H NASA, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσαν χθες αξιωματούχοι της, προγραμματίζει να κάνει μία δεύτερη προσπάθεια το Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου για την εκτόξευση του νέου πυραύλου (SLS) στη Σελήνη, πέντε ημέρες μετά την πρώτη αποτυχημένη προσπάθεια εκτόξευσης την Δευτέρα. Η πρώτη προσπάθεια απέτυχε μετά από τον εντοπισμό μιας σειράς τεχνικών ζητημάτων που έθεταν σε κίνδυνο την αποστολή. Τα σχέδια προβλέπουν την εκτόξευση του πυραύλου SLS που έχει συνολικό ύψος 209 μέτρων από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ στη Φλόριντα. Η μη επανδρωμένη κάψουλα Ωρίων να πραγματοποιήσει μία δοκιμαστική πτήση έξι εβδομάδων γύρω από τη Σελήνη και να επιστρέψει πίσω στη γη. Η εκτόξευση που αναμένεται εδώ και πολύ καιρό θα ενεργοποιήσει το διαστημικό πρόγραμμα Άρτεμις της NASA για πτήση από το φεγγάρι στον Άρη, ενώ διαδέχεται το πρόγραμμα Απόλλων (Apollo Program) των σεληνιακών διαστημικών αποστολών των δεκαετιών του 1960 και του 1970. H κωδική ονομασία της πρώτης πτήσης του νέου συστήματος εκτόξευσης και της κάψουλας Ωρίων είναι Άρτεμις Ι με στόχο την πραγματοποίηση δοκιμαστικής πτήσης διαφόρων σταδίων για το συνολικό διαστημικό όχημα βάρους 2,87 εκατομμυρίων τόνων, πριν η NASA λάβει αποφάσεις για την καταλληλότητά του αναφορικά με την πραγματοποίηση επανδρωμένων πτήσεων. Η αρχική προσπάθεια εκτόξευσης της αποστολής Άρτεμις Ι από τη NASA τη Δευτέρα τερματίστηκε ανεπιτυχώς, μετά από τον εντοπισμό ενός προβλήματος ψύξης σε έναν από τους κινητήρες κεντρικού σταδίου του SLS, αναγκάζοντας τη Διαστημική Υπηρεσία των ΗΠΑ να προχωρήσει στην αναστολή της αντίστροφης μέτρησης για την εκτόξευση. Σε μία συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε χθες, αξιωματούχοι της NASA δήλωσαν πως ελπίζουν ότι τα προβλήματα που εντοπίστηκαν θα έχουν επιλυθεί στην ώρα τους, για την επανάληψη της προσπάθειας εκτόξευσης το Σάββατο. O γαλαξίας Μ74, γνωστός ο ως Γαλαξίας – φάντασμα, αποκαλύπτεται στο υπερσύγχρονο τηλεσκόπιο James Webb, που «κοίταξε» στο κέντρο του, 32 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Η εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb δείχνει την καρδιά του M74, αποκαλύπτοντας λεπτά νήματα αερίου και σκόνης στους μεγαλειώδεις σπειροειδείς βραχίονες που εκτείνονται για έτη φωτός. Η έλλειψη αερίου στην περιοχή του πυρήνα παρέχει επίσης μια αδιατάρακτη θέα του αστρικού σμήνους στο κέντρο του γαλαξία. Ο Μ74 είναι μια ιδιαίτερη κατηγορία σπειροειδούς γαλαξία καθώς οι σπειροειδείς βραχίονές του είναι εμφανείς και καλά καθορισμένοι, σε αντίθεση με την αποσπασματική και περιπλεγμένη δομή που παρατηρείται σε μερικούς σπειροειδείς γαλαξίες. Ο Γαλαξίας Φάντασμα απέχει περίπου 32 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη και είναι ορατός στον αστερισμό των Ιχθύων. Ο κάθετος προσανατολισμός του ω προς τη Γη, επιτρέπει την πλήρη θέαση της μίας πλευράς του. Σε συνδυασμό με τους ευκρινείς σπειροειδείς βραχίονές του, τον καθιστά αγαπημένο θέμα για τους αστρονόμους που μελετούν την προέλευση και τη δομή των γαλαξιακών σπειρών. Το Webb ανέλυσε τον M74 με τον αισθητήρα υπέρυθρων Mid-InfraRed Instrument (MIRI) προκειμένου να μάθουμε περισσότερα για τις πρώτες φάσεις του σχηματισμού των άστρων στο γειτονικό μας σύμπαν. Οι παρατηρήσεις αυτές αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας χαρτογράφησης, στο υπέρυθρο, 19 κοντινών γαλαξιών όπου γεννώνται αστέρια. Αυτοί οι γαλαξίες έχουν ήδη παρατηρηθεί με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA/ESA και με επίγεια παρατηρητήρια. Η προσθήκη των παρατηρήσεων του Webb σε μεγαλύτερα μήκη κύματος θα επιτρέψει στους αστρονόμους να εντοπίσουν επακριβώς τις περιοχές σχηματισμού άστρων στους γαλαξίες, να μετρήσουν με ακρίβεια τις μάζες και τις ηλικίες των αστρικών σμηνών και να αποκτήσουν πληροφορίες για τη φύση των μικρών κόκκων σκόνης που περιφέρονται στο διαστρικό διάστημα. Οι παρατηρήσεις του Hubble στον M74 έχουν αποκαλύψει ιδιαίτερα φωτεινές περιοχές σχηματισμού αστέρων, γνωστές ως περιοχές HII. Συνδυάζοντας δεδομένα από τηλεσκόπια που λειτουργούν σε όλο το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, οι επιστήμονες μπορούν να αποκτήσουν καλύτερη εικόνα των αστρονομικών αντικειμένων από ό,τι με τη χρήση ενός μόνο παρατηρητηρίου – ακόμη και ενός τόσο ισχυρού όσο το Webb.
