν πρόκειται να ασθενήσουν ξανά, και αναλάμβαναν άλλοτε τον ρόλο του νεκροθάφτη και άλλοτε του φύλακα των εγκαταλελειμμένων σπιτιών. Για σαράντα ημέρες, τα νησιά του Αργοσαρωνικού έμοιαζαν ακατοίκητα. Οι εκκλησίες σταμάτησαν τη λειτουργία τους, η αγορά και το λιανεμπόριο έκλεισε ενώ στους δρόμους δεν επιτρεπόταν να κυκλοφορεί κανείς. Υγειοαστυνόμοι εν δράσει Για την τήρηση των μέτρων, ο Ιωάννης Καποδίστριας είχε ορίσει υπεύθυνο τον αδερφό του, Βιάρο, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα αυστηρός. Διόρισε, μάλιστα, στρατιώτες, γνωστούς και ως Υγειαστυνόμους, προκειμένου να πραγματοποιούν καθημερινούς περιπόλους στα νησιά. Στις 4 Μαΐου του 1828 και ενώ ήδη οι κάτοικοι της Ύδρας βρίσκονταν σε καραντίνα, ο Βιάρος Καποδίστριας, με επιστολή του προς τους πρόκριτους του νησιού, ενημέρωσε για την δράση και τα καθήκοντα των Υγειονομικών Αστυνομικών υπαλλήλων. “Μάθων ότι η νόσος, ήτις κατέλαβε τινας των κατοίκων της νήσου ταύτης, έπαυσεν από ένδεκα ημέρας σήμερον να θανατόνη τους ανθρώπους,.. όμως το χρέος μου με υπαγορεύει να πράξω τ’ αναγκαία και διά την ίασιν των έτι νοσούντων και διά την σωτηρίαν των εν τη υγεία. Τοιούτον αίτιον μ’ έφερεν εις το να επιθυμήσω να λάβω εξ υμών συμπράκτορας εις το εσωτερικών σας, και ωνομάσθησαν από τους προκρίτους σας Υγειοαστυνόμοι, και ως τοιούτους γνωρίσατε τους κάτωθεν σημειουμένους, την εκλογήν των οποίων εγώ επικυρώ. Διά προφορικής μου διαταγής παρήγγειλα, να ονομάσωσιν επιστάτας εις κάθε γειτονίαν της πόλεως και εις τους λιμένας σας, ίνα γίνηται καθημερινώς η αναγκαία επιθεώρησις εις την κατάστασιν της υγείας των κατοίκων. Θέλω επομένως διατάξει τον τόπον, όπου αράζουν τα ερχόμενα έξωθεν ανύποπτα και ύποπτα πλοία, καθώς θέλω διατάξει και τον τόπον, όπου να καταθέτωνται και να πωλώνται ή διανέμωνται τα πράγματα έξωθεν ερχόμενα.” Τα μέτρα και οι απολυμάνσεις Έναν μήνα αργότερα, στις 4 Ιουνίου του 1828, ο Βιάρος Καποδίστριας, σε νέα επιστολή του, ανακοίνωσε τα νέα καθήκοντα των Υγειοαστυνόμων. Σύμφωνα με τις διαταγές του, οι υπάλληλοι “θα κρατούν αρχείο των ενταφιασμών και θα ελέγχουν με συγκεκριμένες ερωτήσεις τους πλοιάρχους και τα πλοία που εσπλέουν στο λιμάνι του νησιού, θα αποστειρώνουν τις επιστολές που φτάνουν με πλοίο, θα αποστέλλουν στο Λοιμοκαθαρτήριο επιβάτες, που φτάνουν στην Ύδρα από μολυσμένες ή ύποπτες περιοχές.” Οι νησιώτες δεν ήταν συνηθισμένοι σε τόσο αυστηρές πρακτικές, με αποτέλεσμα να αντιδρούν καθημερινά στα περιοριστικά μέτρα. Ιδιαίτερα οι έμποροι, που έβλεπαν τα έσοδά τους να μειώνονται, απαιτούσαν την επαναλειτουργία της αγοράς, παρά την έξαρση της επιδημίας. Τελικά, αποδείχτηκε πως τα σκληρά μέτρα απέδωσαν. Στα τέλη του Σεπτεμβρίου έως τις αρχές του επόμενου μήνα, ο αριθμός των νεκρών από πανώλη, ιδιαίτερα σε Ύδρα και Σπέτσες, ήταν μηδενικός, όπως και αυτός των κρουσμάτων. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα ήταν ένα νεοϊδρυθέν κράτος, με τρομερές οικονομικές και ιατροφαρμακευτικές ελλείψεις εκείνη την περίοδο. Ο Ιωάννης Καποδίστριας πάλεψε με μία από τις φονικότερες ασθένειες της παγκόσμιας ιστορίας και κατάφερε να βγει νικητής. Ο ίδιος, μαζί με τους επιφανείς φιλέλληνες ιατρούς που επιστράτευσε για την αντιμετώπιση της πανώλης, έθεσαν τα θεμέλια για μια οργανωμένη υγειονομική πολιτική στη χώρα. Ωστόσο, η πορεία του διεκόπη αιφνιδιαστικά με τη δολοφονία του από τους γιους του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Κωνσταντίνο και Γιώργο, μερικά χρόνια μετά, στις 27 Σεπτεμβρίου του 1831. Σύμφωνα με ιστορικές καταγραφές, κάποια μέρα, κατά την επίσκεψη του στον Αργοσαρωνικό, ο Καποδίστριας ρωτήθηκε αν φοβάται την πανούκλα. Εκείνος απάντησε “όχι, δεν φοβάμαι την πανούκλα. Φοβάμαι, όμως, την πανούκλα των δημογερόντων“. Και, όπως αποδείχτηκε, είχε δίκιο. Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν ότι η Γη είναι στρογγυλή χρησιμοποιώντας τα μαθηματικά και την λογική26/7/2022
![]() Ο Ερατοσθένης πριν από 2000 χρόνια το διαπίστωσε χρησιμοποιώντας μόνο ένα ραβδί και τον εγκέφαλό του Υπάρχουν άνθρωποι που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η Γη είναι επίπεδη παρόλο που δεν υπάρχουν στοιχεία, τα οποία υποστηρίζουν την συγκεκριμένη θεωρία. Άλλωστε, χιλιάδες εικόνες που έχουν κυκλοφορήσει από το διάστημα αποδεικνύουν ότι η Γη είναι στρογγυλή. Κάτι που γνώριζαν οι αρχαίοι Έλληνες παρότι δεν είχαν τα κατάλληλα μέσα της τεχνολογίας. Πως το γνώριζαν; Χάρη στα μαθηματικά και την λογική. Ο σπουδαίος Αμερικανός αστρονόμος Καρλ Σάγκαν μέσα από την βραβευμένη τηλεοπτική σειρά «Cosmos» του 1980 εξηγούσε πως οι αρχαίοι Έλληνες είχαν φτάσει στο συμπέρασμα ότι η Γη είναι στρογγυλή. Πριν από 2000 χρόνια ένας άνθρωπος στην αρχαία Ελλάδα διαπίστωσε το ίδιο χρησιμοποιώντας μόνο ένα ραβδί στο έδαφος και τον εγκέφαλό του. Αυτός ήταν ο Ερατοσθένης, Έλληνας μαθηματικός και επικεφαλής της βιβλιοθήκης στην Αλεξάνδρεια. Ο Ερατοσθένης είχε ακούσει ότι στη Συήνη, μια πόλη νότια της Αλεξάνδρειας, δεν είχαν παρατηρηθεί κάθετες σκιές το μεσημέρι στο θερινό ηλιοστάσιο. Ο ήλιος βρισκόταν κατακόρυφα. Αναρωτιόταν αν αυτό ισχύει και στην Αλεξάνδρεια. Έτσι, στις 21 Ιουνίου έβαλε ένα ραβδί κατευθείαν στο έδαφος και περίμενε να δει αν θα υπάρξει σκιά το μεσημέρι, όπως και τελικά έγινε. Εάν οι ακτίνες του ήλιου έρχονται με την ίδια γωνία την ίδια ώρα της ημέρας, τη στιγμή που το ένα ραβδί στην Αλεξάνδρεια έχει σκιά και αυτό στη Συήνη όχι, αποδεικνύεται ότι η επιφάνεια της Γης είναι καμπύλη. Σήμερα το πείραμα πραγματοποιείται σε παγκόσμια κλίμακα με τη συμμετοχή χιλιάδων μαθητών στην Εαρινή και την Φθινοπωρινή Ισημερία. ![]() Στις 26 Ιουλίου 1992 έφυγε από τη ζωή χάνοντας τη μάχη με τον καρκίνο, η μεγάλη σταρ του ελληνικού κινηματογράφου, Τζένη Καρέζη. ![]() Αν κάποιος ψάξει να βρει πληροφορίες για την πτήση CY284, ίσως χαθεί στην πληθώρα των δημοσιευμάτων και των ερμηνειών για το πώς εκτυλίχθηκε η τραγωδία. Μια τραγωδία η επικρατούσα εκδοχή της οποίας σχετίζεται με τις έριδες που ξέσπασαν στο εσωτερικό της Ελληνοκυπριακής κοινότητας τα πρώτα χρόνια μετά την ανεξαρτησία. Η τραγωδία σημειώθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1967 όταν το αεροσκάφος de Havilland Comet που εκτελούσε την πτήση CY 284 προς το Διεθνές Αεροδρόμιο της Λευκωσίας, εξερράγη πάνω από το Καστελόριζο. Το αεροσκάφος συνετρίβη στη Μεσόγειο Θάλασσα και οι 66 επιβαίνοντες έχασαν τη ζωή τους. Η ιστορία της τραγωδίας ανακινήθηκε τα τελευταία χρόνια με αφορμή τα βιβλία του ερευνητή – συγγραφέα Simon Hepworth, ο οποίος μαζί με την ερευνήτρια και δημοσιογράφο Φανούλλα Αργυρού, αλλά και τους συγγενείς των θυμάτων, έψαξαν να μάθουν την αλήθεια. Μετά από τόσα χρόνια θέλησαν να ανοίξουν τον φάκελο της υπόθεσης και να ξεδιπλώσουν ένα πολιτικό παιχνίδι της τότε εποχής που στοίχησε τη ζωή σε 66 ανθρώπους. Το SigmaLive επαναφέρει στο προσκήνιο την εν λόγω τραγωδία, συνομιλώντας με τον Simon, αλλά και με συγγενείς των θυμάτων της αεροπορικής τραγωδίας. Στα βιβλία του ο Simon κατονομάζει αυτόν έδωσε την εντολή για να επιβιβαστεί η βόμβα στο αεροπλάνο, αλλά και σε ποιου το κάθισμα βρέθηκε η βόμβα. Όπως αναφέρει ο Simon, μετά τη δημοσίευση των βιβλίων και τις αναφορές σε συγκεκριμένους υπαίτιους για την τραγωδία, δεν του ζητήθηκε να ανακαλέσει οποιαδήποτε από τα γραφόμενα του. Γιατί σας ενδιέφερε η πτήση CY284; Ο καπετάνιος, Gordon Blackwood, ήταν στενός φίλος των γονιών μου και γείτονας, ενώ ο πατέρας μου ήταν επίσης πιλότος των British Airlines. Ήμουν οκτώ χρονών και στεναχωριόμουν πολύ που τον σκότωσαν. Πάντα με ενδιέφερε, αλλά πίστευα ότι ο λόγος και οι δράστες θα ήταν πάντα ένα μυστήριο. Ήξερα τι είχε συμβεί καθώς βρήκα την επίσημη αναφορά ατυχήματος όταν εργαζόμουν για τη British Aerospace τη δεκαετία του 1980. Απλώς δεν ήξερα γιατί. Πότε ξεκίνησε η έρευνά σας για την πτήση CY284; Ξεκίνησα σοβαρή έρευνα το 2017, την εποχή της 50ης επετείου από την τραγωδία.. Ήρθα σε επαφή με μια δημοσιογράφο στο Λονδίνο, τη Φανούλλα Αργυρού, η οποία είχε ήδη βρει σημαντικό όγκο πληροφοριών και πήγε μαζί μου στα Εθνικά Αρχεία του Λονδίνου, όπου καταφέραμε μαζί με τον γιο μου να αντιγράψουμε περίπου 2.000 σελίδες πληροφοριών. Μετά μου πήρε οκτώ μήνες για να το επεξεργαστώ και να καταλάβω τι υπήρχε εκεί. Με βοήθησε το γεγονός ότι η επαγγελματική μου ζωή ήταν στην αεροπορία, την αστυνόμευση και στον τομέα των πληροφοριών. Τον Οκτώβριο του 2018, πήγα στην Κύπρο και γνώρισα και επικοινώνησα με πολλούς ανθρώπους. Επρόκειτο για μέλη οικογενειών, δημοσιογράφους και με δυο άτομα που είχαν άμεση σχέση με τον στρατηγό Γρίβα. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς σας ποιο ήταν αυτό που σας συγκλόνισε περισσότερο αλλά ταυτόχρονα σας ώθησε να συνεχίσετε; Αυτό που με συγκλόνισε περισσότερο ήταν αξιόπιστες πληροφορίες δύο στοιχείων: Πρώτον, φαινόταν ότι υπήρχε ένα πολιτικό κίνητρο, που φαινόταν να εμπλέκει υψηλόβαθμους πολιτικούς στην Κύπρο. Δεύτερον, αποδεικτικά έγγραφα ότι το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών παρενέβη ενεργά στην αστυνομική έρευνα (ξεκίνησε έρευνα για το έγκλημα αφού η έρευνα του ατυχήματος έδειξε οριστικά στοιχεία ότι μια βόμβα κατέστρεψε το αεροσκάφος). Υπήρχε ένα πολύ σαφές γραπτό μήνυμα, ότι οτιδήποτε υποδηλώνει πολιτική εμπλοκή θα πρέπει να παραπεμφθεί στο Φόρεϊν Όφις πριν προχωρήσει περαιτέρω η αστυνομία. Μέχρι τώρα έχετε εκδώσει τέσσερα βιβλία αφιερωμένα στην πτήση. Τι μπορεί να βρει ο αναγνώστης στο νέο σας βιβλίο και ποια νέα στοιχεία προκύπτουν; Το πρώτο βιβλίο, με τίτλο «Bealine Charlie Oscar», που ήταν το διακριτικό της πτήσης, βασίστηκε στην αρχική μου έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις επαφές μου με τις οικογένειες. Αφού επισκέφτηκα την Κύπρο το 2018, είχα πολύ περισσότερες πληροφορίες, οπότε δημοσίευσα μια δεύτερη έκδοση. Το 2021, με πρόσθετες πληροφορίες και τον θάνατο ενός εξ αυτών που κατονομαζόταν ως εμπλεκόμενος στη διάπραξη της θηριωδίας, οδηγήθηκε στην τρίτη έκδοση. Διατίθεται και σε σκληρό εξώφυλλο, γιατί διαρκούν περισσότερο από τα χαρτόδετα. Αυτό είναι σημαντικό καθώς το βιβλίο είναι, μέχρι στιγμής, η μόνη πλήρης καταγραφή του περιστατικού, της έρευνας και των επακόλουθων. Είναι σημαντικό οι πληροφορίες να είναι καταγεγραμμένες για όσο το δυνατόν περισσότερο. Μου επισημάνθηκε επίσης ότι μια ελληνική μετάφραση θα ήταν χρήσιμη. Ως εκ τούτου, δημιούργησα μια επεξεργασμένη έκδοση που αφήνει έξω μερικές από τις ενδιαφέρουσες τεχνικές εκτιμήσεις που στην πραγματικότητα δεν αποτελούν μέρος του μυστηρίου. Έτσι, αποφάσισα να δημιουργήσω μια δίγλωσση έκδοση, που ονομάζεται «Η καταστροφή της πτήσης CY284». Γνωρίζετε τους μύθους που κυκλοφορούν στην κυπριακή κοινωνία σχετικά με την τραγωδία; Πόσο κοντά είναι αυτό στην αλήθεια/πραγματικότητα; Υπάρχουν πράγματι πολλοί μύθοι, διαφορετικές αφηγήσεις και αντιφάσεις. Στην πτήση βρίσκονταν τρία άτομα, καθένα από τα οποία ήταν ύποπτα για διαφορετικό λόγο. Για δύο από αυτά τα άτομα επιδίωξα να μην κάνω αναφορά για λόγους που αναφέρονται στο βιβλίο. Στην Κύπρο, υπάρχουν επίσης διαφορετικοί ισχυρισμοί και εικασίες σχετικά με το πώς επιβιβάστηκε η βόμβα. Και πάλι, προσπάθησα να παρακάμψω τις λιγότερο εύκολες εξηγήσεις (με λόγους). Μετά από 55 χρόνια, τα στοιχεία είναι ομολογουμένως περιστασιακά ή/και φήμες. Ωστόσο όλα πρέπει να διατηρούνται σε πλαίσιο και αναλογίες. Η πιο εύλογη θεωρία, κατά τη γνώμη μου με βάση το ντοκιμαντέρ και άλλα στοιχεία, είναι ότι ο Γρίβας ήταν ο στόχος. Αυτή ήταν η πιθανή θεωρία αρχικά (θυμάμαι ότι συζητήθηκε στις ειδήσεις της τηλεόρασης του BBC εκείνη την εποχή) και εμφανίζεται στα αρχεία του Εθνικού Αρχείου. Ο Νεόφυτος Σοφοκλέους το επιβεβαίωσε σε έναν κοινό μας γνωστό όταν έμαθε για το βιβλίο μου. Δεν μπορούσα να τον συναντήσω όταν ήμουν στην Κύπρο καθώς ήταν άρρωστος, αλλά οι πληροφορίες του επιβεβαιώθηκαν από άλλα άτομα. Υπάρχουν διαφορετικές μαρτυρίες σχετικά με τον τρόπο μεταφοράς της βόμβας στο αεροσκάφος. Το πιο αξιόπιστο είναι ότι το πακέτο δόθηκε στον Αβραάμ Σολωμού αλλά δεν ήξερε ότι ήταν βόμβα. Και αυτός εκ των υστέρων ήταν τόσο θύμα όσο όλοι οι άλλοι. Η απόδειξη της άμεσης εμπλοκής του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη και του Προέδρου Μακαρίου είναι μάλλον αδύνατη, αλλά κάποιος θα βρισκόταν πίσω από μια επίθεση κατά του Γρίβα. Τα στοιχεία που έχουμε προέρχονται από διάφορες πηγές. Το παρουσιάζω σε αυτό το πλαίσιο. Είναι σημαντικό ότι ο Γιωρκάτζης ενεπλάκη στη συνέχεια σε συνωμοσίες για τη δολοφονία του Έλληνα Πρωθυπουργού αλλά και του Μακαρίου. Στη συνέχεια δολοφονήθηκε ο ίδιος. Μπορώ μόνο να υποθέσω ότι η βρετανική παρέμβαση είχε σκοπό να