Το τηλεσκόπιο της NASA, James Webb, καταγράφει νέες εντυπωσιακές εικόνες του Δία, τις οποίες δίνει στη δημοσιότητα μέσω της βρετανικής υπηρεσίας του Al Jazeera.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία, μια θύελλα αρκετά μεγάλη για να καταπιεί τη Γη, ξεχωρίζει έντονα δίπλα σε αμέτρητες μικρότερες καταιγίδες. Επιπλέον, φαίνονται οι «αχνοί» δακτύλιοι γύρω από τον πλανήτη, καθώς και δύο μικροσκοπικά φεγγάρια μπροστά στον γιγάντιο πλανήτη, η Αμάλθεια και η Αδράστεια, διαμέτρου περίπου 200 και 20 χιλιομέτρων αντίστοιχα.
Η αποστολή «Άρτεμις 1» της NASA στη Σελήνη εξελλίσσεται σε… θρίλερ καθώς υπάρχει καθυστέρηση εξαιτίας των καιρικών συνθηκών και της διαρροής υδρογόνου. Η NASA ανακοίνωσε πριν λίγα λεπτά ότι ο διευθυντής της εκτόξευσης του Artemis 1 στη Σελήνη, «ζήτησε να σταματήσει η εκτόξευση για σήμερα». Αν και η τηλεόραση της NASA μεταδίδει ζωντανά την εκτόξευση, ξεκινώντας από τις 13:30 ώρα Ελλάδας, υπάρχει καθυστέρηση λόγω των καιρικών συνθηκών καθώς και λόγω τεχνικών προβλημάτων αφού διαπιστώθηκε διαρροή υδρογόνου. «Ενώ η φόρτωση υγρού οξυγόνου στο προσωρινό στάδιο κρυογονικής πρόωσης συνεχίζεται και οι δεξαμενές του βασικού σταδίου συνεχίζουν να αναπληρώνονται, οι μηχανικοί επιλύουν ένα πρόβλημα που ρυθμίζει έναν από τους κινητήρες RS-25 στο κάτω μέρος του πυραύλου», επισημαίνεται σε ανακοίνωση. Επιστήμονας προειδοποιεί ότι η Γη μπορεί να πληγεί από καταστροφική σούπερ ηλιακή έκλαμψη το 202329/8/2022
Την ώρα που το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας εξασθενεί, ένας επιστήμονας στο Climate Science Center στο Pagosa Springs του Κολοράντο, ευρέως γνωστό ως Oppenheimer Ranch Project, προειδοποιεί ότι η Γη μπορεί να πληγεί από καταστροφική σούπερ ηλιακή έκλαμψη ήδη από το 2023. Αυτό δεν είναι απλώς μια θεωρία, επειδή το «κοσμικό κύμα» που προκάλεσε παρόμοια ηλιακή έκλαμψη στο γειτονικό μας αστέρι Proxima Centauri το 2019 φαίνεται τώρα να κατευθύνεται και προς εμάς. Το 2017, μια νέα έκθεση της NASA εξέφρασε ανησυχίες για το “ηλιακό ελάχιστο” που ξεκίνησε τώρα. Δεν αναμένονται μεγάλες εκρήξεις ηλιακών εκλάμψεων, αλλά τεράστιες τρύπες, μερικές φορές διαρκείας μηνών, στο στέμμα του ήλιου, μέσω των οποίων τα ηλιακά σωματίδια μπορούν να διαφύγουν με μεγάλη ταχύτητα και να χτυπήσουν το μαγνητικό πεδίο της Γης. Με αυτόν τον τρόπο, οι δορυφόροι, καθώς και οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές εγκαταστάσεις στην επιφάνεια του πλανήτη, μπορεί να καταστραφούν ή ακόμη και να απενεργοποιηθούν οριστικά. Μπορεί επίσης να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Μια τέτοια έκρηξη προκάλεσε μαζικές διακοπές ρεύματος τον Απρίλιο του 2017 σε πολλές μεγάλες αμερικανικές πόλεις. Σημαντικές ανησυχίες σχετικά με τη μείωση του μαγνητικού πεδίου και την υπερέκρηξη το 2023Ο επιστήμονας του Κέντρου Επιστήμης του Κλίματος, David Mauriello, ανησυχεί περισσότερο για το φθίνον μαγνητικό πεδίο και μια πιθανή πολική αντιστροφή παρά για το νέο ηλιακό ελάχιστο και την Παγκόσμια Ψύξη. Σε μόλις 2 χρόνια από τώρα, θα μπορούσαμε να δούμε τις συνδυασμένες επιδράσεις της φθίνουσας μαγνητόσφαιρας – μια παρενέργεια μαγνητικών αντιστροφών ή ανωμαλιών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν πτώση του μαγνητικού πεδίου της Γης κάτω από το 10% του μέγιστου – σε συνδυασμό με ένα ισχυρό εκτόξευση πλάσματος από τον ήλιο. Μια πρόσφατη μελέτη, βασισμένη σε παρατηρήσεις από εννέα τηλεσκόπια – συμπεριλαμβανομένου του γνωστού διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble – έδειξε ότι την 1η Μαΐου 2019, το πλησιέστερο αστέρι στο ηλιακό μας σύστημα, ο Proxima Centauri, είχε μια άνευ προηγουμένου ισχυρή έκρηξη, μια σφοδρή έκρηξη, η οποία εξερράγη 100 φορές πιο ισχυρή από τις εκρήξεις του δικού μας ήλιου. Ο Proxima Centauri είναι ένας κόκκινος νάνος σε απόσταση 4,25 ετών φωτός από τη Γη. Αυτή η έκρηξη στο Proxima Centauri είχε τη δύναμη μιας έκρηξης X-200+ από τον δικό μας ήλιο. Σημειώστε ότι το πιο δυνατό ξέσπασμα του ήλιου μας ήταν «απλώς» ένα