αποτρέψει τον εντοπισμό του Γιωρκάτζη ως πληροφοριοδότη των βρετανικών δυνάμεων ασφαλείας κατά τη διάρκεια της έκτακτης κατάστασης της Κύπρου, με βάση πάντα τα στοιχεία και τα δεδομένα της τότε εποχής. Επικοινώνησα απευθείας με τον Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη (μέσω email) για να του προσφέρω την ευκαιρία να μου πει ότι κάνω λάθος για τον πατέρα του. Μου απάντησε ευγενικά ότι δεν μπορεί να μου πει τίποτα για το θέμα. Δεν μου ζήτησε ούτε μου είπε να ανακαλέσω τίποτα όμως. «Σε αυτή την πτήση σκοτώθηκαν 66 αθώοι άνθρωποι, διαλύθηκαν 66 οικογένειες» Σο Sigmalive μίλησε η Μαρία Θωμαΐδου, κόρη του Μιχαλάκη Θωμαΐδη που ήταν ένας από τους 66 νεκρούς της αεροπορικής τραγωδίας του 1967. Ο Μιχαλάκης Θωμαΐδης ήταν 36 ετών και ήταν ο πρώτος πλοιοκτήτης ψυγείων – πλοίων στην Κύπρο και εξαγωγής φρούτων στο Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου. Όπως ανέφερε η κόρη του, ο Μιχαλάκης επέστρεφε από το Λονδίνο όπου θα άνοιγε το πρώτο εργοστάσιο snack food. «Παρά την τραγωδία, το έργο ολοκληρώθηκε και ήταν το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής snack food στη Μέση Ανατολή. Ήταν το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής τσίπιτος στην Κύπρο». Μιλώντας για τις μνήμες που έχει από εκείνες τις τραγικές μέρες, ανέφερε ότι η ίδια ήταν ακόμη παιδί. «Η μητέρα μου ήταν έγκυος εννέα μηνών τον αδελφό μου Μιχάλη». Σημείωσε ότι ήταν μια χαώδης κατάσταση. «Το αεροπλάνο είχε εξαφανιστεί στις 4:00 τα ξημερώματα και μέχρι τις 6:00 το πρωί κανείς δεν γνώρισε τι είχε συμβεί». Πρόσθεσε ότι τους επισκέφθηκαν φίλοι και εργαζόμενοι του γραφείου που είχε ο πατέρα της. «Χάσαμε έναν πολύ πετυχημένο άνθρωπο σε ηλικία 36 ετών. Πήγε να κάνει τη δουλειά του και δεν επέστρεψε ποτέ σπίτι του». Η Μαρία Θωμαΐδου δήλωσε ότι στη συγκεκριμένη πτήση υπήρχαν υποψίες ότι θα επιβιβαστεί ο Γεώργιος Γρίβας. Ο ίδιος ωστόσο επέλεγε να μην ταξιδεύει βράδυ, συμπληρώνει η κ.Θωμαΐδου. Πρόσθεσε ότι με το ίδιο αεροπλάνο θα ταξίδευε από το Λονδίνο και ο Γλαύκος Κληρίδης, ο οποίος τελικά δεν επιβιβάστηκε. «Όλα αυτά αποτελούν έρευνες και μαρτυρίες», ανέφερε η κ.Θωμαίδου. Συμπλήρωσε ότι στην Αθήνα θα επιβιβαζόταν και ο πρώην Γενικός Εισαγγελέας, Μιχαλάκης Τριανταφυλλίδης, ο οποίος τελικά επέλεξε να έρθει στην Κύπρο την επόμενη μέρα με το πλοίο. Σημείωσε ότι με τη συγκεκριμένη πτήση ταξίδευε ο προσωπικός οδηγός του Σπύρου Κυπριανού, Αβραάμ Σολωμού. «Σύμφωνα με τις πληροφορίες, είχε φορτώσει τη βόμβα μέσα στο διπλωματικό σάκο». Πρόσθεσε ότι μπορεί να μην ήξερε τι είχε μέσα η αποσκευή η οποία φόρτωσε στο αεροπλάνο. «Τον σάκο του τον είχε παραδώσει ο πρώην Υπουργός Εσωτερικών Ντίνος Μιχαηλίδης». Το αεροσκάφος εξερράγη πάνω από το Καστελόριζο. «Από τις έρευνες και τα στοιχεία που προέκυψαν, ποτέ δεν ανασύρθηκε η άτρακτος, ποτέ δεν έγινε έρευνα και ο φάκελος της υπόθεσης έκλεισε πολύ αθόρυβα». Η κ.Θωμαίδου επεσήμανε ότι τα στοιχεία και το βιβλίο του Simon οδηγούν προς τον Πολύκαπρο Γιωρκάτζη, ο οποίος ήθελε να καθαρίσει τον Γρίβα. «Σε αυτή την πτήση σκοτώθηκαν 66 αθώοι άνθρωποι, διαλύθηκαν 66 οικογένειες. Το κράτος ποτέ δεν ζήτησε μια συγνώμη και ποτέ δεν τους έχει αποζημιώσει». Σημείωσε ότι ο μικρός της αδελφός, Μιχάλης Θωμαίδης, ο οποίος γεννήθηκε 40 μέρες μετά το δυστύχημα, ήθελε να ξέρει γιατί δεν γνώρισε ποτέ τον πατέρα του. Η κα. Θωμαΐδου ανέφερε ότι οι Μυστικές Υπηρεσίες της Αγγλίας αποφάσισαν την παράταση του ανοίγματος του φακέλου της υπόθεσης μέχρι το 2040, ενώ κανονικά θα άνοιγε το 2025. «Απλά το κυπριακό κράτος τους έθαψε και τους ξέχασε» Η κα. Θωμαίδου μίλησε και για τις ενέργειες τους συγγενών ώστε να αποδοθεί δικαιοσύνη, βρίσκοντας μόνο κλειστές πόρτες. Σημείωσε ότι οι ενέργειες των συγγενών άρχισαν με την ανάληψη των καθηκόντων της διακυβέρνησης Αναστασιάδη, καθώς είχαν προκύψει στοιχεία για τους ένοχους. «Όταν ξεκινήσαμε τις έρευνες ζητήσαμε από την τότε Διευθύντρια της Βουλής και πρώην υπουργό Συγκοινωνιών, Βασιλική Αναστασιάδου να μας δώσει τον φάκελο της υπόθεσης, χωρίς να υπάρξει οποιαδήποτε ανταπόκριση». Συμπλήρωσε ότι ως συγγενείς έστειλαν επανειλημμένες επιστολές, ενώ το βιβλίο του Simon στάλθηκε σε όλους τους Υπουργούς της σημερινής