X-45. Αυτό μετρήθηκε το 2003 και ευτυχώς δεν είχε στόχο τον πλανήτη μας. Το συμβάν Carrington το 1859 πιστεύεται επίσης ότι προκλήθηκε από μια έκρηξη X-45. Επειδή η κοινωνία μας δεν ήταν ακόμα εξαρτημένη από τα ηλεκτρονικά, οι συνέπειες ήταν περιορισμένες. Το «Cosmic Wave» έχει ήδη χτυπήσει δύο γειτονικά αστέριαΟ Mauriello υποθέτει ότι εάν οι τελευταίες γνώσεις σχετικά με την ύπαρξη κάποιου είδους γαλαξιακού «κύματος ρεύματος Birkeland» είναι σωστές, αυτό το κοσμικό «κύμα» που έπληξε τον Proxima Centauri το 2019 είναι τώρα στο δρόμο του προς την γη (σχεδόν) την ταχύτητα του φωτός. Αυτό σημαίνει ότι αυτό το κύμα θα μπορούσε να χτυπήσει τον ήλιο το καλοκαίρι του 2023, προκαλώντας μια παρόμοια μεγάλη έκρηξη. Δεν χρειάζεται καν να στοχεύει απευθείας στον πλανήτη μας για να προκαλέσει άνευ προηγουμένου καταστροφή μέσω του φαινομένου «φωτοστέφανο» και να «βομβαρδίσει» τον κόσμο μας και να τον στείλει στη πέτρινη εποχή. Μια πρόσφατη υπερέκρηξη στο αστέρι του Barnard, 5.978 έτη φωτός μακριά, είναι μια ισχυρή ένδειξη ότι αυτό είναι κάτι περισσότερο από μια απλή θεωρητική πιθανότητα. Η έκλαμψη σε αυτό το αστέρι συνέβη στο αναμενόμενο διάστημα. Λόγω της φθίνουσας μαγνητόσφαιρας, μια μέση λάμψη X είναι ήδη αρκετή για να εξαφανίσει το 90% του πολιτισμού μας, ο οποίος έχει γίνει εξαιρετικά εξαρτημένος από τα ηλεκτρονικά και την ηλεκτρική ενέργεια. Το επερχόμενο γαλαξιακό «κύμα» θα μπορούσε επίσης να προσφέρει την τελική ώθηση για να ξεκινήσει μια ταχεία πολική αναστροφή. «Θα πρέπει να είστε έτοιμοι μέχρι τον Αύγουστο του 2023», είπε ο Mauriello. Η εκτόξευση πληρωμάτων στο Διάστημα πρέπει να ανατεθεί αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα, γράφει ο Economist. Μισό αιώνα χρόνια το ιστορικό πρόγραμμα Apollo που έστειλε τους πρώτους ανθρώπους στη Σελήνη, η NASA ετοιμάζει την επιστροφή της με τη δοκιμή του νέου πυραύλου SLS που προγραμματίζεται για το απόγευμα της Δευτέρας. Ο SLS (Space Launch System) είναι το βασικό εργαλείο νέου προγράμματος Artemis, προκειμένου να αποκτήσουν οι ΗΠΑ μόνιμη παρουσία στο φεγγάρι και να ταξιδέψουν τελικά στον. Ουσιαστικά, ο SLS αποτελεί διάδοχο του θρυλικού πυραύλου Saturn V που κατέστησε εφικτές τις αποστολές Apollo. Αποτελεί, όμως, και μια τεράστια σπατάλη χρημάτων, σύμφωνα με τον Economist. Η σύλληψη και η εκτέλεση του συγκεκριμένου προγράμματος είναι ένα τέλειο παράδειγμα του «λαβυρίνθου» της μικροπολιτικής. Όπως σημειώνει το βρετανικό περιοδικό, οι πύραυλοι που κατασκευάζουν οι ιδιωτικές εταιρείες θα ξεπεράσουν πολύ γρήγορα τον SLS. Και γι’ αυτό δεν φταίνε οι επιστήμονες και οι μηχανικοί της NASA, αλλά το αμερικανικό Κογκρέσο. NASA vs SpaceX Ας κάνουμε μια αναδρομή. Το πρόγραμμα των διαστημικών λεωφορείων ακυρώθηκε από τον Τζορτζ Μπους τον Νεότερο το 2004. Την επόμενη χρονιά, η NASA ανακοίνωσε τον διάδοχό του: το πρόγραμμα Constellation. Στόχος του ήταν η ολοκλήρωση του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού και η επιστροφή του ανθρώπου στο φεγγάρι έως το 2020, καθώς και το πολυπόθητο πρώτο βήμα στον Άρη. Το 2010, τα έξοδα για το συγκεκριμένο πρόγραμμα ήταν τόσο μεγάλα που ο Μπαράκ Ομπάμα το ακύρωσε. Ωστόσο, τα συμβόλαια είχαν ήδη υπογραφεί με τις διάφορες διαστημικές εταιρείες, καθώς και με τα ινστιτούτα της NASA. Έτσι, το πρόγραμμα για τον SLS δημιουργήθηκε την ίδια χρονιά, καθώς τα συμβόλαια από το ακυρωμένο Constellation εξακολουθούσαν να ισχύουν κανονικά. Το SLS έχει κοστίσει στους Αμερικανούς φορολογούμενους περίπου 23 δισεκατομμύρια δολάρια την τελευταία δεκαετία. Στην ίδια περίοδο όμως οι αποστολές της SpaceX έδειξαν ότι είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν επαναχρησιμοποιούμενοι πύραυλοι με το κόστος να φτάνει τα 50 εκατ. δολάρια ανά εκτόξευση. Στον αντίποδα, το αντίστοιχο κόστος για μια βόλτα με έναν πύραυλο SLS υπολογίζεται στα 2 δισ. δολάρια (ή και περισσότερο). Μέσα στους επόμενους έξι μήνες, η SpaceX θα στείλει το Starship στο διάστημα. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο πύραυλο της εταιρείας του Μασκ που θα μπορεί να μεταφέρει παρόμοια φορτία με τον SLS, με κάθε εκτόξευση να κοστίζει μερικά εκατομμύρια. «Οι ιδιώτες το κάνουν καλύτερα» Με τον ανταγωνισμό στον ιδιωτικό τομέα να αυξάνεται – στο παιχνίδι μπαίνει και η Blue Origin του Τζεφ Μπέζος – είναι δύσκολο να βρεθεί μια θέση για τον πύραυλο SLS. To δημοσίευμα του Economist σημειώνει ότι θα ήταν καλύτερο να ακυρωθεί το πρόγραμμα για τον νέο πύραυλο της NASA, η οποία θα έπρεπε να αγοράσει πυραύλους από ιδιώτες και να επικεντρωθεί περισσότερο στην αποστολή τoυ προγράμματος Artemis. Την ιδέα αυτή είχε εκφράσει, εξάλλου, από το 2019 και ο τότε επικεφαλής της NASA, Τζιμ Μπράιντενσταϊν. Ο αρθρογράφος προτείνει, επίσης, στην κυβέρνηση Μπάιντεν να επικεντρωθεί σε αυτά που η NASA μπορεί να προσφέρει και που δεν υπάρχουν ακόμη στην αγορά: υψηλού ρίσκου επιστημονική έρευνα, τεχνολογία για διαστημικές αποστολές που θα φέρουν νέα ευρήματα ή και τρόποι για την καλύτερη κατανόηση και καταγραφή παγκόσμιων απειλών, όπως η κλιματική αλλαγή. «Μόνο μερικά από τα 32 δισ. δολάρια που ξοδεύτηκαν για τον SLS θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά», σημειώνει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η NASA θα μπορούσε να «ξεγλιστρήσει» από τις προτεραιότητες του Κογκρέσου, αν είχε μεγαλύτερη ανεξαρτησία και δεν έπεφτε θύμα της «έλλειψης διορατικότητας» των πολιτικών. «Αν όμως οι βουλευτές δεν ενδιαφέρονται να προσεγγίσουν με λογική το διάστημα, ας έχει. Δεν υπάρχει κάποιος λόγος η NASA να είναι τόσο μεγάλη», καταλήγει με νόημα ο Economist. O SLS περιένει στο Ακτρωτήριο Κανάβεραλ για την παρθενική του εκτόξευση (Reuters) Πενήντα χρόνια μετά τη λήξη του ιστορικού προγράμματος «Απόλλων», ξεκινά σήμερα το νέο αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα «Άρτεμις» (αδελφή του Απόλλωνα στην ελληνική μυθολογία, γι’ αυτό επιλέχτηκε αυτό το όνομα ήδη επί προεδρίας Τραμπ). Οι ΗΠΑ ξεκινούν -αν όλα πάνε ομαλά σύμφωνα με τον προγραμματισμό- την επιχείρηση επιστροφής τους στη Σελήνη, για πρώτη φορά μετά το 1972 όταν είχαν πατήσει για τελευταία φορά το πόδι τους στο φεγγάρι. Στις 15:33 ώρα Ελλάδας της Δευτέρας έχει προγραμματιστεί από την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) η εκτόξευση από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στην Φλόριντα της αποστολής «Άρτεμις 1» με έναν πελώριο πύραυλο Space Launch System (SLS) που θα μεταφέρει την μη επανδρωμένη κάψουλα Ωρίων (Orion) γύρω από τη Σελήνη για μια δοκιμαστική πτήση έξι εβδομάδων και μετά θα γυρίσει στη Γη. Οι έως τώρα μετεωρολογικές προβλέψεις δίνουν πιθανότητα 80% οι σημερινές καιρικές συνθήκες να είναι ευνοϊκές. Αν κάτι πάει στραβά (λόγω τεχνικού προβλήματος ή καιρού), έχουν δοθεί ως εναλλακτικές ημερομηνίες εκτόξευσης η 2α ή η 5η Σεπτεμβρίου. Την Κυριακή μια καταιγίδα έπληξε το Κέντρο Κένεντι και τα αλεξικέραυνα γύρω από την πλατφόρμα εκτόξευσης τράβηξαν τους κεραυνούς, χωρίς πάντως η NASA να ανησυχήσει ιδιαίτερα. Ο SLS μαζί με το Orion έχουν ύψος 98 μέτρων. Ο SLS, που χρειάστηκε πάνω από δέκα χρόνια για να αναπτυχτεί και να κατασκευαστεί, θεωρείται ο ισχυρότερος και πιο πολύπλοκος πύραυλος στον κόσμο, αν και, σύμφωνα με τον «Economist», αποτελεί ένα υπερβολικά ακριβό κρατικό κατασκεύασμα και μια σπατάλη για τα χρήματα των φορολογουμένων. Οι βασικοί υπεργολάβοι για το πρόγραμμα Άρτεμις είναι οι εταιρείες Boeing για τον SLS και Lockheed Martin για την κάψουλα Orion. Η τελευταία φορά που εκτοξεύτηκε ένας τέτοιος μεγα-πύραυλος από το Κέντρο Κένεντι, ήταν το 1973 όταν ένας πύραυλος Κρόνος 5 (Saturn V) μετέφερε σε τροχιά τον διαστημικό σταθμό Skylab. Ο σχεδιασμός της NASA είναι η εκτόξευση το 2024 της επανδρωμένης αποστολής Άρτεμις 2 γύρω από το φεγγάρι, ώσπου τελικά το 2025 η αποστολή Άρτεμις 3 να προσεληνωθεί (μεταφέροντας και την πρώτη γυναίκα αστροναύτη στη Σελήνη). Θα τεθούν έτσι πιθανότατα αυτή τη φορά τα θεμέλια για μια πιο μόνιμη σεληνιακή βάση και παρουσία αστροναυτών στον δορυφόρο της