Κυβέρνησης. Ακόμη, είπε ότι στάλθηκε επιστολή στον πρώην Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Νίκο Χριστοδουλίδη για να μεταβιβάσει τα αιτήματα των συγγενών στον Πρόεδρο. «Αυτό που θέλουμε είναι δικαίωση», είπε. Επεσήμανε ότι γίνονται τώρα προσπάθειες έτσι ώστε να γίνει ένα μνημείο εις μνήμη των θυμάτων. «Η British Airways έκανε μνημείο στο Χίθροου». Επιπλέον, τόνισε ότι αποτελεί την μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία πολιτικού αεροσκάφους στην ιστορία της πολιτικής αεροπορίας, όπου σκοτώθηκαν αθώοι άνθρωποι για να δολοφονήσουν κάποιον. «Απλά το κυπριακό κράτος τους έθαψε και τους ξέχασε», κατέληξε. Το εξώφυλλο του βιβλίου του Simon Hepworth το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά Όλες οι φωτογραφίες είναι από το βιβλίο του Simon Hepworth (sigmalive) ![]() Aς πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Tο 1876 χαράχτηκε ο δρόμος από τον μηχανικό Ιωάννη Γενίσαρλη, ο οποίος θα ένωνε την Πατησίων με τη λεωφόρο Κηφισίας. Όμως ο δρόμος στα σχέδια, περνούσε μέσα από το ιδιωτικό κτήμα του Γ. Νικολαΐδη ο οποίος αντέδρασε στην πρόταση να διχοτομηθεί η περιουσία του. Η τότε κυβέρνηση, βλέποντας το αδιέξοδο ήταν έτοιμη να ακυρώσει τη δημιουργία του δρόμου όταν την τελευταία στιγμή ο Νικολαΐδης δέχτηκε τελικά να πουλήσει το 300 στρεμμάτων κτήμα του. Το μεγάλο αυτό έργο ξεκίνησε και τελικά ολοκληρώθηκε το 1891, μία χρονιά όμως που συνέπεσε με τον θάνατο της πολυαγαπημένης κόρης του βασιλιά Γεωργίου Α’ και της βασίλισσας Όλγας αλλά και "αγαπημένης κόρης των Αθηνών", όπως την αποκαλούσαν, πριγκίπισσας Αλεξάνδρας. Έτσι προς τιμήν της, ο δρόμος που ένωσε την λεωφόρο Κηφισίας με την Πατησίων, ονομάστηκε Αλεξάνδρας. Γεννημένη στις 30 Αυγούστου του 1870 στη βασιλική έπαυλη του Μον Ρεπό στην Κέρκυρα, η Αλεξάνδρα με τον χαρακτήρα της ήταν όχι μόνο η αγαπημένη της οικογένειά της, αλλά ιδιαίτερα αγαπητή στον ελληνικό λαό. Όταν ήρθε η ώρα να παντρευτεί τον Μέγα Δούκα Παύλο από την Ρωσία και να φύγει από την Ελλάδα – γάμος φυσικά πολιτικών συμμαχιών και όχι έρωτα, ο τύπος της εποχής σημειώνε πως η αθηναϊκή κοινωνία, βγήκε στους δρόμους για να την ξεπροβοδίσει και δεν ήταν λίγοι αυτοί που έκλαιγαν από τη λύπη τους. Αλλά και από τη μεριά της η Αλεξάνδρα δεν ήθελα να αφήσει την αγαπημένη της Ελλάδα αλλά ούτε και την οικογένειά της. Φυσικά, ο γάμος τελικά έγινε στις 17 Ιουνίου του 1889 και χαρακτηριστικό της αγάπης της Αλεξάνδρας στην Ελλάδα ήταν ότι επέλεξε να στολίσει τα μαλλιά της με άνθη από την Αττική και όχι με ακριβά κοσμήματα ή κάποια τιάρα. Ο αξιολάτρευτος χαρακτήρας της και το παρουσιαστικό της κέρδισαν και την αγάπη του ρώσικου λαού. Η Αλεξάνδρα, ζώντας πια μόνιμα στην Ρωσία, επιστρέφει το καλοκαίρι του 1890 στην Ελλάδα για να δει τον αγαπημένο της τόπο και τους δικούς της, όμως έμελλε να είναι η τελευταία φορά αφού μόλις έναν χρόνο αργότερα πέθανε στις 24 Σεπτεμβρίου του 1891, αμέσως μετά τη γέννηση του δεύτερου παιδιού της, Δημήτρη. jenny.gr Xίτλερ 20 Ιουλίου 1944 -Ποία θα ήτο η τύχη της Γερμανίας αν η δολοφονική απόπειρα επετύγχανε;20/7/2022
![]() Λίγο μετά το μεσημέρι της 20ής Ιουλίου 1944 ο συνταγματάρχης του Γερμανικού Στρατού Κλάους φον Στάουφενμπεργκ (Claus Schenk Graf von Stauffenberg), ενεργώντας ως επικεφαλής ενός ολόκληρου μηχανισμού που είχε εκπονήσει σχέδιο ανατροπής του Αδόλφου Χίτλερ, επιχείρησε να δολοφονήσει διά της χρήσεως εκρηκτικού μηχανισμού το διαβόητο ηγέτη των ναζί εντός του Γενικού Στρατηγείου του στο Ανατολικό Μέτωπο, της περίφημης Φωλιάς του Λύκου, στο Ράστενμπουργκ της ανατολικής Πρωσίας. Η εν λόγω δολοφονική απόπειρα τελικώς απέτυχε, ο Χίτλερ επέζησε ελαφρά τραυματισμένος, ορισμένοι δε από όσους είχαν συνωμοτήσει εναντίον του ναζιστικού καθεστώτος, μεταξύ αυτών και ο ίδιος ο φον Στάουφενμπεργκ, εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες στο Βερολίνο την ίδια νύχτα. Την αμέσως επόμενη ημέρα, την Παρασκευή 21 Ιουλίου 1944, η εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα» είχε συμπεριλάβει στο πρωτοσέλιδό της την είδηση που αφορούσε την αποτυχημένη δολοφονική απόπειρα κατά του ηγέτη της ναζιστικής Γερμανίας. Στο περιορισμένης έκτασης σχετικό δημοσίευμα, που