Γης, με απώτερο στόχο μια βάση στον Άρη μέσα στη δεκαετία του 2030. Πάντως αρκετοί ειδικοί δεν αποκλείουν ότι όλο αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι υπερβολικά «σφιχτό» και φιλόδοξο, οπότε μπορεί να μετατεθεί κατά μερικά χρόνια προς το μέλλον. Οι τελευταίοι άνθρωποι που περπάτησαν στο φεγγάρι, ήταν οι δύο άνδρες αστροναύτες της αποστολής Απόλλων 17 το 1972, ενώ είχαν προηγηθεί δέκα άλλοι Αμερικανοί αστροναύτες, στη διάρκεια πέντε προηγούμενων αποστολών, με πρώτη προσελήνωση της αποστολής Απόλλων 11 το 1969. Τα τελευταία χρόνια η Κίνα έχει προσεληνώσει με επιτυχία τρεις ρομποτικές αποστολές και σχεδιάζει δική σεληνιακή βάση για τη δεκαετία του 2030, η Ινδία και το Ισραήλ έστειλαν δικές τους σεληνιακές αποστολές το 2019 αλλά απέτυχαν, ενώ μια νοτιοκορεατική αποστολή βρίσκεται καθ’ οδόν με στόχο να τεθεί σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι. Γενικά υπάρχει κινητικότητα από αρκετές χώρες με προορισμό τη Σελήνη και οι ΗΠΑ έχουν ένα έξτρα ανταγωνιστικό κίνητρο να προλάβουν. Η NASA τις τελευταίες δεκαετίες έστρεψε το ενδιαφέρον της σε άλλους πλανήτες (Άρη) και μεγάλους δορυφόρους (του Κρόνου και του Δία), αλλά τώρα πλέον ενδιαφέρεται ξανά για τη Σελήνη, μεταξύ άλλων ως ενδιάμεσο σταθμό για πιο μακρινούς διαστημικούς στόχους. Πολύ περισσότερο που τα τελευταία χρόνια έγινε αντιληπτό ότι υπάρχει αρκετό νερό σε παγωμένη μορφή στο φεγγάρι, κάτι σημαντικό για μια μονιμότερη ανθρώπινη παρουσία, όχι μόνο ως πόσιμο νερό, αλλά και ως καύσιμο για πυραύλους μετά τη διάσπαση του σε οξυγόνο και υδρογόνο. Η Σελήνη ή ένας διαστημικός σταθμός σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι θα λειτουργήσει ως σταθμός ανεφοδιασμού για ένα πιο μακρινό ταξίδι, π.χ. στον Άρη. Προς το παρόν πάντως οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πόσο ακριβώς νερό υπάρχει στη Σελήνη και πόσο εύκολο θα είναι αξιοποιηθεί στην πράξη, καθώς βρίσκεται συνήθως στο βάθος ανήλιαγων κρατήρων. Η τηλεόραση της NASA θα μεταδώσει ζωντανά (στα αγγλικά) την εκτόξευση, ξεκινώντας από τις 13:30 ώρα Κύπρου/Ελλάδας. Φοβερή ανακάλυψη: Βρέθηκε ένας πιθανός υδάτινος εξωπλανήτης, καλυμμένος από έναν βαθύ ωκεανό25/8/2022
Ο εξωπλανήτης, ο οποίος είναι ελαφρώς μεγαλύτερος από τη Γη σε μέγεθος και αρκετά μεγαλύτερος σε μάζα (σχεδόν πενταπλάσια), κινείται γύρω από ένα μικρό άστρο στον αστερισμό του Δράκοντα Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε έναν εξωπλανήτη, τον TOI-1452 b, o οποίος πιθανώς είναι βραχώδης και σκεπασμένος όλος από έναν βαθύ ωκεανό. Ο εξωπλανήτης, ο οποίος είναι ελαφρώς μεγαλύτερος από τη Γη σε μέγεθος και αρκετά μεγαλύτερος σε μάζα (σχεδόν πενταπλάσια), κινείται γύρω από ένα μικρό άστρο στον αστερισμό του Δράκοντα σε απόσταση περίπου 100 ετών φωτός από τον δικό μας πλανήτη. Η απόσταση του εξωπλανήτη από το άστρο του είναι κατάλληλη, ώστε η θερμοκρασία του να μην είναι ούτε πολύ υψηλή ούτε πολύ χαμηλή, οπότε θεωρείται δυνατό να διατηρηθεί υγρό νερό στην επιφάνειάα του. Οι επιστήμονες μάλιστα, με επικεφαλής τον Σαρλ Καντιέ του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας «The Astronomical Journal», πιστεύουν ότι ο πλανήτης πιθανώς είναι καλυμμένος από ένα βαθύ στρώμα νερού. Ο αρχικός εντοπισμός του πλανήτη, σύμφωνα με το ΑΠΕ, έγινε με το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA και ακολούθησαν παρατηρήσεις από άλλα τηλεσκόπια. Το μητρικό άστρο ΤΟΙ-1452, ένας νάνος τύπου Μ, είναι πολύ μικρότερο από τον Ήλιο μας και συνοδεύεται από ένα δεύτερο άστρο παρόμοιου μεγέθους, που απαρτίζουν ένα διπλό αστρικό σύστημα, με το ένα άστρο σε απόσταση 97 αστρονομικών μονάδων από το άλλο (περίπου 2,5 φορές η απόσταση Ήλιου-Πλούτωνα).Η Γη είναι καλυμμένη περίπου κατά 70% από νερό, το οποίο όμως αποτελεί λιγότερο από το 1% της μάζας της. Σε μερικούς εξωπλανήτες εκτιμάται ότι υπάρχει πολύ περισσότερο νερό, το οποίο αποτελεί σημαντικά μεγαλύτερο τμήμα της μάζας τους (στην περίπτωση του TOI-1452 b έως το 30%, ποσοστό ανάλογο με δορυφόρους όπως οι Γανυμήδης και Καλλιστώ του Δία και οι Τιτάν και Εγκέλαδος του Κρόνου), γι’ αυτό έχουν πάρει τον χαρακτηρισμό «υδάτινοι» ή «ωκεάνιοι» κόσμοι. «Ο TOI-1452 b είναι ένας από τους καλύτερους υποψήφιους για ωκεάνιο πλανήτη που έχουμε βρει μέχρι σήμερα», δήλωσε ο Καντιέ. Ο εν λόγω εξωπλανήτης θα μελετηθεί περαιτέρω από το νέο ισχυρό διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, καθώς είναι αρκετά κοντά στη Γη για να είναι δυνατό να μελετηθεί η ατμόσφαιρα του. Οι ερευνητές θέλουν επίσης να βεβαιώσουν ότι όντως πρόκειται για έναν υδάτινο κόσμο, καθώς δεν μπορούν να αποκλείσουν, προς το παρόν, να πρόκειται για ένα βραχώδη, ξηρό πλανήτη. (in.gr) Μετά τις φωτογραφίες από το τηλεσκόπιο James Webb η νέα παρατήρηση του Hubble πέτυχε ανάλυση τρεις φορές καλύτερη Την πιο καθαρή μέχρι τώρα φωτογραφία του κολοσσιαίου άστρου R136a1, του μεγαλύτερου άστρου που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα στο σύμπαν κατάφεραν να τραβήξουν οι αστρονόμοι. Το άστρο είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν με το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ» και άλλα επίγεια τηλεσκόπια, αλλά ποτέ με αρκετή καθαρότητα. Η νέα παρατήρηση πέτυχε ανάλυση τρεις φορές καλύτερη του Hubble και ελαφρώς καλύτερη του νέου μεγάλου διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Η παρατήρηση, η οποία έγινε με το διαμέτρου 8,1 μέτρων διεθνές τηλεσκόπιο Gemini South στη Χιλή, οδηγεί στη νέα εκτίμηση ότι το εν λόγω άστρο-μαμούθ που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 160.000 ετών φωτός από τη Γη στο Νεφέλωμα της Ταραντούλας στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος (έναν νάνο γαλαξία κοντά στον δικό μας), έχει μάζα «μόνο» 170 έως 230 μεγαλύτερη του Ήλιου και όχι 250-320 φορές που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση. Ακόμη κι έτσι όμως παραμένει το μεγαλύτερο γνωστό άστρο. Το μυστήριο Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη κατανοήσει πλήρως πώς σχηματίστηκαν τόσο μεγάλα άστρα, με μάζα τουλάχιστον 100 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ήλιου. Τέτοια γιγάντια άστρα συνήθως βρίσκονται κρυμμένα στις «πυκνοκατοικημένες» καρδιές αστρικών σμηνών καλυμμένων από σκόνη. Επίσης είναι βραχύβια και πεθαίνουν νέα, έχοντας κάψει τα πυρηνικά καύσιμά τους μέσα σε λίγα μόνο εκατομμύρια χρόνια (συγκριτικά ο Ήλιος δεν έχει καν διανύσει τη μισή ζωή του, που αναμένεται να είναι 10 δισεκατομμύρια χρόνια). Τα χημικά στοιχεία που είναι βαρύτερα από το ήλιο στο σύμπαν, δημιουργούνται στη διάρκεια του κατακλυσμικού εκρηκτικού θανάτου άστρων με μάζα τουλάχιστον 150 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Βένου Καλάρι του NOIRLab του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών των ΗΠΑ και του Τμήματος Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χιλής, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal». (in.gr) Δείτε τη φωτογραφία Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακάλυψαν για πρώτη φορά έναν τελείως «νεογέννητο» εξωπλανήτη, σε απόσταση 395 ετών φωτός από τη Γη, ο οποίος μπορεί να είναι ο νεαρότερος πλανήτης που έχει μέχρι σήμερα βρεθεί στον γαλαξία μας. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Γιέχαν Μπάε του Πανεπιστημίου της Φλόριντα και του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ραδιοααστρονομίας (NRAO) των ΗΠΑ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal Letters», πραγματοποίησαν την ανακάλυψη με το τηλεσκόπιο ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) στη Χιλή. Ο πολύ νεαρός εξωπλανήτης, που είναι ακόμη «υπό κατασκευή», καθώς βρίσκεται εντός του δίσκου πρωτογενούς ύλης (αερίων και σκόνης) που περιβάλλει το άστρο του, φαίνεται να έχει το μέγεθος του Δία. Κινείται πέριξ του επίσης νεαρού άστρου AS 209 στον αστερισμό του Οφιούχου, το οποίο έχει ηλικία μόνο 1,6 εκατομμύρια χρόνια, συνεπώς ο πλανήτης του θα είναι ακόμη νεότερος, ίσως 1,5 εκατ. ετών (συγκριτικά η Γη έχει ηλικία περίπου 4,5 δισεκατομμυρίων