συνιστούσε ανταπόκριση της προτεραίας και έφερε τον τίτλο «Δολοφονική απόπειρα εναντίον της ζωής του καγκελαρίου Χίτλερ», αναφέρονταν επί λέξει τα εξής: Εκ του Γενικού Στρατηγείου του Φύρερ: «Απόπειρα εγένετο εναντίον της ζωής του Φύρερ δι’ εκρηκτικών μέσων. Εκ της ακολουθίας του ετραυματίσθησαν σοβαρώς ο αντιστράτηγος Σμουντ, ο συνταγματάρχης Μπραντ, ο αντισυνταγματάρχης Χόρκμαν και ο συνεργάτης Μπέργκερ. Ελαφρώς ετραυματίσθησαν ο αντισυνταγματάρχης Γιοντλ, οι στρατηγοί Κόρτεν, Μπούλε, Μπόντενσατς, Χοϊζέγκερ, Σερφ και οι ναύαρχοι Φος και φον Πουτκάμερ. Ο Φύρερ εκτός ελαφρών εγκαυμάτων και μωλωπισμών ουδέν άλλο έπαθε. Αμέσως μετά ταύτα ανέλαβεν εργασίαν και, ως αναφέρεται εν τω δελτίω, εδέχθη τον Ντούτσε εις συνομιλίαν. Ολίγον μετά την απόπειραν έφθασεν ο στρατάρχης Γκαίριγκ εις το Στρατηγείον του Φύρερ». Τη μεθεπόμενη μέρα, το Σάββατο 22 Ιουλίου, η αποτυχούσα απόπειρα και οι λεπτομέρειες αυτής, καθώς και σχετικές αντιδράσεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων στη Γερμανία και στην κατεχόμενη Ελλάδα, κατείχαν ευλόγως κυρίαρχη θέση στο πρωτοσέλιδο του «Ελευθέρου Βήματος». Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεντρικό άρθρο της εφημερίδας, που έφερε τον τίτλο «Πώς εσχεδιάσθη και εξετελέσθη η αποτυχούσα δολοφονική απόπειρα κατά του Χίτλερ». Εκεί διαβάζουμε την ομιλία που είχε εκφωνήσει ο Χίτλερ διαμέσου του Γερμανικού Ραδιοφωνικού Σταθμού το βράδυ της Πέμπτης 20ής Ιουλίου. Έχοντας ως αποδέκτη του το γερμανικό λαό, ο Φύρερ ανέφερε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα: «Αν εγώ σήμερον σας ομιλώ, τούτο συμβαίνει ιδία διά δύο λόγους: 1ον) Ίνα σεις ακούσητε την φωνήν μου και γνωρίσητε ότι εγώ ο ίδιος είμαι σώος και υγιής. 2ον) Ίνα όμως και πληροφορηθήτε τας λεπτομερείας εγκλήματος το οποίον εν τη Γερμανική Ιστορία δεν έχει το όμοιόν του. Μικρά κλίκα φιλοδόξων ασυνειδήτων και ταυτοχρόνως εγκληματιών ηλιθίων αξιωματικών έχει σφυρηλατήση συνωμοσίαν διά να με θέση εκποδών και ίνα μαζί με εμέ εκριζώση το Επιτελείον των Γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Η βόμβα, η οποία ετέθη υπό του συνταγματάρχου κόμητος φον Στάουφενμπεργκ, εξερράγη εις απόστασιν δύο μέτρων προς τα δεξιά μου. Ετραυμάτισε πολλούς των πιστών μου συνεργατών βαρύτατα, εις δε εξ αυτών απέθανεν. Εγώ ο ίδιος είμαι τελείως σώος, εκτός πολύ μικρών εκδορών, μωλώπων ή εγκαυμάτων. Θεωρώ τούτο ως επιβεβαίωσιν της εντολής της Θείας Προνοίας όπως συνεχίσω τον σκοπόν της ζωής μου, καθώς έχω πράξει μέχρι τούδε. Διότι δύναμαι να διακηρύξω πανηγυρικώς ενώπιον ολοκλήρου του έθνους ότι από της ημέρας καθ’ ην εισήλθον εις την Βίλχελμστρασε μίαν και μόνην σκέψιν είχον, όπως εκτελέσω το καθήκον μου εγνωσμένως και ευσυνειδήτως και ότι, αφ’ ότου κατέστη δι’ εμέ σαφές ότι ο πόλεμος ήτο αναπόφευκτος και δεν ήτο δυνατόν πλέον να αναβληθή, μόνον φροντίδας και εργασίαν εγνώρισα και επί απειραρίθμους ημέρας και αγρύπνους νύκτας έζων μόνον διά τον λαόν μου. Εις ώραν κατά την οποίαν τα γερμανικά στρατεύματα συνάπτουν σφοδροτάτους αγώνας, όπως και εν Ιταλία, ευρέθη τώρα και εν Γερμανία μικρά ομάς, ήτις τώρα, όπως και κατά το έτος 1918, ενόμισεν ότι δύναται να πλήξη διά του εγχειριδίου εις τα νώτα. Αλλά την φοράν αυτήν επλανήθη σοβαρώς. Οι διισχυρισμός των σφετεριστών τούτων, ότι εγώ δεν ζω πλέον, ανασκευάζεται ήδη την στιγμήν ταύτην, διότι εγώ ομιλώ προς σας αγαπητοί μου συμπατριώται. Ο κύκλος τον οποίον οι σφετερισταί ούτοι αποτελούν είνε ασημάντως μικρός. Ούτος εις ουδεμίαν σχέσιν ευρίσκεται με τας Γερμανικάς Ενόπλους Δυνάμεις και προ πάντων με τον κατά ξηράν Γερμανικόν Στρατόν. Είνε μικρά ομάς εγκληματικών στοιχείων, ήτις τώρα θα εκριζωθή άνευ οίκτου. […] Έχω την πεποίθησιν ότι με το να θέσωμεν εκποδών την ασημάντως μικράν ταύτην κλίκα προδοτών και συνωμοτών δημιουργούμεν τέλος και εις το εσωτερικόν της χώρας την ατμόσφαιραν την οποίαν χρειάζονται οι μαχηταί του μετώπου. Διότι είνε αδύνατον εκατοντάδες χιλιάδων και εκατομμύρια γενναίων ανδρών να δίδουν το παν, ενώ εις το εσωτερικόν ασημάντως μικρά ομάς φιλοδόξων οικτρών πλασμάτων να προσπαθή συνεχώς να αντιπράξη εις την στάσιν ταύτην. Την φοράν αυτήν θα λογαριασθώμεν με αυτούς με τον τρόπον με τον οποίον ημείς ως εθνικοσοσιαλισταί είμεθα συνηθισμένοι. Είμαι πεπεισμένος ότι πας αξιοπρεπής αξιωματικός, πας γενναίος στρατιώτης θα κατανοήση τούτο την στιγμήν ταύτην. Ποία θα ήτο η τύχη της Γερμανίας αν η απόπειρα επετύγχανε σήμερον, ίσως ελάχιστοι δύνανται να αντιληφθούν. Εγώ ο ίδιος δεν ευχαριστώ την Θείαν Πρόνοιαν και τον Δημιουργόν μου διότι με διεφύλαξε –η ζωή μου είνε μόνον εργασία διά τον λαόν μου– αλλά τον ευχαριστώ διότι μου έδωσε την δυνατότητα να δύναμαι να φέρω και εις το μέλλον τας φροντίδας ταύτας και να συνεχίσω την εργασίαν μου όσον το δυνατόν ευσυνειδήτως. Πας Γερμανός […] έχει το καθήκον να αντιδράση ανεπιφυλάκτως εναντίον των στοιχείων τούτων, είτε να τα συλλάβη αμέσως, αν δε ήθελον προβάλη οιανδήποτε αντίστασιν να τα φονεύση άνευ άλλων διατυπώσεων. Εδόθησαν διαταγαί εις όλα τα στρατιωτικά τμήματα. Θα εκτελεσθούν τυφλώς, συμφώνως προς την πειθαρχίαν την οποίαν γνωρίζει ο Γερμανικός Στρατός. Δύναμαι ιδιαιτέρως σάς, παλαιοί μου συμμαχηταί, να σας χαιρετίσω ευφροσύνως άλλην μίαν φοράν, διότι μου παρεσχέθη πάλιν η δυνατότης να αποφύγω μοίραν ήτις δεν έκρυπτε δι’ εμέ το φρικώδες, αλλά θα έφερε την φρίκην εις τον γερμανικόν λαόν. Διαβλέπω εκ τούτου ωσαύτως νεύμα της Θείας Προνοίας όπως συνεχίσω το έργον μου, και συνεπώς θα το συνεχίσω και εν τω μέλλοντι. ![]() Η 20η Ιουλίου 1969 είναι ημερομηνία ορόσημο για την ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς για πρώτη φορά ανθρώπινο ον πάτησε το πόδι του σε άλλο πλανήτη και συγκεκριμένα στη Σελήνη. Ήταν δύο από τα μέλη της αμερικανικής διαστημικής αποστολής «Απόλλων 11», οι αστροναύτες Νιλ Άρμστρονγκ και Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν. ![]() Σαράντα-οκτώ χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη στυγνή εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο. Από τότε το 40% της Κύπρου παραμένει υπό κατοχή. Για 48 τώρα χρόνια, η Κύπρος θυμάται και τιμά όλους όσοι υπερασπίστηκαν την πατρίδα εναντίον του Τούρκου εισβολέα το 1974. Οι σειρήνες ήχησαν και πάλι, στις 05.30 το πρωί, όπως γίνεται τα τελευταία 48 χρόνια τέτοια ώρα, που ο τουρκικός στρατός αποβιβάστηκε στις ακτές της Κερύνειας, πέντε ημέρες μετά το προδοτικό πραξικόπημα. Χιλιάδες οι νεκροί, εκατοντάδες οι αγνοούμενοι της κυπριακής τραγωδίας. Η χώρα παραμένει διαιρεμένη. Οι μέχρι σήμερα προσπάθειες για επανένωσή της σε μια δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία δεν έχουν καταλήξει ακόμα, λόγω των απαράδεκτων τουρκικών αξιώσεων. Σήμερα, σε όλες τις πόλεις της ελεύθερης Κύπρου διοργανώνονται εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για τους πεσόντες και δεήσεις για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας. Την Τετάρτη, 20 Ιουλίου 2022, επέτειο της αποφράδας ημέρας της τουρκικής εισβολής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης που βρίσκεται υπό περιορισμό λόγω κορωνοϊού, θα εκπροσωπηθεί από τον Υπουργό Οικονομικών Κωνσταντίνο Πετρίδη , αρχικά, στις 8:00 π.μ. σε επίσημη δέηση που έγινε ήδη στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας και ακολούθως, στις 10.00 π.μ. στο ετήσιο μνημόσυνο για όσους έπεσαν κατά την τουρκική εισβολή, στον Καθεδρικό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα, στη Λευκωσία. Θα αναπεμφθεί δέηση υπέρ της απελευθέρωσης της Κύπρου και της επιστροφής των προσφύγων και της ανεύρεσης των αγνοουμένων. Στις 8.30 μμ, στο Προεδρικό Μέγαρο, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση μνήμης για τις μαύρες επετείους του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής. Ομιλία εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας θα εκφωνήσει ο Υπουργός Οικονομικών. Στα μνημόσυνα που πραγματοποιήθηκαν στις 17 Ιουλίου 2022, την Κυβέρνηση εκπροσώπησαν κυβερνητικοί αξιωματούχοι, με την κατάθεση στεφάνων εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας. Πολιτικά κόμματα και οργανώσεις έχουν εκδώσει ανακοινώσεις καταδίκης της τουρκικής εισβολής και έχουν διοργανώσει εκδηλώσεις μνήμης και τιμής προς τους νεκρούς της κυπριακής τραγωδίας, τονίζοντας την ανάγκη για ενότητα και επαναλαμβάνοντας την αποφασιστικότητά τους να εργαστούν για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.