ετών). Ο εξωπλανήτης φαίνεται να βρίσκεται σε απρόσμενα μεγάλη απόσταση από το άστρο του, περίπου 200 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Γης-Ήλιου. Οι αστρονόμοι δεν μπορούν να εξηγήσουν πώς ένα τόσο νεαρό άστρο είναι δυνατό να υποστηρίξει έναν τόσο μεγάλο πλανήτη σε τόσο μεγάλη απόσταση. Ο πλανήτης θα αποτελέσει μελλοντικό στόχο του νέου ισχυρού αμερικανικού διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb Space Telescope, με στόχο να υπολογιστεί η μάζα και η χημική σύνθεση της ατμόσφαιράς του. Κατά τα τελευταία 30 χρόνια οι αστρονόμοι έχουν επιβεβαιώσει την ύπαρξη άνω των 5.000 εξωπλανητών, ενώ πολλοί ακόμη αναμένουν την επιβεβαίωσή τους με νέες παρατηρήσεις. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ Η Νότια Κορέα προστέθηκε στο «κλαμπ» των χωρών με σεληνιακές φιλοδοξίες. Η ασιατική χώρα «ταξιδεύει» πια προς τη Σελήνη με την πρώτη της αποστολή, το σκάφος Korea Pathfinder Lunar Orbiter (KPLO), γνωστό και ως Danuri, που εκτοξεύτηκε το βράδυ της Πέμπτης από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ στη Φλόριντα των ΗΠΑ με πύραυλο Falcon 9 της αμερικανικής Space X. Αναμένεται, μετά από μια σκοπίμως επιλεγμένη μακρά πορεία, να φτάσει στη Σελήνη στα μέσα Δεκεμβρίου, όπου θα τεθεί σε τροχιά σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από την επιφάνειά της. Η αποστολή διευθύνεται από το Ινστιτούτο Αεροδιαστημικών Ερευνών της Κορέας (KARI), το οποίο δήλωσε ότι η αποστολή «αποτελεί το πρώτο βήμα που θα διασφαλίσει και θα επαληθεύσει την ικανότητα της χώρας για διαστημική εξερεύνηση». Η Νότια Κορέα έχει ακόμη πιο φιλόδοξα διαστημικά σχέδια για το μέλλον. Αν όλα πάνε καλά, το επόμενο στάδιο θα είναι η προσελήνωση ενός νοτιοκορεατικού ρομποτικού σκάφους έως το 2030. Το κόστους 180 εκατ. δολ. και βάρους 678 κιλών Danuri (συνδυασμός των κορεατικών λέξεων «σελήνη» και «απόλαυση») φέρει έξι επιστημονικά όργανα, πέντε νοτιοκορεατικής κατασκευής και ένα της αμερικανικής NASA (την κάμερα ShadowCam). Η αποστολή έχει σχεδιαστεί να διαρκέσει τουλάχιστον έναν χρόνο. Μεταξύ άλλων θα μελετηθεί το μαγνητικό πεδίο του φεγγαριού και οι μυστηριώδεις ανωμαλίες του (κατά τόπους είναι ανεξήγητα ισχυρό). Ακόμη το σκάφος με τις τρεις κάμερές του θα αναζητήσει κατάλληλα σημεία για μια μελλοντική προσελήνωση από τη Νότια Κορέα, καθώς επίσης νερό σε μορφή πάγου μέσα σε ανήλιαγους κρατήρες. Artemis Η χώρα συμμετέχει και στο νέο πρόγραμμα Αrtemis, με το οποίο η NASA θα στείλει ξανά αστροναύτες στη Σελήνη, σε πιο μόνιμη βάση αυτή τη φορά. Ολοένα περισσότερες χώρες, εκτός των ΗΠΑ και της Ρωσίας που έχουν μακρά σεληνιακή «προϋπηρεσία» από τη δεκαετία του 1960, ενδιαφέρονται για παρουσία στο φεγγάρι(η Κίνα που έχει στείλει αρκετές επιτυχείς ρομποτικές αποστολές, η Ινδία, το Ισραήλ, η Ιαπωνία, η Ευρώπη κ.α.). Η Νότια Κορέα αναπτύσσει παράλληλα τους δικούς της πυραύλους. Ο πρώτος (Naro-1) είχε τεθεί με επιτυχία σε τροχιά το 2013 και ο δεύτερος μεγαλύτερος πύραυλος Nuri έθεσε φέτος τον Ιούνιο σε τροχιά αρκετούς δορυφόρους. Η χώρα διαθέτει ήδη αρκετούς επικοινωνιακούς και περιβαλλοντικούς δορυφόρους σε χαμηλή τροχιά, καθώς κι ένα ευρύ πρόγραμμα στρατιωτικών πυραύλων (υπό την απειλή της Βόρειας Κορέας που έχει ένα εκτεταμένο πυραυλικό πρόγραμμα). Παράλληλα με το Danuri, στη Σελήνη κατευθύνεται το μικρό αμερικανικό σκάφος Capstone που αναμένεται να τεθεί σε σεληνιακή τροχιά το Νοέμβριο. Στο τέλος Αυγούστου ή αρχές Σεπτεμβρίου αναμένεται η μη επανδρωμένη αποστολή Artemis I, το πρώτο τεστ του νέου γιγάντιου πυραύλου και της κάψουλας της NASA που προορίζεται να φέρει ξανά τους Αμερικανούς αστροναύτες στο φεγγάρι έως το 2025. Τέλος, το 2023 η Ινδία προγραμματίζει να στείλει στη Σελήνη την αποστολή Chandrayaan-3, που θα περιλαμβάνει μια άκατο και ένα ρομποτικό ρόβερ. Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ Ηλιακή καταιγίδα θα χτυπήσει αύριο, Τετάρτη, 3 Αυγούστου τη Γη, προκαλώντας μια μικρή γεωμαγνητική καταιγίδα G1. Έκπληξη στην πανεπιστημιακή κοινότητα έχει προκαλέσει η διαπίστωση ότι η Γη περιστρέφεται πιο γρήγορα από το κανονικό, κάνοντας μάλιστα, τις μέρες μικρότερες από το αναμενόμενο. Νέες μετρήσεις από το Εθνικό Εργαστήριο Φυσικής του Ηνωμένου Βασιλείου δείχνουν ότι η Γη αυτή τη στιγμή περιστρέφεται πιο γρήγορα από ό,τι πριν από μισό αιώνα. Στις 29 Ιουνίου, η πλήρης περιστροφή της Γης διήρκεσε 1,59 χιλιοστά του δευτερολέπτου λιγότερο από 24 ώρες – τη συντομότερη ημέρα που έχει καταγραφεί ποτέ. Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι, εάν ο ρυθμός περιστροφής συνεχίσει να επιταχύνεται, ίσως χρειαστεί να αφαιρέσουμε ένα δευτερόλεπτο από τα ατομικά μας ρολόγια. «Εάν η γρήγορη περιστροφή της Γης συνεχιστεί, θα μπορούσε να οδηγήσει στην εισαγωγή του πρώτου αρνητικού άλματος δευτερολέπτου», ανέφερε ο αστροφυσικός Graham Jones. «Αυτό θα απαιτηθεί για να διατηρηθεί ο αστικός χρόνος – ο οποίος βασίζεται στον υπερ-σταθερό ρυθμό των ατομικών ρολογιών – σε συνάρτηση με τον ηλιακό χρόνο, ο οποίος βασίζεται στην κίνηση του Ήλιου στον ουρανό. «Το παραπάνω θα σήμαινε ότι τα ρολόγια μας παραλείπουν ένα δευτερόλεπτο, κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να δημιουργήσει προβλήματα στα συστήματα πληροφορικής». Ερευνητές στο Meta είπαν ότι ένα άλμα δευτερολέπτου θα είχε κολοσσιαία αποτελέσματα στην τεχνολογία και θα γίνει μια «μείζονα πηγή προβλημάτων» για τις υποδομές υλικού. Oι επιστήμονες έθεσαν σε λειτουργία ένα από τα πιο ισχυρά τηλεσκόπια της Γης, με νέα τεχνολογία, το οποίο θα αποκαλύψει πώς σχηματίστηκε ο γαλαξίας μας, με άνευ προηγουμένου λεπτομέρεια. Το τηλεσκόπιο William Herschel (WHT), που βρίσκεται στη Λα Πάλμα της Ισπανίας, μπορεί να ερευνά 1.000 αστέρια την ώρα, μέχρι να καταγράψει συνολικά πέντε εκατομμύρια. Μια εξαιρετικά γρήγορη συσκευή χαρτογράφησης συνδεδεμένη με το τηλεσκόπιο θα αναλύσει τη σύνθεση κάθε αστεριού και την ταχύτητα με την οποία ταξιδεύει. Έτσι, θα δείξει πώς δημιουργήθηκε ο γαλαξίας μας μέσα σε δισεκατομμύρια χρόνια. Ο καθηγητής Gavin Dalton του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης έχει αφιερώσει πάνω από μια δεκαετία αναπτύσσοντας τη συσκευή, γνωστή ως «Weave». «Είναι ένα φανταστικό επίτευγμα από πολλούς ανθρώπους που το έκαναν να συμβεί και είναι υπέροχο να λειτουργεί», είπε. Το Weave έχει εγκατασταθεί στο τηλεσκόπιο, το οποίο βρίσκεται ψηλά σε μια κορυφή βουνού στη Λα Πάλμα. Διαθέτει 80.000 ξεχωριστά εξαρτήματα και είναι ένα θαύμα της μηχανικής. Σε κάθε κομμάτι του ουρανού που εστιάζει το William Herschel, οι αστρονόμοι προσδιορίζουν τις θέσεις χιλίων αστέρων. Το Weave είναι σε θέση να υπολογίσει την ταχύτητα, την κατεύθυνση, την ηλικία και τη σύνθεση κάθε άστρου που παρατηρεί, δημιουργώντας ουσιαστικά μια κινηματογραφική ταινία αστεριών που κινούνται στον γαλαξία μας. Σύμφωνα με τον καθηγητή Dalton, θα είναι δυνατή η ανακατασκευή ολόκληρου του σχηματισμού του γαλαξία με λεπτομέρεια που δεν έχει ξαναδεί. «Θα είμαστε σε θέση να ανιχνεύσουμε τους γαλαξίες που έχουν απορροφηθεί καθώς ο γαλαξίας έχει δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια του κοσμικού χρόνου και να δούμε πώς κάθε απορρόφηση πυροδοτεί το σχηματισμό νέων άστρων», είπε. Ο Dr Marc Balcells, ο οποίος είναι γενικός υπεύθυνος του τηλεσκοπίου, είπε στο BBC ότι πιστεύει ότι το Weave θα οδηγήσει σε μια μεγάλη αλλαγή στην κατανόησή μας για το πώς δημιουργούνται οι γαλαξίες. «Το Weave θα απαντήσει σε ερωτήσεις στις οποίες οι αστρονόμοι προσπαθούσαν να απαντήσουν εδώ και δεκαετίες, όπως πόσα κομμάτια ενώνονται για να φτιάξουν έναν μεγάλο γαλαξία και πόσοι γαλαξίες ενώθηκαν για να φτιάξουν τον Milky Way;» Η Δρ Σεσίλια Φαρίνα, ειδικός μηχανημάτων που συμμετέχει στο πρότζεκτ, είπε ότι το Weave θα γράψει «αστρονομική ιστορία». «Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που πρόκειται να ανακαλύψουμε και τα οποία δεν περιμέναμε να βρούμε», είπε. «Επειδή το Σύμπαν είναι γεμάτο εκπλήξεις». Πηγή: BBC |
APXEIO
April 2024
Click to set custom HTML
Click to set custom HTML
|