Ο Τούρκος Πρωθυπουργός, Μπουλέντ Ετζεβίτ, άρπαξε την ευκαιρία που επιζητούσε η Άγκυρα από πολύ καιρό και ισχυριζόμενος ότι δεν επρόκειτο για εισβολή, αλλά για «ειρηνική επέμβαση», με σκοπό την επαναφορά της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο, που είχε καταλυθεί από το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, εισέβαλε μια μέρα μετά, στις 20 Ιουλίου 1974. Με την κωδική ονομασία «Αττίλας» η τουρκική εισβολή ξεκίνησε στις 05.30 π.μ. στις 20 Ιουλίου 1974, με αποβατικές και αεροπορικές επιχειρήσεις. Οι αλεξιπτωτιστές έπεφταν μαζικά ενώ δυνάμεις πεζικού της Τουρκίας αποβιβάζονταν στις παραλίες της Κερύνειας. Συμμετείχαν συνολικά γύρω στους 40.000 άνδρες υπό τη διοίκηση του αντιστρατήγου Νουρετίν Ερσίν. Η «κυβέρνηση» των πραξικοπηματιών του Νίκου Σαμψών παραιτήθηκε υπό το βάρος των εξελίξεων στις 23 Ιουλίου 1974. Στη Γενεύη άρχισαν πυρετώδεις διαβουλεύσεις για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης υπό την αιγίδα του Βρετανού Υπουργού Εξωτερικών, Τζον Κάλαχαν. Η ελληνοκυπριακή πλευρά, εκπροσωπούμενη από τον Γλαύκο Κληρίδη, αξίωσε για πρώτη φορά μετά το 1963 εφαρμογή των Συνθηκών Ζυρίχης-Λονδίνου και του Κυπριακού Συντάγματος. Η Τουρκία αρνήθηκε και προέβαλε το πάγιο αίτημά της για γεωγραφικό χωρισμό του νησιού. Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Τουράν Γκιουνές, αντιπρότεινε σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία θα ήταν δικοινοτικό ομοσπονδιακό κράτος πολλών καντονιών, στο οποίο οι Τουρκοκύπριοι θα έλεγχαν το 34% περίπου του νησιού. Ο Κληρίδης ζήτησε αναβολή 36 ή 48 ωρών, για να συμβουλευτεί το Υπουργικό Συμβούλιο. Οι Τούρκοι απέρριψαν το αίτημά του. Ενόσω διαρκούσαν οι διπλωματικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στη Γενεύη δεν φαινόταν να επιτυγχάνεται αίσια έκβαση και η Τουρκία, αφού πρώτα στις 3:30 τα ξημερώματα της 14 Αυγούστου του 1974 απέσυρε την αντιπροσωπεία της, σε λιγότερο από 1 1/2 ώρα μετά (4:35 π.μ. της ίδιας ημέρας) προχώρησε και στο δεύτερο κύμα εισβολής υπό την κωδική ονομασία «Αττίλας 2» με την κατάληψη της Μόρφου, της Αμμοχώστου και της Καρπασίας. Παρά τις εκκλήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ [Ψήφισμα 353 (1974)] και τη γρήγορη αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης στο νησί, η Τουρκία κατέλαβε το 36,2 τοις εκατό της εδαφικής επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας και εκτόπισε βίαια περίπου 200.000 Ελληνοκυπρίους από τις εστίες τους. Άλλοι 20.000 Ελληνοκύπριοι, οι οποίοι παρέμειναν στις κατεχόμενες περιοχές, εξαναγκάστηκαν και αυτοί τελικά να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να αναζητήσουν καταφύγιο στις ελεγχόμενες από την κυπριακή Κυβέρνηση περιοχές. Μέχρι τον Απρίλιο 2013 λιγότεροι από 328 εγκλωβισμένοι Ελληνοκύπριοι και 109 Μαρωνίτες παρέμεναν στις κατεχόμενες περιοχές. Η Τουρκία μέχρι και σήμερα στερεί από τους εκτοπισμένους Ελληνοκυπρίους το δικαίωμα να επιστρέψουν στα σπίτια και τις περιουσίες τους. Το γεγονός αυτό έχει δώσει αφορμή για προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο έχει εκδώσει σημαντικές αποφάσεις για τις παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης από την πλευρά της Τουρκίας. Πέραν της οικονομικής καταστροφής, αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής και τη βίαιης μετακίνησης πληθυσμού, περισσότερα από 3.000 άτομα σκοτώθηκαν ενώ μέχρι τις 15 Ιουλίου 2022, εξακολουθούν να αγνοούνται από τις διακοινοτικές μάχες του 1963 – ’64 και την τουρκική εισβολή του 1974, 775 Ε/κ και 200 Τ/κ.
Οι συνεχείς προσπάθειες, υπό την αιγίδα των ΗΕ, για εξεύρεση μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης, δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας, δεν έχουν ακόμα αποδώσει καρπούς, λόγω της επιμονής της τουρκικής πλευράς να διατηρήσει τα επεμβατικά της δικαιώματα, τις αναχρονιστικές εγγυήσεις και να διασφαλίσει την παρουσία τουρκικού στρατού στο νησί. SOURCE:ellasjournal.com/ |
APXEIO
August 2022
Click to set custom HTML
|